Abstract:
امیرکبیر صدراعظم باتجربه، کاردان و قدرتمند ایران در دوره ناصرالدینشاه، قهرمان مبارزه با استعمار، استبداد و نیز اصلاحگر امور سیاسی، دینی و فرهنگی بود. وی با ورود به دربار قاجار، به امور مهمی چون تثبیت قدرت مرکزی از طریق برخورد با عوامل تهدیدکننده داخلی و خارجی پرداخت. مهمترین اقدام وی در زمینه داخلی، علاوه بر برخورد با شورشهای داخلی، سرکوب شورش بابیه بود که با اقدامات مقتدرانه و البته روشهای متفاوت امیر صورت گرفت. به گونهای که بعد از برخورد امیر و سرکوب شورش، آنها دیگر جرأت نکردند امنیت سیاسی کشور را با تهدید مواجه سازند. اقدامی شجاعانه که در نهایت در کنار سایر اقدامات اصلاحگرایانهاش، موجبات قتل او را فراهم کرد. با این توضیحات به نحوه برخورد امیر با فرقه بابیه و بهائیت و نیز دلایل او در سرکوب این شورش پرداخته میشود. هدف از ارائه این مقاله بررسی تلاشها، خدمات و مبارزات امیرکبیر در مبارزه با فرقه ضاله بابیه و بهائیت میباشد. این مقاله بهصورت مروری و کتابخانهای انجام شده است.
Machine summary:
در اين مقاله به دنبال اين سؤال هستيم که زحمات و تلاش هاي مهم و تأثيرگذار اميرکبير در سرکوب فرقه بابيت و بهائيت چگونه بوده است ؟ پيشينه تحقيق صبري پيله رود (١٣٩٥) در پايان نامه کارشناسي ارشد خود تحت عنوان " بررسي علل و پيامدهاي سرکوب بابيه توسط ميرزا تقيخان اميرکبير " بيان داشته است که اوضاع نابسامان اجتماعي، اختناق داخلي اين دوران ، فساد ساختاري حکومت و همچنين نفوذ روزافزون روس و انگليس در دربار، نارضايتي و درماندگي مردم را به همراه داشت .
نبوي رضوي (١٣٩٨) در مقاله اي تحت عنوان "ميرزا تقي خان اميرکبير در نگاه بابيان و بهاييان " بيان کرده است که ميرزا تقيخان اميرکبير، صدراعظم نامدار ناصرالدين شاه قاجار، را به ويژگيهايي چند در تاريخ ايران شناخته اند.
دوم ، پاسداري از هويت ملي و استقلال سياسي ايران در مقابله با تعرض غربي، سوم ، اصلاحات سياسي مملکتي و مبارزه با فساد اخلاقي (آدميت ١٣٦٢: ص ١٥٧) آنچه در اين ميان به ميرزا تقيخان برجستگي خاصي بخشيد و مظهر تمام اقدامات و اصلاحات امير است علاقه او به حفظ استقلال سياسي ايران بود و در برخورد با استعمار سياسي و اقتصادي اروپايي حب وطن و ترقي کشور را در دستور کار خود قرار داد.
مرحوم اميرکبير، با سرکوب قاطع فتنه بابيان و اعدام باب و تبعيد بهاء همراه با انجام برخي اصلاحات سياسي –اجتماعي در کشور در چند سال نخست سلطنت ناصرالدين شاه ، براي هميشه راه را بر پيشرفت اين گروه در تاريخ ايران بست .