Abstract:
در گفتمان و نگرش اسلامی، عدالت به عنوان عرش برین همه ارزش ها و بالاترین فضیلت شناخته می شود. چنانکه هدف از تشکیل حکومت اسلامی و عنصر تعیین کننده حفظ و اقتدار حکومت، عدالت معرفی شده است. در نتیجه در نصوص و تجربه اسلامی بخصوص شیعی، عدالت دال مرکزی اندیشه سیاسی و حکومت داری تلقی شده است. در همین راستا در نهج البلاغه به ابعاد مختلف عدالت اعم از اقتصادی، اجتماعی و سیاسی پرداخته شده است. چرا که عدالت والاترین ارزش انسانی، منبطق با فطرت بشری، سازگار با همه اعصار و فرهنگ ها و لازمه سعادت دنیوی و معنوی است. عدالت اقتصادی به دلیل تحقق سایر ابعاد عدالت، مشروعیت حکومت، همگرایی اجتماعی و سیاسی، احساس تعلق به کشور و نظام سیاسی و بخصوص بستر ساز فضیلت مندی و معنویت بیش از ابعاد دیگر عدالت در نهج البلاغه مورد تاکید قرار گرفته است. عدالت اقتصادی در نهج البلاغه در صورت بندی هایی همانند اجتناب از شکاف طبقاتی، مبارزه با فساد، رسیدگی به فقرا، انطباق زندگی کارگزاران با مردم و اجتناب از تبعیض ارایه گردیده است.
Dr.Hasan Shamsini Ghiasvand Mehresa Majdi Abstract: In Islamic discourse and attitudes, justice is recognized as the highest values and virtue. Justice has been introduced as the goal of the formation of the Islamic state and the decisive element of the preservation and authority of the state. As a result, in Islamic writing, and especially in the Shiites, justice has been regarded as the central sign of political thought and government. In this regard, Nahj al-Balagha deals with various aspects of justice, including economic, social and political. Because justice is the highest human value, it matches human nature, it is compatible with all ages and cultures, and it is essential for worldly and spiritual prosperity. Economic justice has been emphasized by Nahj al-Balaghah more than other aspects of justice due to the legitimacy of government, social and political convergence, the sense of belonging to the state and the political system. Economic justice in Nahj al-Balagha has been formulated in ways such as avoiding class divisions, combating corruption, addressing the poor, adapting politicians' lives to ordinary people, and avoiding discrimination.
Machine summary:
برای درک عدالت در اندیشهها باید مفاهیم دیگری مثل آزادی و برابر نیز فهمیده شوند، چرا که این سه مفهوم (عدالت، آزادی و برابری) با یکدیگر روابط پیچیدهای دارند و مثلث فلسفه اخلاقی- سیاسی را تشکیل میدهند، عدالت دغدغه خاطر همیشگی هر جامعه سیاسی از گذشته تاکنون بوده است و همچنین معضل عدالت مسئله اصلی و بنیادین کیفیت جامعه آینده خواهد بود.
بنابراین پیامبر (ص) و ائمه اطهار به لحاظ نظری (توصیهها و سفارشات برای جامعه آینده) و عملی (تجربه حکومتی) به دنبال اجرای عدالت بودند و این مسئله تا آن اندازه اهمیت داشت که معیار اسلامی بودن حکومت را در اقامه عدل و پایهریزی مناسبات اسلامی را بر اساس عدل دانستهاند و شهادت امام علی(ع) در راستای پیاده کردن عدالت همه جانبه اعم از اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، قضایی در جامعه بود و به همین دلیل است که عدالت محور اساسی اکثر روشنفکران و دانشمندان اسلامی بوده است و مفاهیم دیگر از قبیل آزادی بعد از عدالت مطرح شدهاند و حتی برخی آزادی را زیرمجموعه عدالت دانستهاند و بر این اعتقاد بودند که تا وقتی در جامعهای عدالت وجود نداشته باشد در آن جامعه آزادی نیز وجود نخواهد داشت و استحکام و قوام هر جامعهای بستگی به مسئله عدالت دارد.