Abstract:
هدف این پژوهش، طراحی مدل ساختاری تفسیری پیشایندهای رهبری زهرآگین بود. بهاینمنظور، پس از مطالعة ادبیات پژوهش و شناسایی پیشایندهای رهبری زهرآگین و گنجاندن آنها در پرسشنامة نیمهبستهای مبتنی بر طیف لیکرت، پرسشنامه میان 28 نفر از خبرگان سازمانهای اجرایی رفسنجان توزیع شد. خبرگان یادشده با استفاده از نمونهگیریهای مفهوم و گلولهبرفی شناسایی شده بودند. درادامه، با استفاده از تحلیل فازی، گویهها غربال و پس از مقولهبندی برای کشف مدل در سنجهای مربوط به مدلیابی ساختاری تفسیری واقع شدند. طبق نتایج بهدستآمده از تحلیل دادههای سنجة اخیر، درمجموع 12 متغیر در 6 سطح (سطح اول: کاستیهای فردی رهبر؛ سطح دوم: ویژگیهای روانشناختی رهبر؛ سطح سوم: کاستیهای مدیریتی رهبر و محیط برونسازمانی؛ سطح چهارم: ساختار بروکراتیک و مدیریت منابع انسانی ناکارآمد سازمان؛ سطح پنجم: ویژگیهای روانشناختی- نگرشی کارکنان، خردهاستبداد رهبر، جو سازمانی غیرکارکردی و رفتارهای انحرافی خدماتی و سیاسی رهبر؛ سطح ششم: سرپرستی توهینآمیز) بهعنوان پیشایندهای رهبری زهرآگین شناسایی شدند.
The purpose of this study was designing the interpretive structural model of toxic leadership’s antecedents. In this regard, after studying literature and identifying antecedents of toxic leadership, a half-closed questionnaire embodied antecedents was developed based on Likert scale and distributed among 28 experts from administrative organizations in Rafsanjan, using concept and snowball sampling. Based on fuzzy analysis, the questionnaires statements were screened and were placed in a measure of interpretive structural model in order to explore the model. According to the results obtained from analysis the recent measure data overall 12 variables in 6 levels were identified as antecedents of toxic leadership (the first level: leader’s individual shortcomings; the second level: leader’s psychological traits; the third level: leader’s managerial shortcomings and organization’s external environment; the fourth level: bureaucratic structure and non-efficient organizational human resource management; the fifth level: employee’s psychological-attitudinal properties, leader’s tyranny, nonfunctional organizational climate, and leader’s political and service deviant behaviors; the sixth level: abusive supervision).
Machine summary:
طبق نتايج به دست آمده از تحليل داده هاي سنجۀ اخير، درمجموع ١٢ متغير در ٦ سطح (سطح اول : کاستيهاي فردي رهبر؛ سطح دوم : ويژگيهاي روان شناختي رهبر؛ سطح سوم : کاستيهاي مديريتي رهبر و محيط برون سازماني؛ سطح چهارم : ساختار بروکراتيک و مديريت منابع انساني ناکارآمد سازمان ؛ سطح پنجم : ويژگيهاي روان شناختي- نگرشي کارکنان ، خرده استبداد رهبر، جو سازماني غيرکارکردي و رفتارهاي انحرافي خدماتي و سياسي رهبر؛ سطح ششم : سرپرستي توهين آميز) به عنوان پيشايندهاي رهبري زهرآگين شناسايي شدند.
مطالعـه اي در سـال ٢٠٠٩ روي بيش از ١٠٠٠ نفر نشان داد، ٩٤ درصد از مشارکت کنندگان ، دست کـم بـا يـک رهبـر زهـرآگين کـار کـرده انـد؛ ٦٨ درصـد بـه واسـطۀ رهبـري زهـرآگين ، عملکردشـان و ٧٨ درصـد تعهداتشان به سازمان کاهش يافته است ؛ همچنين ١٢ درصد نيز محل خدمت خود را در اثر مواجهه با رهبري زهرآگين ترک کرده اند (روتر، ٢٠١١).
٥. برآيند ساختار سازماني بروکراتيک و مديريت منابع انسـاني ناکارآمـد سـازمان - کـه رهبـر زهرآگين در تحقق آنها سهيم است - و خـود بـا يکـديگر ارتبـاط دارنـد، موجـب تأثيرگـذاري در ويژگيهاي روان شناختي- نگرشي کارکنان ، خـرده اسـتبداد رهبـر، رفتارهـاي انحرافـي خـدماتي و سياسي وي و نيز جو سازماني غيرکارکردي در سازمان ميشود.
Development and validation of the Toxic Leadership Scale, University of Maryland, College Park.