Abstract:
ﺑﺤﺚ روﺣﯿﻪ ﺟﻬﺎدی ﯾﮑﯽ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻢ اﺳﻼم ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ از ﺻﺪر اﺳﻼم ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻠﻤﺎ و اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان اﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺟﻬﺎد و روﺣﯿﻪ ﺟﻬﺎدی در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻫﺪاف اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی ﻣﯽﭘﺮدازد و ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﺻﻠﯽ ﺧﻮد را ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﮔﺎم دوم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮار داده اﺳﺖ. ﻣﻘﺎم ﻣﻌﻈﻢ رﻫﺒﺮی در ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﮔﺎم دوم ﮐﻪ از ﮐﻢ ﻧﻈﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﻫﺎی ﻣﻌﻈﻢ ﻟﻪ در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﯽ اﻧﻘﻼب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺴﯿﺮ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﯽ و ﺗﺤﻘﻖ آرﻣﺎنﻫﺎی ﻣﻘﺪس اﻧﻘﻼب را ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ. در اﯾﻦ ﺳﻨﺪ ارزﺷﻤﻨﺪ، ﯾﮑﯽ از ﮐﻠﯿﺪی ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻫﺪاف ﻣﻘﺪس اﻧﻘﻼب ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه، ﺟﻬﺎد و روﺣﯿﻪ ﺟﻬﺎدی اﺳﺖ ﻟﺬا ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋهای ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ، ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺎ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﺟﻬﺎد و ﮔﺴﺘﺮه آن از ﻣﻨﻈﺮ رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب، اﻫﺪاف اﻧﻘﻼب و ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﺪی ﺟﻬﺎد در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﻦ اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺟﻬﺎد ﻣﻨﺤﺼﺮ در ﺟﻬﺎد دﻓﺎﻋﯽ و ﺟﻬﺎد اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮی دارد و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯽ را ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻼش و ﺟﺪﯾﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی ﺷﻮم دﺷﻤﻦ ﺑﺎﺷﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ ﺟﻬﺎد اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻓﺮاز و ﻧﺸﯿﺐﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل اﯾﻦ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﺪﺳﺖ آورده اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎی اﻧﻘﻼب در ﺗﻤﺎم ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎ ﻣﺮﻫﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖﻫﺎی ﺟﻬﺎدی ﺟﻮاﻧﺎن اﯾﻦ ﻣﺮز و ﺑﻮم اﺳﺖ.
Machine summary:
روحیه جهادی، مقام معظم رهبری، انقلاب اسلامی، اهداف انقلاب مقدمه در ارتباط با جهاد باید گفت که جهاد در عین این که جزئی از فروع دین است، نسبت به اصول دین در جایگاه پایین تری قرار دارد اما بسیار با اهمیت است چنان که در قرآن، هم ردیف با ایمان به خدا و رسول خدا و عامل پیروزی و سعادت دنیوی و اخروی معرفی شده (صف/11) و در روایات، به عنوان ستون دین بیان شده است(تیمی آمدی، ص: 72، 1410 ق).
از آنجا که جهاد یکی از واجبات شریعت اسلام، عموم نظریه های مطرح شده توسط علمای اسلام، ناظر بر بعد نظامی آن است و بر این اساس مبادی فقی خود را ترسیم کرده اند؛ در حالی که جهاد معنایی گسترده تری دارد که شامل اقسام متعددی می شود.
در این نوشتار، تلاش شده است تا از منظری نو و متفاوت به مفهوم جهاد نگریسته شود و بعد نقش آن در پیشبرد اهداف انقلاب از منظر مقام معظم رهبری مطرح شود؛ به همین منظور، ابتدا مروری بر معانی واژه جهاد داشته و سپس با بیان فرمایشات معظم له در رابطه با ضرورت و اهیمت جهاد و بیان اقسام آن و هچنین با برشمردن اهداف متعالی انقلاب، نقش کلیدی جهاد را در پیروزی انقلاب در تمام عرصه ها و برای دستیابی به اهداف خود بیان نموده است.
اهمیت و ضرورت جهاد از دیدگاه مقام معظم رهبری در اندیشه مقام معظم رهبری جهاد و روحیه جهادی آن چنان از اهمیتی برخودار است که آن را با انقلابی گری برابر دانسته و حتی اصل و اساس شجره طیبه انقلاب اسلامی را نیز مرهون جهاد همگانی و وحدت کلمه مردم مومن ایران می دانند(خامنه ای، بازخوانی بیانات رهبر انقلاب درباره فعالیت های جهادی، 23/5/98،).