Abstract:
پژوهش حاضر در نظر دارد با رویکردهای علم سنجی به مطالعه رابطه محتوایی بین مدارک علم و فناوری از طریق مقایسه واژگان مقالات و پروانههای ثبت اختراع در زمینه برق زیر سطحیهای هوشمند (AUV) بپردازد. روش پژوهش توصیفی است. برای انجام پژوهش، ابتدا پروانه های ثبت اختراع از وبگاههای Google Patent و Lens و مقالات از پایگاه IEEE Xplore بازیابی شدند. برای یافتن پروانههای مرتبط، از روش جستجوی دوگانه کلیدواژه ـ رده استفاده شد. به این صورت که در جستجو دستور داده شد تا پروانهها بازیابی شود که حاوی کلیدواژه "Autonomous Underwater Vehicle" هستند. هم چنین، جستجو به رده H محدود شد. این پروانهها و مقالهها با توجه به عنوان و چکیده، با روش نیمهخودکار نمایهسازی شدند. حاصل نهایی این نمایه سازی، تعداد 195 کلیدواژه برای پروانههای ثبت اختراع و 114 کلیدواژه برای مقالهها بود. ماتریس همرخدادی این کلیدواژهها، با نرمافزار راور ماتریس ایجاد شد. نقشه روابط سلسه مراتبی این کلیدواژهها با نرم افزار SPSS رسم شد. طبق یافتهها، 65 درصد از کلیدوازه مقالات همان اصطلاحاتی هستند که در پروانههای ثبت اختراع وجود دارد، اما تنها 23 درصد از کلیدواژههای پروانههای ثبت اختراع شبیه به مقالات است. همچنین مقایسه ساختاری خوشه بندی های حاصل از پروانههای ثبت اختراع و مقالات نشان داد که از لحاظ ساختار هم جواری بین خوشهها، شباهت در حد صفر است. یافته دیگر نشان داد که شباهت بین اعضای شبکههای خصوصی(اگو) موضوعات پر نفوذ در هر دو نوع مدرک در دو مورد صفر و در بقیه موارد به جز Data زیر 15 درصد است. در کل میتوان گفت در حوزه برق AUV ، علم از فناوری متأثر میشود.
The current research aims at studying the conceptual relationship between the science and technology documents through the comparison of vocabularies that are used within the patents and the papers in the field of Autonomous Underwater Vehicles (AUV). The research method is descriptive. To perform the research, the patents were retrieved from Google Patents and Lens websites, and the papers from IEEE Explore database. A hybrid keyword-class method was used to conduct the search. It means that the search query was consisted of "Autonomous Underwater Vehicle" keyword and “H” class. The titles and the abstracts of the patents and the papers were automatically indexed through a semi-automatic method. This resulted in 195 keywords for patents and 114 ones for papers. Co-occurrence matrices of these two sets of keywords were created through RavarMatrix software. The hierarchical maps of keywords were drawn by SPSS. Findings show that 65 percent of papers’ keywords are those that occurred within the patents but 23 percent of patents’ keywords are similar to the papers’. The structural comparison of patents and papers clustering’s also revealed that the structural proximity between patents and papers vocabularies is equal to zero. The other finding showed that the similarity between the members of ego networks of prominent keywords is for two cases zero and for others fewer than 15 percent except for the keyword “data”. It may be concluded that the science is affected by technology in the field of AUV.
Machine summary:
«هـورد» ارتبـاط بـين علـم و فنـاوري را ايـن گونـه بـه تصوير مي کشد «علم ابزاري است براي توسعۀ فناوري هاي جديد و فنـاوري وسـيله اي اسـت بـراي گسترش جبهه هاي علم » (١٩٩٤ Hurd).
يکي از روش هاي سنجش رابطۀ بين علم و فناوري ، توجه بـه واژگـان به کار رفته در مقالات و پروانه هاي ثبـت اختـراع اسـت .
با توجه به اين مسـئله ، هـدف اين پژوهش را مي توان مطالعۀ رابطۀ محتوايي بين مدارک علم و فناوري از طريـق مقايسـۀ واژگـان مقالات و پروانه هاي ثبت اختراع در زمينۀ بـرق زيردريـايي هـاي هوشـمند بـا رويکـرد علـم سـنجي دانست .
در ارتبـاط بـا رابطـۀ علـم و فنـاوري ، پژوهش ها نتايج متنوع و ناهمگوني را نشان داده اند که بيانگر اين نکته است کـه ارائـۀ يـک نظريـۀ واحد براي نحوة رابطه بين علم و فناوري وجود ندارد و احتمالاً در رابطه بين اين دو، عناصر زيادي دخيل هستند.
براي انجام پژوهش ، ابتدا عنوان و چکيدة پروانه هاي ثبت اختراع حوزة بـرق AUV کـه در پايگاه هاي Google Patent و Lens نمايه شده بودند و نيز عنوان و چکيدة مقالات اين حـوزه از پايگاه IEEE Xplore، بازيابي شدند.
تحليـل هم واژگاني ، روشي مناسب براي کشف ارتباطات حوزه هاي پژوهشي علم است و پيوندهاي مهمي را نشان مي دهد کـه ممکـن اسـت کشـف آن هـا بـه روش هـاي ديگـر مشـکل باشـد.
به ايـن صـورت کـه نشان مي دهد چه نسبت از اعضاي هر يک از اگوهاي پروانـه هـاي ثبـت اختـراع در مقـالات و چـه نسبت از اعضاي هر يک از اگوهاي مقالات در پروانه هاي ثبت اختراع وجود دارد.