Abstract:
دمای رویه‌ی زمین، فراسنجی کلیدی در فیزیک فرآیندهای رویه‌ی زمین در مقیاس منطقه‌ای و به‌ویژه جهانی است. نزدیک به دو دهه است که از اندازه‌گیری دمای رویه توسط سنجنده مودیس می‌گذرد. واکاوی وردش‌های مکانی دمای رویه میتواند ما را در شناخت رفتار این فرا سنج کلیدی یاری کند. هدف از این پژوهش واکاوی روند تغییرات دمای رویه در گستره ایران است. بدین منظور از داده‌های دمای رویه زمین سنجنده مودیس ترا (MOD11A1) در دوره زمانی 1379-1398 به‌صورت روزانه و با تفکیک مکانی 1 × 1 کیلومتری بهره گرفته شد. پس از استخراج داده‌ها در گستره ایران، روند دمای رویه ی گستره ی ایران بر روی 1884077 یاخته به کمک آزمون من کندال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین گستره ی روند افزایشی دمای رویه در فصل زمستان در ماه دی، بهمن و اسفند قابل‌مشاهده است و بیشتر روندهای افزایشی معنی دار نیز در ارتفاعات دیده می‌شود که این موضوع میتواند در ارتباط با کاهش پوشش برفی و کاهش سپیدایی در این نواحی باشد. بررسی روند دمای رویه در فواصل ارتفاع 100 متر نیز نشان داد که در دی ماه تمامی سطوح ارتفاعی دارای روند افزایشی در دمای رویه است که این روند افزایشی در سطح 05/0 معنی دار است.
Land Surface temperature is an appropriate manifestation of energy balance in the surface and greenhouse effect; because key parameterization in the physics of land surface processes is on a regional and especially global scale. It has been almost two decades since the MODIS sensor measured the surface temperature. Analysis of Land surface temperature (LST) Variation can help us understand the behavior of this key metering meter. The purpose of this study is to investigate the trend of land surface albedo in Iran. For this purpose; The Land surface temperature data of the Modis Terra sensor (MOD11A1) was used daily for the period 1379-1389 at a spatial resolution of 1. 1 km. After extracting the data in Iran, the Land surface temperature trend of Iran in 1884077 cells was examined using the Mann-Kendall test. The results of this study showed that in all seasons, increasing and decreasing trends in Land surface temperature are observed; however, the largest range of increasing trends of Land surface temperature in winter can be seen in January, February, and March. The results showed that in winter, the most significant increasing trends are seen in the heights, which can be related to the reduction of snow cover and reduced albedo in these areas. Using the digital elevation model of Iran, the Land surface temperature trend was calculated at altitudes of 100 meters, which showed that in January month, all height levels have an increasing trend in surface temperature, which is significant at the level of 0.05(the 95th confidence level).
Machine summary:
نتایج نشـان داد بیشـترین گسـترٔە روند افزایشی دمای رویه در فصل زمستان در ماه دی ، بهمن و اسفند قابل مشاهده است و بیشتر روندهـای افزایشی معنی دار نیز در ارتفاعات دیده می شود که این موضوع می تواند در ارتباط با کاهش پوشش برفی و کاهش سپیدایی در این نواحی باشد.
1 Coll and Caselles 2 Wan 3 Liu 4 Yu et al.
, 6 Abera 7 Sun and Pinker 8 Peñuelas and et al.
, 9 Donohoe 10Jin and Dickinson 11 Oku et al.
مـورو و همکـاران ٥ (٢٠١٨) نشان دادند روندهای افزایشی در دمای رویه در حوضـه آبریـز کیلـومبرو، تانزانیـا مربـوط بـه جنگـل زدایی و افزایش زمین های کشاورزی است درحالی که جنگـل زایـی سـبب رونـد کاهشـی در دمـای رویـه مـی شـود.
فیروزی و همکاران ٨ (٢٠٢٠) روند تغییرات دمای رویـه دشـت سیسـتان را بـا اسـتفاده از شـیب سـن و رگرسیون موردبررسی قراردادند؛ نتایج نشان داد بیشـترین رونـد افزایشـی در دمـای رویـه در شـمال دشـت سیسـتان مشاهده شده است که میتواند ناشی از خشک شدن تالاب های سه گانه هامون باشد.
در ماه بهمن بررسی ها نشان داد حدود ١١ درصـد از مسـاحت کشـور دارای رونـد افزایشـی و نیـز حدود ١ درصد از گستره ایران دارای روند کاهشی معنی دار در دمای رویه می باشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) شکل ٨- روند تغییرات دمای رویه ماه های فصل زمستان (دی ، بهمن و اسفند).
Modeling changes trend of time series of land surface temperature (LST) using satellite remote sensing productions (case study: Sistan plain in east of Iran).
(
, 
, 
)
