Abstract:
سالمندی جمعیت، پدیده قرن بیستویکم است. کاهش باروری، افزایش طول عمر و امید به زندگی در دوره سالمندی باعث میشود سهم سالمندان از جمعیت در سراسر جهان افزایش یابد. پدیده سالمندی جمعیت، که در تاریخ بشر بیسابقه است؛ با تغییرات زیادی در جمعیت و ظرفیتها، سبب ایجاد تغییرات اساسی در زمینه مصرف و پسانداز، رشد اقتصادی، هزینههای دولت، ارزش داراییها و بازار نیروی کار شده است. بنابراین، نیاز به آموزش و تدبیراندیشی در حوزه اقتصادی تغییرات ساختار سنی جمعیت است. برای نیل به این هدف، تجربیات موجود در خصوص آموزش اقتصاد سالمندی در مؤسسات و دانشگاههای آمریکا بررسی و گردآوری شده است. همچنین جهت بومیسازی تجربیات و تطبیق آنها با شرایط ایران، با استفاده از روش پرسشنامهای به نظرسنجی در خصوص ضرورت و نحوه آموزش اقتصاد سالمندی در ایران از محققین و پژوهشگران حوزه سالمندی و اقتصاد پرداخته شده است. در این مطالعه پس از بررسی تجربه مؤسسات جمعیتشناسی و سالمندی در آمریکا و همچنین نظرسنجی از محققین حوزه سالمندی و اقتصاد در دانشگاههای ایران، طرح درس مربوط به واحد درسی اقتصاد سالمندی به منظور آموزش در مراکز آموزش عالی مطرح میشود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که ارائه 2 یا 3 واحد درس اقتصاد سالمندی در رشتههای مدیریت، اقتصاد، و جامعهشناسی درمقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از ضرورت بالایی برخوردار است.
Objective: Population aging is a 21st century phenomenon. Decreased fertility, increased life expectancy and life expectancy in old age increase the share of the elderly in the population worldwide. The phenomenon of population aging, which is unprecedented in human history, with large changes in population and capacity, has led to fundamental changes in consumption and savings, economic growth, government spending, the value of assets and the labor market. It has been done. Therefore, there is a need for training and deliberation in the economic field of changes in the age structure of the population. Methodology: To achieve this goal, the existing experiences regarding the education of geriatric economics in American institutions and universities have been reviewed and collected. Also, in order to localize the experiences and adapt them to the conditions of Iran, using a questionnaire method, a survey on the necessity and method of teaching aging economics in Iran has been conducted by researchers and researchers in the field of aging and economics. Results: In this study, after examining the experience of demographic and aging institutions in the United States and also a survey of researchers in the field of aging and economics in Iranian universities, the lesson plan related to the course of aging economics for education in higher education centers is proposed. Conclusion: The results of this study indicate that it is very necessary to provide 2 or 3 units of geriatric economics courses in the fields of management, economics, insurance and sociology at the undergraduate and graduate levels.
Machine summary:
بررسی پیامدهای اقتصادی ساختار سنی در حال تغییر از جمعیت، وضعیت اقتصادی افراد مسن، مشارکت نیروی کار و تصمیمگیریهای بازنشستگی، مسائل حقوق بازنشستگی، و دیگر پیامدهای کلان اقتصادی از جمله عواملی است که ضرورت پرداختن به مسئله سالمندی جمعیت را در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران را بیش از پیش مطرح میکند.
از آنجا که دانشگاهها با هدف کسب دانش و دستیابی به حقایق هستی و زمینهساز بروز تحولات در جوامع انسانی بودهاند در این تحقیق درصدد آن هستیم که به مطالعه پدیده سالمندی از دیدگاه اقتصادی پرداخته وآن را در قالب واحد درسی «اقتصاد سالمندی» (Economics of Aging) به عنوان زیرشاخه اقتصاد نک: ملکینیا، 1395: 4.
شکل شماره (3): تحولات ساختار سنی جمعیت در 40 سال آینده (تعداد به هزار نفر) / منبع: مرکز آمار ایران برآوردهای سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی نشاندهنده آن است که تا سال 2030، نرخ سالمندی در ایران از 5/6 درصد به 5/17 درصد افزایش خواهد یافت.
به دلیل تأثیرپذیری اقتصاد و جامعه از ساختار سنی جوامع در جریان انتقال جمعیتی، این پدیده به عنوان یک مسئله مهم در حوزه مطالعات جمعیت مطرح شده است.
میتوان از طریق مراکز آموزش عالی و دانشگاهها نیروی انسانی مورد نیاز جامعه در حوزه اقتصاد سالمندی تربیت کرد و زیرساختهای فکری و فرهنگی لازم برای مواجه با این پدیده را فراهم ساخت.