Abstract:
قرآن به عنوان کتابی جامع که تمام نیازهای هدایتی انسان را بیان کرده است، جنبههای مادی بشر را جدای از جنبههای معنوی نمیداند. از این رو با طرح مسائل مرتبط با تغذیه اهمیت این فرایند را متذکر شده است. آن چه از جهت علمی حائز اهمیت است، یافتن اهداف قرآن در طرح این دسته از آیات است. با تحقیقی که به عمل آمد مشخص گردید که قرآن جنبههای معنوی تغذیه را بیش از جنبههای مادی آن در نظر گرفته؛ جنبههایی چون:
1. تفکر در عظمت و قدرت الهی، 2. برانگیختن حس شکرگزاری، 3. تقویت توحید افعالی، و....
البته جای انکار نیست که قرآن در کنار اهداف اصلی فوق، الگوی غذایی با دو معیار «حلال و طیب» را ارائه و در این راستا به تبیین مصادیق غذاهای حلال و حرام مبادرت کرده است. در عین حال خاطرنشان ساختن این نکته که قرآن تنها کلیات و اصول غذاهای حلال و حرام را بیان نموده و مصادیق جزیی را بر سنت پیامبر و امامان (ع) واگذارده، خالی از لطف نیست.
Machine summary:
. البته جای انکار نیست که قرآن در کنار اهداف اصلی فوق، الگوی غذایی با دو معیار «حلال و طیب» را ارائه و در این راستا به تبیین مصادیق غذاهای حلال و حرام مبادرت کرده است.
در عین حال خاطرنشان ساختن این نکته که قرآن تنها کلیات و اصول غذاهای حلال و حرام را بیان نموده و مصادیق جزیی را بر سنت پیامبر و امامان (ع) واگذارده، خالی از لطف نیست.
(نحل، 97) با این حساب، جای تعجب نیست از این که قرآن برای امر مهمی چون تغذیه که لازمه حیات مادی و معنوی انسان است، مطالبی ارائه کرده است.
برخی میخواهند از این آیه استفاده کنند که انسان باید به غذای خود بنگرد تا ببیند که چه میخورد؟ آیا مواد لازم برای بدن در این غذا وجود دارد؟ آیا این غذا مفید حال اوست، یا مضر؟ اما باید دقت کرد که اولا این گونه مطالب در شأن کتاب هدایتی نیست، ثانیا آیات بعدی کاملا مشخص میسازد که منظور از نگاه به طعام، نگاه معنوی است، نه نگاه مادی.
(طباطبایی، 1374: 1/633) علامه در این بیان حلال و طیب را غذاهایی میداند که برای انسان گوارا است.
البته باید توجه داشت که غذاهای حلال و حرام در سنت پیامبر و ائمه (ع) به صورت مفصل تبیین شده و قرآن به عنوان بیان اصول و کلیات، به جزئیات احکام اشاره نکرده است.
. ــ قرآن به صورت کلی غذاهای حلال و حرام را بیان نموده، و مصادیق جزیی آن در روایات تبیین شده است.