Abstract:
ترکیب، همیشه در دستور زبان با چالشهایی همراه بوده است. اختلاف نظر در تقسیم بندی ساختمان واژگان و جملهها نیاز به توضیح نیست. هدف از این مقاله، شناخت جملههای مرکب و آشنا شدن با ساخت و اقسام جملههای مزبور است که از این رهگذر یکی از عناصر انسجام مثنوی به نام روابط معنایی منطقی هویدا میشود. کتابهای دستورزبان هنگام مطالعۀ ساختمان جمله، در توضیح و تبیین جملۀ مرکب نظرهای متفاوتی ارائه کرده اند. تقسیم اینگونه جملهها به «همپایه» و «مرکب»، باعث ایجاد ابهام شده است. عدهای، جملههای مرکب را منحصر به جملههای مرکب وابسته میدانند و مرکبدانستن جملههای پیوسته را نپذیرفتهاند؛ این مقاله با بررسی پیشینۀ تعاریف و بحثهایی دربارۀ جملۀ مرکب، دیدگاههای مزبور را نقد و ساخت دستوری جملههای پیوسته و وابسته را در مثنوی تبیین می نماید و انواع تازهای از جمله های پیوسته را به تقسیمبندیهای پیشین می افزاید. روش این پژوهش، توصیفی- تحلیلی از نوع توسعه-ای و مطالعۀ موردی است. جامعۀ هدف شش دفتر مثنوی بوده و دادهها بر اساس مطالعات کتابخانهای گردآوری شده است. نتیجه، اینکه وضعیت و جایگاه جملههای مثنوی را از هر حیث میشناساند و به نفع زبانشناسی و بلاغت به پایان میرساند. نگارنده تصویری دقیق و توصیفی درزمانی از جمله های مثنوی فراهم نموده و گزارش معناداری از ویژگیهای زبانی آن ارائه مینماید و سعی میشود نکتههای بدیعی مثل ساخت نحوی و صرفی و اقسام جمله های مثنوی ارائه کند و بسیاری از بخشها را آنقدر تکرار کند تا به نتیجهای منطقی دست یابد.
Sentence combining has always been a challenging issue in grammar. There is disagreement over the classification of word and sentence structure. In grammar books, while studying sentence structure, different views have been expressed about combined sentences. Division of combined sentences into "compound/coordinated" and “dependent/complex” sentences has brought about ambiguity. Some grammarians restrict combined sentences to dependent/complex sentences and exclude other sentences. This article reviews the definitions and discussions of combined sentences and criticizes these views and analyzes the grammatical structure of compound/coordinated and dependent/complex sentences in Rumi’s Masnavi. Meanwhile, it adds new types of compound/coordinated sentences to previous classifications. This case study adopted descriptive-analytical research method and involved the six volumes of Masnavi. Data were collected through library studies. In addition to identification and description of combined sentences, this study explored the semantic and logical relations in such sentences which is a significant step toward understanding one of the elements of cohesion in Masnavi. Thus, the researcher elaborates on the structure of sentences in Masnavi and contributes to linguistics. The researcher offers a detailed picture of sentences in Masnavi and presents a significant report of their linguistic features. Attempt has been made to offer novel points about the subject and to repeat various parts until a logical conclusion is obtained.
Machine summary:
جمله هاي مرکب در مثنوي و تبيين الگوهاي دستوري و روابط معنايي و منطقي آن ها 1 محمد پاک نهاد استاديار زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فرهنگيان ، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٠٩/٢٩ | تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/١٢/٢٧ چکيده ترکيب ، هميشه در دستور زبان با چالش هايي همـراه بـوده اسـت .
com ISSN: 2476-4183 / Combined Sentences in Rumi’s Masnavi, their Grammatical Patterns, and Semantic and Logical Relations 1 Muhammad Paknahad Assistant Professor of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran Received: 19/12/2020 | Accepted: 17/03/2021 Abstract Sentence combining has always been a challenging issue in grammar.
اين مقاله سعي دارد، جمله هاي مرکب را دو نـوع «پيوسـته » و «وابسـته » قلمـداد کنـد؛ درعين حال ، نمونه هايي از مثنـوي را بـراي ايـن جملـه هـا برمـي شـمارد کـه در هـيچ کتـاب دستوري مطرح نگرديده است ؛ يعني علاوه بر اينکه به پيوندهاي معنوي و لفظي در اين نوع جمله ها معتقد است ، مصداق هاي نويي را براي آن ذکر مي کند.
حال ، اين مقاله برآن است تا بداند که : جمله هاي مرکب چه نوع جمله هـايي هسـتند؟ اين جمله ها در مثنوي چه الگوهايي دارند؟ بين اجزاي متشکلۀ جملۀ مرکـب چـه مناسـبات نحوي يا معنايي وجود دارد؟ و عناصر ارتباطي بين جمله واره ها بـا توجـه بـه تـاريخي بـودن مثنوي کدام و جايگاه آن ها در انسجام مثنوي تا کجاست ؟ همۀ اين موارد عمـلا و در طـول پژوهش تبيين مي شود و با مطالعۀ دقيق مقاله مي توان به طور غيرمسـتقيم بـه يکـي از عناصـر اصلي انسجام دست يافت .