Abstract:
با توجه به اینکه چهار دهه از شکل گیری حکومت اسلامی در ایران میگذرد، بررسی آرا متفکران درباره ماهیت نظام دینی بخصوص در ابعاد دموکراسی همچون حاکمیت مردم، حقوق بشر، کارآمدی، آزادی و حقوق زنان اهمیت دارد. یکی از این متفکران شهید مطهری است که یکی از نظریه پردازان دموکراسی دینی شناخته میشود. استاد مطهری بحث از حکومت اسلامی را ضروری و در درجه اول میداند. ایشان طرح همبستگی دین و سیاست و آگاهی سیاسی را ضرورت شرعی اعلام میکند و جدایی دین و سیاست را طرح عاملان استعمار قلمداد میکند. از نظر مطهری، اسلام شکل خاصی برای حکومت در نظر نگرفته است، بلکه در اسلام اهداف حکومت و بهترین راه رسیدن به اهداف اهمیت دارد. در جمهوری اسلامی، جمهوری «شکل» است؛ یعنی حکومتی که مردم حق انتخاب دارند و اسلامی «محتوا» است؛ اما مجتهد شبستری بعنوان یکی از متفکران دهه چهارم دوره نظام اسلامی بر اساس رویکرد هرمنوتیکی معتقد به وجود دموکراسی مسلمانان میباشد و دو اصل آزادی و مساوات را شاه رگ تئوری دموکراسی خود میداند.
Comparative Analysis of Democracy and National interests in the Views of Motahari and Mojtahed ShabestariDr.Armin AminiAsgar AllahyariAbstract:Given the fact that the Islamic government has established for four decades, the study of intellectuals’ views about the essence of religious government, especially in democratic aspects such as sovereignty, human rights, efficiency, freedom and women’s rights is very crucial. Mottahari, as a thinker, is one of the theorist of religious democracy. Mottahari believe that the study of Islamic government is very impor-tant. He calls the establishment of a correlation between religion and politics and political consciousness as a religious necessity, and consi-ders the separation of religion and politics from the designation of colonialists.In Mottahari’s point of view, Islam has not considered a certain form for government, although Islam has highlighted the importance of the government’s goals and how to best achieve them. In the Islamic Republic, Republic is a form, it means the people have right to choose, and Islam is an essence. However, Shabastari, as one of the thinkers of the fourth decade of the Islamic government, based on the hermeneutic approach, believes in the existence of "Muslim democracy" and consi-ders the two principles of "freedom" and "equality" as the most impor-tant elements of democratic theory.Key Words:Mottahari, Shabastari, Religious Democracy, Velayate-faqih, Sharia
Machine summary:
بررسی تطبیقی مردم سالاری و منافع ملی در آرا شهید مطهری و مجتهد شبستری آرمین امینی 1 اصغر الهیاری 2 چکیده: با توجه به اینکه چهار دهه از شکل گیری حکومت اسلامی در ایران میگذرد، بررسی آرا متفکران درباره ماهیت نظام دینی بخصوص در ابعاد دموکراسی همچون حاکمیت مردم، حقوق بشر، کارآمدی، آزادی و حقوق زنان اهمیت دارد.
در جمهوری اسلامی، جمهوری «شکل» است؛ یعنی حکومتی که مردم حق انتخاب دارند و اسلامی «محتوا» است؛ اما مجتهد شبستری بعنوان یکی از متفکران دهه چهارم دوره نظام اسلامی بر اساس رویکرد هرمنوتیکی معتقد به وجود دموکراسی مسلمانان میباشد و دو اصل آزادی و مساوات را شاه رگ تئوری دموکراسی خود میداند.
(مطهری، 1377: 15-14) بر صاحب نظران پوشیده نیست که یکی از مسائل مهم جامعه اسلامی، حکومت اسلامی و دیدگاه اسلام درباره مسائل حکومت و سیاست است و به نظر میرسد از آنجا که مطهری به عنوان یکی از نظریه پردازان انقلاب اسلامی شناخته میشد، بایستی در زمینه حکومت اسلامی که یکی از مباحث بسیار مهم و اساسی جامعه اسلامی است نیز نظریهای داشته و آن را از جنبههای مختلف به خوبی تبیین کرده باشد.
مسأله مهمی که در اینجا پیش میآید این است که: «در نظام ولایی، نقش و جایگاه مردم چگونه ترسم شده است»؟ پس از روشن شدن مبدأ مشروعیت حکومت ولایی و اینکه مشروعیت ولایت فقیه، برخاستهای از روایات و ادله شرعی (و نه رأی و اقبال مردم) است، سؤال این است که: «نقش مردم در توزیع قدرت سیاسی و نظارت و مشارکت در امور مختلف اجتماعی چیست»؟ اینجاست که بحث از دموکراسی و مردم سالاری مطرح میشود.