Abstract:
مناطق صعبالعبور کوهستانی یکی از مقاصد جذاب گردشگری هستند؛ که به دلیل دسترسی دشوار به این مناطق کمتر موردتوجه قرار میگیرند. بهترین راه دسترسی به این مناطق استفاده از شبکه ریلی است، شبکه ریلی میتواند موجب حفاظت از محیط طبیعی و سکونتگاهی گردد و از آلودگیهای محیطی و ورود بیشازحد جمعیت به این مناطق جلوگیری نماید. با توجه به این موضوع هدف از این پژوهش تبیین الگوی توسعه گردشگری اکولوژیک در مناطق صعبالعبور کوهستانی بهوسیله محور ریلی است. محور ریلی تهران-مازندران به دلیل قدمت و پیشروی آن در دل مناطق کوهستانی و داشتن قطار گردشگری فعال بهعنوان نمونه مورد مطالعاتی این پژوهش انتخاب شد. برای شناخت و تحلیل وضعیت موجود محور ریلی و مناطق مجاور آن از مطالعات اسنادی، کتابخانهای در کنار پیمایشهای میدانی و برای آگاهی ازنظر ذینفعان و کنشگران این پژوهش از پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. سپس با بهرهگیری از این موارد، الگوی توسعه منطقه تدوین شد. در این توسعه ایستگاههای راهآهن نقش کانون توسعه گردشگری در یک منطقه را فراهم مینمایند. ایستگاههایی که دارای بیشترین ظرفیت توسعه بودند بهعنوان کانونهای توسعه گردشگری اکولوژیک انتخاب شدند. این کانونها با تشکیل یک مجموعه گردشگری اعم از جاذبههای طبیعی، روستایی و تاریخی نقش محور توسعه منطقه را پیدا میکنند و نواحی پیرامونی خود را با ایجاد یک شبکه گردشگری رشد میدهند. با این عمل علاوه بر توسعه اقتصادی سکونتگاهها و رونق گردشگری، حفاظت و نگهداری از محیطزیست نیز به بهترین نحو انجام میپذیرد و بدینترتیب گردشگری اکولوژیک در مناطق کوهستانی با محوریت مسیر ریلی تحقق مییابد.
Impassable mountainous regions are one of the significant destinations for tourists, which due to arduous accessibility, are neglected to visit. The best way to reach these regions would be the railways, owing to its conservative nature which protects the environment and noteworthy settlements and also reduces the pollution and non-native population. So , the main goal of this research would be explaining the role of ecological tourism planning in impassable mountainous regions by railways. Tehran-Mazandaran railway is chosen as the case of this study in light of its antiquity, settlement growth in heart of the mountain, and presence of railway tourism. Documentary and library studies along with field surveys ,questionnaires and interviews were used to recognize and explore the existent stations and adjacent habitations and to understand the opinions of stakeholders . Then, using these items, ecological tourism development model of the Region was developed. In this kind of development, railway stations provide the role of tourism development center. Stations with the highest development capacity were selected as the centers for the development of ecological tourism. These centers play a main role to develop the region and grow their surrounding areas, by forming a tourism complex including natural, rural and historical attractions. This way, in addition to the economic development of settlements and the prosperity of tourism, the protection and maintenance of the environment is also done in the best way, and thus ecological tourism will be done in mountainous areas with the focus on the railway route.
Machine summary:
(2012 مارشي و بلانشتون (٢٠١٢) در تحقيق خود تحت عنوان «سه سيستم گردشگري ريلي » به بررسي انواع مختلف قطارهاي گردشگري پرداختند که در جدول ١ به اختصار اين موارد شرح داده خواهد شد: جدول ١- انواع مختلف قطارهاي گردشگري (به تصویر صفحه رجوع شود) منبع : ٣٦-٢٠١٢:٣٤ ,Blanchton, Marchi در تعاريفي که براي گردشگري ريلي بيان شد مهم ترين نکات اشاره به سفري ايمن ، راحت و بهره مندي از چشم اندازهاي بصري مناطق مجاور ريلي و همگام با زيبايي هاي طبيعي و سکونتگاههاي مجاور مسير است .
با توجه جامعه هاي آماري اين پژوهش که شامل ساکنان محلي در سکونتگاه هاي مجاور مسير ريلي، استفادهکنندگان از قطار گردشگري موجود و کارشناسان گردشگري اکولوژيک است جدول ٣ تهيه شده است که به طور تفصيلي به بررسي نحوه جمع آوري و دريافت اطلاعات از ايشان خواهد پرداخت : جدول ٣- جامعه هاي آماري پژوهش و نحوه جمع آوري و دريافت اطلاعات از آنها جامعه (به تصویر صفحه رجوع شود) (به تصویر صفحه رجوع شود) با بهره گيري از مطالعات ميداني و اسنادي و نظرات ذينفعان، شناسايي ظرفيت نقاط روستايي پيرامون کانون هاي ايستگاهي راهآهن و پهنه هاي جذاب و بکر طبيعي براي گردشگران در حوزه فراگير نقاط کانوني محور ريلي مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد.
در ادامه نظرات توصيه اي ايشان به تفکيک در سه بخش توسعه کالبدي، اقتصادي و نهادي -سازماني اشاره شده است (جدول ١١): جدول ١١- نتايج حاصله از مصاحبه با کارشناسان (به تصویر صفحه رجوع شود) پس از دريافت نظرات مردم محلي، گردشگران و کارشناسان ، از اين موارد در جهت ارائه الگوي توسعه گردشگري اکولوژيک محور ريلي سيمين دشت تا شيرگاه استفاده خواهد شد.