Abstract:
در این مقاله، موضوعاتی مانند نکاح شغار، تفویض مهر، تغییرات مهر، حق حبس زوجه، مشروط بودن مهر، کفائت، اختلاف در مهر، مهری سری و آشکار، تصرف صبی در زوجه، و جهیزیه مورد بحث قرار میگیرد.نکاح شغار عبارت است از این که مرد دختر خودش را به تزویج پسر شخص دیگر در آورد در مقابل این که دختر او نیز به تزویج پسر این شخص درآید؛ حکم نکاح شغار از دیدگاه حنفیه صحت است .تفویض مهر عبارت است از ازدواج بدون مهر یا اختیار دادن به ولی برای ازدواج بدون مهر.در بحث تغییرات مهر مطالبی مانند تصرف در مهر، زیاده در مهر، تلف مهر، نقصان مهر، افزایش و کاهش مقدار مهرالمسمی بررسی می شود .نسبت به اختلاف زوجین در مهر حالات ذیل مطرح میشود: اختلاف زوجین در آمیزش، اختلاف در وجود مهرالمسمی( اختلاف در حال حیات هر دو، هنگام طلاق بعد از آمیزش یا خلوت،اختلاف در حال حیات هنگام طلاق، قبل از آمیزش یا خلوت،اختلاف بعد از فوت یکی از آنها،فوت هر دو و اختلاف ورثة آنها)، اتفاق زوجین در وجود مهرالمسمی و اختلاف در مقدار آن، اختلاف در جنس یا وصف یا نوع مهرالمسمی،اختلاف زوجین در پرداخت و عدم پرداخت مهر نقد، اختلاف در هبه یا مهر بودن مال اخذ شده از زوج توسط زوجه .
In this article, issues such as Shighar marriage, mahr by delegation, changes of mahr, right of wife’s confinement, conditional mahr, social equality of both spouses, differential mahr, overt and covert mahr, minor domination over wife and dowry are duly dealt with. Shighar wedlock means that a man marries his daughter to another man’s son; in return, the latter man’s daughter shall be married to the former man’s son; decision made on Shighar wedlock is valid in the opinion of Hanafi religion. Mahr by delegation means that marriage is concluded without mahr or wife’s father is authorized to conclude mahr-free wedlock. On dealing with changes of mahr, issues such as capture of mahr, extravagance of mahr, waste of mahr, reduction of mahr, increase or decrease of definite mahr in rate shall be discussed. The situations enumerated below are at issue about differences spouses have over mahr: differences of spouses over intercourse, differences over suitable dower (differences over life of both spouses, post-intercourse or privacy during divorce, differences over life of both during divorce, before intercourse or privacy, differences over death of one of the spouses, death of both and differences of their inheritors), mutual agreement of both spouses over suitable dower and differences over the amount, differences over substance or description or kind of definite mahr, differences of spouses over cash payment and non-payment of mahr, differences over gift or property obtained by wife from husband to be considered as mahr.
Machine summary:
اگر زن مفوضه را قبل از آميزش و خلوت طلاق دهد، متعه براي زن واجب است ، خواه بعد از عقد مهري تعيين کرده يا نکرده باشند؛ چون آنچه بعد از عقد تعيين شده تنصيف نميشود؛ بنابراين ، طلاقي که موجب وجوب متعه ميشود طلاقي است که قبل از آميزش واقع شده و مهرالمسمي وجود نداشته باشد، خواه بعد از عقد مهري تعيين شده باشد يا نه و نيز همين طور است اگر مهرالمسمي فاسد باشد؛ مثل اين که خمر يا خنزير مهر قرار داده شود.
اگر زن مهر را قبض کرده و قبل از نزديکي طلاق داده شود، در اين صورت اگر شوهر نصف مهر را بدون رضايت زن يا حکم قاضي، بفروشد بيع نافذ نيست ؛ زيرا قبض زن مبتني بر عقد صحيح بوده و از اسباب ملک است و ملک زائل نميشود مگر با فسخ توسط قاضي .
در صورتي که زيادي در مهرالمسمي نزد زوج ايجاد شده و زوجه مهر را قبض نکرده باشد و طلاق قبل از آميزش واقع شود؛ اگر زيادي خواه متصل يا منفصل متولد از مهر باشد، تنصيف ميگردد؛ زيرا ملک مشترک زوجين بوده است ، مانند اين که مهر، باغي بوده که درختانش ميوه داده است ، خواه ميوه ها چيده شده يا نشده باشد.
اما ظاهرا اشتراط بقاي زوجيت صحيح است ؛ چون بعد از انقطاع زوجيت معنايي براي افزايش مهر نيست و کسي که آن را صحيح ميداند آن را تفضلي از جانب زوج ميداند؛ مانند متعه که بعد از انقطاع زوجيت داده ميشود (بدران ، ١٩٦؛ ابن نجيم ،١٤٢٢، ٢١٢؛ السباعي، ٢٠٧).