ارزیابی سطح تعالی سازمانی با استفاده از مدلEFQM: مطالعه موردی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران Journal Article

Corresponding Author: حسن زاده دیزجی، الهه ؛

پردازش و مدیریت اطلاعات زمستان 1391 - شماره 71 ، Science-Research (Ministry of Science/ISC (‎18 page(s) - From 479 to 496 )

Keywords: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تعالی سازمانی خودارزیابی ای.اف.کیو.ام National Library and Archives of IR of Iran EFQM Self-assessment organizational excellence European Foundation for Quality Management سازمان اسناد و کتابخانه ملی ارزیابی مدل سازمان هـا بـا مدل EFQM امتیاز

fa en

Abstract:

مدل تعالی EFQM به‌عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان‌ها، نشان‌دهنده مزیت‌های پایداری است که یک سازمان سرآمد باید به آنها دست یابد. بدین لحاظ، هدف پژوهش حاضر تعیین سطح تعالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج.ا. ایران براساس مدل تعالی EFQM است. این مطالعه توصیفی به‌صورت مقطعی در سال 1389 انجام شد. تمامی مدیران رده میانی و رده بالای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد 90 سؤالی متناسب‌سازی‌شده با شرایط کتابخانه ملی است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میانگین امتیاز خودارزیابی عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بعد رهبری، 56 امتیاز از مجموع 100 امتیاز؛ در بعد خط‌مشی و راهبرد، 34 از مجموع80 امتیاز؛ در بعد کارکنان، 52 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد شراکت‌ها و منابع، 62 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد فرآیندها، 41 از مجموع 140 امتیاز؛ در بعد نتایج کاربر/مشتری، 80 از مجموع 200 امتیاز؛ در بعد نتایج کارکنان، 40 از مجموع 90 امتیاز؛ در بعد نتایج جامعه، 31 از مجموع 60 امتیاز؛ و در بعد نتایج کلیدی عملکرد، 96 از مجموع 150 امتیاز بود. با توجه به سرجمع امتیازهای داده‌شده به 9 معیار اصلی مدل تعالی، امتیاز سازمان اسناد و کتابخانه ملی 492 از 1000 امتیاز به‌دست آمد. در میان تمام معیارهای مدل، معیار شراکت‌ها و منابع، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است که این خود نشان‌دهنده مدیریت مناسب بر منابع خارجی و داخلی کلیدی سازمان است. همچنین، معیار فرآیندها کمترین امتیاز را به‌خود اختصاص داده است، بر این اساس سازمان، باید تدابیر مناسبی به‌منظور بهبود فرآیندها جهت جلب رضایت کامل و ایجاد ارزش افزوده برای کاربران و سایر ذی‌نفعان خود بیاندیشد. به‌علاوه، یافته‌ها نشان داد که مدل تعالی سازمانی EFQM مدل مناسبی برای خودارزیابی کتابخانه‌ها و تشخیص نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند بهبود آنها به‌شمار می‌رود.

EFQM excellence model as a framework for evaluation and improvement in organizations indicates some advantages which an excellent organization should achieve. Furthermore, based on its position and the type of service it offers, NLAI needs an all-out study using EFQM model. So the current research aimed at determining level of excellence in NLAI based on EFQM excellence model. The research method was descriptive. Statistical society consisted of top and middle managers of NLAI. Data was gathered through the proportionate EFQM's 90 questions questionnaire. The results from descriptive statistics showed that the mean of NLAI performance self-assessment was acquired in 9 criteria of EFQM model: leadership 56 out of 100, policy and strategy 34 out of 80, people 52 out of 90, partnership and resources 62 out of 90, processes 41 out of 140, customer results 80 out of 200, people results40 out of 90, society results 31 out of 60, key performance results 96 out of 150. Finally, the NLAI gained 492 out of 1000 points. Among all the criteria of the model, partnership criteria and resources have achieved the highest score (62 points of 90) and process criteria lowest score (41 points of 140). Therefore NLAI should be improving the process to meet the complete satisfaction and added value for users and other stakeholders. The results also showed that the EFQM was a good framework for self-assessment on of the EFQM model at NLAI and a good system for identifying strengths and areas for improvement.

Machine summary:

در اين ميان ، مدل تعالي EFQM منافع قابل توجهي از قبيل تعيـين نقـاط قـوت و حـوزه هـاي نيازمند بهبود، ايجاد زبـاني مشـترک و چـارچوبي مفهـومي در شـيوه مـديريت ،آمـوزش مفـاهيم اصلي تعالي و چگونگي ارتباط اين مفـاهيم بـا مسـئوليت هـا، درگيـر کـردن کارکنـان در فرآينـد بهبود در تمامي سطوح و تمام واحدها، ارزيابي سازمان به شـيوه اي هماهنـگ و منسـجم در سـطح خرد و کلان ، شناسايي و اشاعه تجربيات مفيـد در سـازمان ، مقايسـه سـازمان مـورد نظـر بـا ديگـر سازمان ها (با زمينه اي مشابه يا متفاوت ) با استفاده از مجموعه اي از معيارهاي فراگيـر، هماهنـگ و يکپارچه کردن اقدامات خودجوش براي بهبود عمليـات روزمـره سـازمان را بـراي سـازمان هـا بـه ارمغان آورده است (نجمي و حسيني ١٣٨٧). هـردو مطالعه موردي که در اين پژوهش انجام شد به وضوح نشان داده است کـه مـدل تعـالي EFQM بـا محيط کتابخانه ها سازگار است و به طورموفقيت آميـزي بـراي تجزيـه و تحليـل وضـعيت موجـود کتابخانه ها همراه با شناسايي نقاط قوت و حـوزه هـاي نيازمنـد بهبـود کتابخانـه هـا بـه کـار مـي رود . ا. ايران براساس مدل تعالي EFQM کدام هستند؟ نقاط قوت و حوزه هاي نيازمند بهبود در سازمان اسـناد و کتابخانـه ملـي براسـاس يافتـه هـاي حاصل از آمارهاي توصيفي پرسشنامه در سه بخش ذيل مورد بحث و بررسي قرار گرفته است : 491 ١. مروري بر پژوهش هاي انجام شده نشان مي دهد که سازمان اسناد و کتابخانه ملي ايران ، اولـين کتابخانه ملي است که مدل تعالي سازماني EFQM را بـراي خودارزيـابي بـه کـار بـرده اسـت .

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: