Abstract:
ایران دومین صادرکننده نفت و عضو اوپک و برخوردار از ذخایر عظیم گاز
است. بررسی های موجود از سوی نهادهای بین المللی، عمر ذخایر نفت وگاز
منطقه خزر بیش از سایر نقاط جهان است و اقتصادهای بزرگ دنیا همچنان در
دهه های آینده به منابع انرژی این منطقه وابسته خواهند بود . امروزه سهم بالای
درآمدهای نف ت و گاز در بودجه کشورها در عمل، روند عمومی متغیرهای
کلان اقتصادی را به طور مستقیم به نوسانات قیمت نفت و گاز و به تبع آن
درآمدهای نفتی و گازی وابسته ساخته است . نوسانات قیمت نفت و گاز بر
کلیه متغیرهای کلیدی اقتصاد به ویژه نرخ رشد و اشتغال اثر دارد . داشتن شغل
مناسب از اصلی ترین حقوق شهروندی در هر جامعه ای به شمار می آید که
هم در قوانین ایران و هم در اسناد بین المللی به آن اشاره شده است . در این
راستا تاثیر درآمد های نفتی بر نرخ اشتغال بعنوان یکی از شاخص های رشد
اقتصادی کشور، موضوعی غیر قابل انکار است . نتایج پژو هش حاکی از آن
است که اقتصاد و بازار کسب وکار ایران به درآمدها ی نفت و گاز وابستگ ی
دارد و دولت می تواند بر این اساس اشتغال را افز ایش دهد . اما، این افز ایش
درمان بیکاری و اشتغال در ایران نخواهد بود و با کاهش درآمدها ی نفت و گاز
بیکاری گسترده گر یبان گیر اقتصاد خ واهد شد . بنابراین موضوع خصوصی
سازی پروژه های نفت و گاز از جمله مواردی است که در راستای رفع این
مشکل پیشنهاد شده است.
Machine summary:
افزايش قيمت نفت و گـاز، هرچنـد باعـث افزايش منابع مالي تحت اختيار دولت هاي کشورهاي صادرکننده نفت و گاز مي شود تـا با برنامه ريزي صحيح براي آن ، حرکت به سمت توسعه را تسريع بخـشند، امـا شـواهد تجربي نشان داده است که افزايش يکباره درآمدهاي نفتي و گازي به همـان انـدازه کـه فرصت ايجاد مي کند، تهديد نيز محسوب مي شود.
1. Filis, & Floros در خصوص اتمام پذيري منابع طبيعي و به طور خاص نفت و گاز بايد عنوان کـرد علاوه بر اينکه ميزان توليد نفت تحـت تـاثير حجـم ذخـاير باقيمانـده ، ميـزان ضـريب بازيافت و ساير مباحث فني به مرور زمان با کاهش مواجه مـي شـود؛ ظهـور انرژيهـاي جايگزين و رقيب و گسترش سرمايه گذاريها در آنها که ممکن است با مقرون به صرفه شدن استفاده از آنها در آيندهاي نه چندان دور همراه باشد، اين نگراني را در کشورهاي نفتي و گازي ايجاد مي کند که پيش از اتمام فيزيکي ذخـاير نفـت و گـاز، سـبد انـرژي مصرفي جهان با کاهش استفاده از نفت و گاز مواجه شود.
کشورمان ايران نيز مانند ساير کـشورهاي در حال توسعه داراي اقتصاد متکي به نفت و گاز بوده و بيش از ٥٠ درصد بودجه جـاري کشور وابسته به درآمدهاي نفتي مي باشد، از اين رو هرگونه تحولي در بازار نفت و گاز و افزايش قيمت نفت و گاز و سرازير شدن درآمدهاي نفتي و گازي بـه کـشور تقريبـا کليه بخشهاي اقتصادي کشور را تحت تاثير خود قرار مي دهد.
W. (2012), “Reverse globalization: Does high oil price volatility discourage international trade?”, Energy Economics, vol.
(2009), Impact of Crude Oil Price Volatility on Economic Activities: An Empirical Investigation in the Thai Economy, Resources Policy, Vol. 34, Issue 3, Pp. 121–132.