Abstract:
این مقاله به تعیین میزان آسیبپذیری خانوار روستایی در دو برنامهی صندوق اعتبارات خرد زنان و گروههای خودیار مالی در استان فارس میپردازد. دادههای مصرف و درآمد ماهانه برای 280 خانوار روستایی در دو برنامه در استان فارس جمع آوری شد. برای محاسبهی میزان آسیبپذیری از چارچوب تقسیم خطر (ریسک) استفاده و با بهکارگیری دادههای پانل آسیبپذیری هر خانوار و کل گروه برآورد گردید. نتایج نشان داد که گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان در تقسیم و مدیریت خطرهای ناشی از مصرف موفق بوده و خانوارها زیانهای ناشی از خطرهای مصرف را در میان خانوارهای عضو گروه تقسیم میکنند. در گروه خودیار مالی و صندوق اعتبار زنان به ترتیب 48 و 45% از خانوارهای عضو، آسیبپذیر اند. در صندوق اعتبارات خرد زنان، آسیبپذیری خانوارهای غیرعضو و در گروه خودیار مالی آسیبپذیری خانوارهای عضو بیشتر است. با توجه به نتایج، گسترش برنامههای اعتباری خرد در جهت کاهش و تقسیم خطر ناشی از مصرف خانوارها امری لازم به نظر میرسد.
This research aims to determine the household vulnerability in two microcredit programs, namely Women Microcredit Fund (WMF) and Self-Financed groups (SF). The panel data of monthly consumption and income for a sample of 280 households were collected in Fars province. Risk-sharing framework was used for determination of vulnerability of each households and groups. Results showed that two groups were accepted risk sharing. Moreover, 48 and 45 percent of member households was vulnerable in WMF and SF groups, respectively. Also, the vulnerability of member households in SF groups and non-member households in WMF was more than others. According to the results, microcredit programs can reduce and share the risk of household consumption, so expansion of them seems necessary.
Machine summary:
تعیین میزان آسیب پذیری و شیوه ی مدیریت خطر در گروههای اعتباری خرد: کاربرد مدل تقسیم خطر و دادههای پانل زهرا طیبی و بهاءالدین نجفی ١ تاریخ دریافت : ١٣٨٩/١/٣٠ تاریخ پذیرش: ١٣٩٠/٦/١٨ چکیده این مقاله به تعیین میزان آسیب پذیری خانوار روستایی در دو برنامه ی صندوق اعتبارات خرد زنان و گـروههـای خودیـار مالی در استان فارس میپردازد.
ایـن مطالعـه سـعی بـر آن دارد کـه بـا اسـتفاده از نظریه ی تقسیم خطر، آسیب پذیری افراد شرکت کننده در برنامـه هـای اعتبـاری خـرد از جملـه گروههای خودیار مالی و صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی را محاسبه کند.
امـین و همکـاران (٢٠٠٣) بـا اسـتفاده از دادههای پانل درآمد و مصرف ٢٢٩ خانوار روستایی در ١٢ ماه و مدل تقسیم خطر در برنامـه ی بانک گرامین ، ضریب آسیب پـذیری هـر خـانوار را تعیـین کردنـد و بـه بررسـی روابـط میـان آسیب پذیری و فقر برای افراد عضو و غیرعضو پرداختند.
مدل داده شده برای محاسبه ی میزان آسیب پذیری آرایشی از تقسیم خطر بهینه (کامل )، تغییر در لگاریتم مطلوبیت نهایی مصرف در هر خانوار وگروه است .
بـا توجـه بـه معنـیدار و مثبـت بـودن ضـرایب آسیب پذیری (ضریب متغیر درآمد) در هر سه رابطه در هر دو گروه اعتباری خرد مورد بررسی میتوان نتیجه گرفت که در صندوق زنان و گروههای خودیار مالی تقسیم خطر بهینـه نیـست و گروهها آسیب پذیر اند.
تخمین ضرایب آسیب پذیری با در نظر گـرفتن ضـربه هـای دارویـی و پزشـکی نشان می دهد که ٢٨% خانوار عضو در گروه زنان و ٢٩% در گـروه خودیـار مـالی، نـسبت بـه ضربه های پزشکی و دارویی آسیب پذیر اند.