Abstract:
توسعه مسئله ای است که زایش آن بطن جامعه است، جوشش درونی یک اجتماع، حاصل تمرین و ممارست، پیدرپی نسلهایی است که تمدن را ایجاد کردند. الگوی توسعه از تمدن یک ملت گرفته می شود با بحران در تمدن، الگوی توسعه نیز دچار آشفتگی و بی سازمانی می گردد. بر این اساس، در تدوین راهبرد توسعه میتوان از مدل های ملل دیگر به عنوان یک الهام بخش استفاده نمود، اما به دلیل تفاوت هنجاری، اخلاقی و سبک زندگی متمایز امکان پیاده سازی یک الگوی ملل دیگر در داخل جامعه امکانپذیر نیست، این به علت تفاوت های جغرافیایی، فرهنگ های موجود، باورهای اخلاقی و ژنوم فرهنگی برمیگردد. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش این است که جامعه ایرانی در عصر مواجهه با مسائل جهانی و نظام سرمایهداری غرب، چه راهبرد و سیاست هایی برای آینده توسعه خود دارد و باید از چه الگو و معیارهایی برای عبور از بحرانهای پیش رو باید استفاده کند؟ روش از روش الگوی تاریخی-تحلیلی برای پاسخ به این پرسش استفاده کرده است. واکاوی تاریخی قبل از انقلاب حاکی از این است که از دوره پهلوی اول، الگوی توسعه آمریکایی، پهلوی دوم، مدل توسعه آلمانی حاکم بوده و در جریان بعد از انقلاب باوجود تلاشهای انقلابی و روحیه جهادی در جهت استقرار و نهادینه سازی یک الگوی توسعه متناسب با بافت فرهنگی ایران، همچنان الگوی چینی و بعد الگوی ژاپنی در جریان توسعه بیشتر نمود پیداکرده است، این مسیر از توسعه تا زمان طرح تدوین الگوی توسعه درونی (اقتصاد مقاومتی) از سوی رهبر انقلاب، بر جریان توسعه حاکم بوده است. طرح تدوین این الگوی توسعه (اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری)، به نوعی هشداری بود که اندیشمندان پسا توسعه نیز مدعی آن بودند، رهایی از الگوی توسعه وابسته، بیداری یک تمدن در برابر الگوی اقتصادی وابسته و شرطی شده که عواقب آن در زمان تحریمهای ٢٠١٨ و ٢٠١٩ بیشتر نمایان شد.
Machine summary:
در واقع گام اصلي در ٢٨٦ دوره چهارم ، شماره سي و يکم ، زمستان ١٣٩٩ تدوين سياست ها و راهبردهاي بومي توسعه ايران (آينده پژوهشي راهبرد توسعه ايران ) ايجاد اقتصاد مقاومتي افزايش کارآمدي نيروي انساني است و دولت با ارائه يک سيستم مديريتي کارآمد، بهره وري را در بخشهاي مختلف افزايش ميدهد و با توانمند نمودن سيستم عملياتي در کشور، بخش خصوصي را در اين راه با خود همراه ميسازد (شعباني و نخلي،١٣٩٢).
نمودار ١: تهديدها و آسيب پذيري اقتصادي کشور (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع : سايت مسير نما، ١٣٩٥ ٢٨٨ دوره چهارم ، شماره سي و يکم ، زمستان ١٣٩٩ تدوين سياست ها و راهبردهاي بومي توسعه ايران (آينده پژوهشي راهبرد توسعه ايران ) ــ شکل گيري اقتصاد دانشبنيان شرکتهاي دانش بينان ميتواند نقش قلب تپنده اقتصاد کشور را ايفا کنند (اخوان ، ١٣٩٤).
٢٩٢ دوره چهارم ، شماره سي و يکم ، زمستان ١٣٩٩ تدوين سياست ها و راهبردهاي بومي توسعه ايران (آينده پژوهشي راهبرد توسعه ايران ) ــ حمايت از توليد ملي هدف اصلي اقتصاد مقاومتي، توليد ملي است با اين کار تحريم ها بياثر شده و استقلال ، رفاه و پيشرفت از طريق : ١- افزايش موجودي کالاي اقتصادي، ٢- کاهش تورم ، ٣- کاهش وابستگي به کالاي خارجي، ٤- کاهش نياز به ارز، ٥- افزايش استقلال و ٦- افزايش درآمدي دولت ، تحقق مييابد (عبدالملکي و صادقي، ١٣٩٥: ٣١٩).