Abstract:
یکی از مهمترین عوامل ساختاری کره زمین اقلیم است. هرگونه ناهنجاری در هر یک از این مولفه ها سبب اختلال و اغتشاش در کل سیستم میشود. ضریب تغییرات کم بارش، معرف پایداری و توزیع زمانی یکنواخت است. بهمنظور بررسی ارتباط بین فاکتورهای اقلیمی و اثر آن بر آبگیری دریاچههای داخلی ایران از دادههای 50 ساله اقلیمی دما و بارش پایگاه داده اسفزاری در یاختههای 15*15 کیلومتر استفاده شد. در پردازشهای آماری علاوه بر اندازهگیریهای گرایش مرکزی بارش و دما، از شاخصهای پراکندگی استفاده گردید. آستانههای بهدستآمده نشان میدهد که حوضهای با دارا دمای متوسط از 78/ 15 کمتر، متوسط بارش سالانه از 215 میلیمتر بیشتر، ضریب برفی از 13 درصد بیشتر، ضریب تغییرات بارش از 40 درصد کمتر و ضریب تغییرات دما از 43/ 7 بیشتر میتواند حیات دریاچه را تضمین میکند. همهی حوضه های داخلی ایران در دوره کواترنری به یک تناسب دچار تغییر دما نشدهاند وضعیت و شواهدی که از آبگیری دریاچه ها کواترنری وجود دارد با بارش دو برابر نسبت به شرایط کنونی و دمایی 6-12 درجه کاهش نسبت به امروز همخوانی ندارد؛ بهطوریکه با کاهش 3، 9 و 12 درجه دما و افزایش بارش، خط تعادل آبوخشکی نمیتوانسته به آثار تراسهای کواترنری برسد. تغییر ارتفاع خط تعادل آبوخشکی با مقدار تغییرات دما و بارش بهتنهایی قابل تفسیر نیست و علیت را باید در تغییر رژیم بارش و وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه جستجو کرد.
Earth's climate is one of the most important structural factors. Any anomalies in each of the components will cause irregularity and commotion in the whole system. The coefficient of variation of less precipitation is reagent stability and even time distribution. To examine the relationship between climatic factors and its effect on local lakes dewatering was used of the temperature and precipitation data of 50-year-old Asfazari database in cells 15 x 15 km. In addition to measurements of temperature and precipitation of central tendency, indexes used of dispersion indexes in statistical processes. Thresholds obtained show that the basin con ensures exit of the lake that to be the average temperature of less than 15.78, average annual rainfall more than 215 millimeters, snowy coefficient more than 13 percent, the coefficient of variation of precipitation less than 40 percent and the coefficient of variation of temperature more than 7.43. All basins inside Iran changed to a temperature not fit in the Quaternary. Status and evidence there are of lakes dewatering in the Quaternary do not match whit precipitation double and decline of temperature 6-12 degrees compared to the current conditions. So that line equilibrium of water and land could be the effects of the Quaternary terrace lacks by reducing 3, 9 and 12-degree temperatures and increased precipitation. Change the line equilibrium of water and, land cannot be interpreted with a temperature and precipitation changes alone and causality must search in changes of precipitation regime and geomorphology of the region.
Machine summary:
در این مقاله علاوه بر بررسی آستانه عامل های اقلیمی مؤثر در احیا دریاچه ها داخلی ، برای آگاهی از شرایط اقلیمی گذشته دریاچه ها در دوره کواترنری ، با قرار دادن برف مرزهای گذشته ، ضریب برفی آن زمان مشخص شد و با استفاده از آن ضریب ، دما و بارش دوره های سرد کواترنری حوضه ها برآورد گردید.
در ایران پنج حوضه داخلی ارومیه ، میقان ، مهارلو، قم و گاوخونی که در دریاچه ای بودن آن ها طی تمام یا مدتی از سال شکی نیست ضریب تغییرات بارشی ٤٠ درصد یا کمتر از آن برآورد گردید؛ درصورتی که رامشت و شاه زیدی (١٣٩٠) برای تمامی عناصر اقلیمی آستانه ی ٤٠ درصد ضریب تغییرات را در مدیریت منابع آب مؤثر می دانند و این مقدار برای بارش در دریاچه ای بودن حوضه های داخلی ایران به بهترین شکل کارایی خود را نشان داد ولی از آن نمی توان در تحلیل ضریب تغییرات دما استفاده کرد.
(به تصویر صفحه رجوع شود) برای بررسی تغییرات عامل های موردبررسی این تحقیق در شرایط سرد کواترنری حوضه های ایران ، بین تک تک آن ها به عنوان متغیر وابسته به ارتفاع برف مرز حوضه ها رابطه ی رگرسیونی برآورد گردید که با توجه به تأثیرپذیری بیشتر درصد ضریب تغییرات بارش زیر دو درجه حوضه ها از ارتفاع برف مرز رابطه رگرسیونی با ضریب ٩٢ درصد حاصل شد (رابطه ی ٩).
(به تصویر صفحه رجوع شود) در این مقاله علاوه بر بررسی آستانه عامل های اقلیمی مؤثر در احیا دریاچه ها داخلی ، برای آگاهی از شرایط اقلیمی گذشته دریاچه ها در دوره ی کواترنری ، با قرار دادن برف مرزهای گذشته ، ضریب برفی آن زمان مشخص شد و با استفاده از آن ضریب ، دما و بارش دوره های سرد کواترنری حوضه ها برآورد گردید.