بررسی و تحلیل «رمانتیسم جامعه‌گرا» در ادبیات غنایی (با تکیه و تاکید بر اشعار شهریار) Journal Article

مطالعات زبان و ادبیات غنایی بهار 1396، سال هفتم - شماره 22 Ranking B (Azad University (‎14 page(s) - From 63 to 76 )

Keywords: انقلاب مشروطه رمانتیسم اجتماعی ادبیات غنایی اشعار شهریار رمانتیسم شهریار شعر ادبی رمانتیسم جامعه‌گرا شاعر ادبیات

Abstract:

رُمانتیسم یا رمانتیسیزم در آغاز امر نوعی شورش ادبی علیه قوانین عقل‏گرایانه‏‎ی مکتب کلاسیسیسم که مکتب جا افتاده‏ی رنسانس و دوره‏ی خردگرایی در اروپا بود، به حساب می‏آمد. متفکرین و هنرمندان این گرایش، تأکید فرهنگی بر خرد را محدودکننده و سرکوبگر روح آدمی می‌دانستند و بر مؤلفه‌هایی چون هنر، شور، هیجان، تخیّل، مضامین معنوی، مناسک و نمادها تأکید می‌کردند. اما رفته رفته این شورش از عرصه‏ی اجتماع و سیاست به حوزه‏ی ادبیات و هنر نیز کشیده شد و یک مکتب همه جایی و همه گیر شد که تأثیر شگفت آن بر ادبیات فارسی انکار نشدنی است. در ایران عصر مشروطه، در پی تحوّلات و تغییر ساختار سیاسی و تا حدّی اجتماعی ایران، ادبیّات از این رخداد متأثّر شد. شاعران این دوره با رهایی از مکتب کلاسیسم، به نوگرایی تمایل پیدا کردند و نفرت و انزجار از عقل‌گرایی را در کلمه کلمه‌ی شعر خود نشان دادند. شاعر عصر مشروطه با رویکردی منتقدانه نسبت به واقعیت‌های موجود در برجسته‌سازی مشکلات می‌کوشد و برآنست تا ناهمگونی‌های جامعه را به چالش بکشاند. این پژوهش، به شیوة تحلیلی، به بررسی تأثیر مکتب رمانتیسم بر اشعار شهریار می‌پردازد و اینچنین برمی‌آید که اغلب شاعران مشروطه شاعرانی رمانتیک جامعه گرا به شمار می‌روند که تلاش می‌کنند با زبانی نمادین و رمانتیک برای از بین بردن نابرابری‌ها و نابسامانی‌های جامعه راهکارهایی ارائه دهند.

Machine summary:

این پژوهش، به شیوة تحلیلی، به بررسی تأثیر مکتب رمانتیسم بر اشعار شهریار می‌پردازد و این چنین برمی‌آيد که اغلب شاعران مشروطه شاعرانی رمانتیک جامعه‌گرا به شمار می‌روند که تلاش می‌کنند با زبانی نمادین و رمانتیک برای از بین بردن نابرابری‌ها و نابسامانی‌های جامعه راهکارهایی ارائه دهند. 2. پيشينۀ تحقيق در زمينۀ «رمانتیسم» تحقيقاتي صورت گرفته که تعدادي از آن‌ها در مجلات علمي و ادبي چاپ شده است؛ از جمله: مقاله‌اي با عنوان «رمانتیسم و مضامین آن در شعر معاصر فارسی» نوشتۀ محمد خاکپور و میرجلیل اکرمی که در سال1389 در فصل‌نامه کاوش‌نامه چاپ شده است. و مقاله «واکاوی رمانتیسم جامعه‌گرا در اشعار هوشنگ ابتهاج و محمد الفتیوری» نوشتۀ امیرحسین رسول نیا و مریم آقا جانی که در نشریۀ ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان درسال 1391 چاپ شده است. {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} «حيدر‌‌‌ بابايه سلام» از احساس قوي و تأثيري بي‌تکلف و تخيلي شيرين و برجسته بهره‌مند است و اگر‌چه به جامۀ فاخر زبان ادبي و مصنوع شعر کلاسيک و وزن عروضي آراسته نيست؛ ولي در عوض به زبان دل مردم است که سرشار از هزاران اشاره و نکته باريک‌تر از مو و لبريز از بدايع، نکات، تعبيرات و نادرترين اصطلاحات محلي است؛ شهريار در بند 105 «سلام بر حيدر بابايه» براي بيان اوضاع و احوال نامناسب جامعه از واژه‌ها و صفاتي منفي؛ نظير: سردي، سختي، کولاک، سيل و باد استفاده کرده است. شهریار شاعری است که به جامعه، میهن، ملت، مردم توجه فراوانی نشان داده و از آن‌ها در شعر خود سخن گفته است؛ لذا به عنوان شاعری رمانتیک جامعه‌گرا به شمار می‌رود و نگاه وی به مسائل سیاسی و اجتماعی و مشکلات جامعه، نگاهی نسبتاً عاطفی است و از نظرگاه عاطفه و احساس به این قضایا می‌نگرد.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: