Abstract:
انسان از راههای گوناگونی میتواند خداوند متعال را بشناسد. در طبیعت گردش منظم ماه و زمین، طلوع و غروب منظم خورشید، وجود آسمان و زمین و... از مسائلی است که میتوان در آن تفکر کرد و حضرت حق را شناخت. شناخت خداوند متعال در هستی یک تکلیف است. کسى که به شناخت خداوند نائل شود ناگزیر این واقعیت را احساس مىکند که خداوند چه نعمت بزرگى بدو ارمغان کرده است. پژوهش حاضر بر موضوع نگاهی قرآنی- روایی به کارکردهای تربیت دینی شناخت خداوند در هستی متمرکز است که با جمعآوری اطلاعات و مطالعه منابع کتابخانهای و توصیفی- تحلیلی استفادهشده است؛ که نخست، به بررسی واژگان تربیت دینی و معرفت الهی، سپس به تبیین کارکردهای تربیت دینی این مبحث در قرآن و روایات موردبررسی قرار میگیرد. دستاوردها تحقیق عبارتاند از: کارکردهای فردی که شامل اثبات خداوند، کشف قدرت الهی و نظم جهان، آگاهی بر اتفاقی نبودن هستی، عنایت به طاعت و سجده هستی، برابر خداوند متعال، تدبر و عبرت از تحولات هستی میشود و کارکردهای اجتماعی عبارت است از: ارشاد و هدایت انسانها، پی بردن به عظمت آفرینش الهی و آگاه کردن منکران معاد، درک توانایی خداوند متعال بر انتقام از منکران توحید و معاد.
Machine summary:
دستاوردهای پژوهش در بخش کارکردهای فردی عبارتاند از: اثبات خداوند، کشف قدرت الهی و نظم جهان، آگاهی بر اتفاقی نبودن هستی، عنایت به طاعت و سجدهی هستی در برابر خداوند متعال، تدبر و عبرت از تحولات هستی؛ و کارکردهای اجتماعی عبارت است از: ارشاد و هدایت انسانها، پی بردن به عظمت آفرینش الهی و آگاه کردن منکران معاد، درک توانایی خداوند متعال بر انتقام از منکران توحید و معاد.
ممکن است به عللی برای انسان، جذبهای حاصل شود و ناگهان مسیر نادرست خود را تغییر دهد یا فکری او را به حق راهنمایی کند و او تصمیم بگیرد راه درست را بپیماید؛ اما در این تصمیم، ثابت نباشد و علل و عواملی او را در این تصمیم سست کند؛ بنابراین، صرف ایمان ابتدایی برای سلوک کافی نیست و سالک باید به مرحلهی ثبات در ایمان و عمل برسد؛ ازاینرو، خداوند در قرآن کریم، یکی از اوصاف برجستهی سالکان کوی حق را معرفت الهی در هستی میداند که یکی از پایههای اسلام است؛ بدین سبب، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که کارکردهاي تربيت دینیِ معرفت الهی در هستی چیست؟ اهمیت و اهداف تحقیق این است که تا با تحلیل پژوهش نگاهي قرآني- روایی به کارکردهاي تربيت دینی معرفت الهی در هستی، آگاهی صحیح و لازم از دو نوع کارکرد فردی و اجتماعی را در اختیار اساتید و مدرسان و معلمان و محققان و مبلغان جامعهی اسلامی قرار دهیم تا از یکسو، راهنمایی برای متولیان فرهنگی و رسانههای دیداری، گفتاری و نوشتاری در برنامهریزیها، تألیف کتب و تدوین بخشنامهها و آییننامهها دربارهی معرفت الهی در هستی و از سوی دیگر، پاسخی به شبهات شبههافکنان در این زمینه باشد.