Abstract:
تنوع فرهنگی جلوهای است از زیباییهای خلقت و نشانهای از آیات خداوند. اخیراً طیف وسیعی از مطالعات همچون شهر خلاق و نظریه طبقه خلاق بر نقش تنوع فرهنگی در رشد اقتصادی و افزایش خلاقیت و نوآوری تأکید کردهاند. به علاوه سازمانهایی همچون یونسکو با انتشار اعلامیه جهانی «تنوع فرهنگی» و سازمان آیسسکو با مصوب نمودن «بیانیه تنوع فرهنگی اسلامی»، ضمن به رسمت شناختن همه فرهنگها بر نقش محوری فرهنگ و تنوع فرهنگی تأکید کردهاند. با توجه به نقش محوری تنوع فرهنگی-اجتماعی، این تحقیق در پی آن است تا برای نخستین بار تنوع فرهنگی-اجتماعی را در سطح استانهای ایران موردسنجش و تحلیل قرار دهد. برای سنجش تنوع فرهنگی-اجتماعی از شاخص تنوع شانون و برای تحلیل فضایی آن از شاخصهای موران جهانی، موران محلی انسلین و تحلیل لکههای داغ در نرمافزار GIS استفادهشده است. یافتهها نشان میدهد که استانهای ایران در شاخص ترکیبی تنوع فرهنگی-اجتماعی در 5 طیف بسیار متنوع، متنوع، نسبتاً متنوع، تنوع پایین و یکدست قرار میگیرند بهطوریکه استانهای قم، البرز و تهران در طیف بسیار متنوع و استانهای کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل و زنجان در طیف یکدست قرار میگیرند و بقیه استانها در سایر طیفها پراکنده میشوند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل فضایی آماره موران جهانی نشان میدهد پدیده تنوع فرهنگی-اجتماعی بهصورت خوشهای پراکندهشده است. بهعلاوه یافتههای تحلیل موران محلی انسلین مؤید این مطلب است که در زمینه شاخص ترکیبی تنوع فرهنگی-اجتماعی 4 استان البرز، تهران، قم و اصفهان باهم یک خوشه بالا (HH) را میدهند که علاوه بر اینکه خود دارای بالاترین مقدار تنوع فرهنگی-اجتماعی در بستر ایران هستند بلکه همسایگان آنها نیز از تنوع فرهنگی-اجتماعی بالایی برخوردارند. در مقابل استان آذربایجان شرقی و اردبیل باهم و استان کردستان بهتنهایی کمی پایینتر از آنها تشکیل یک خوشه پایین (LL) را میدهند و از پایین بودن مقدار تنوع فرهنگی-اجتماعی خود و استانهای همجوار خود خبر میدهند.
Cultural diversity is a manifestation of the beauties of creation, and a sign of God's revelations. Recently, a lot of studies have highlighted the role of cultural diversity in the economic and social developmental and creativity. Moreover, some organizations such as UNESCO, with the publication of the universal declaration of cultural diversity, and ISESCO by approving the Declaration of Islamic Cultural Diversity have emphasized on the central role of cultural diversity. Considering the central role of socio-cultural diversity, not only does this research develop a mechanism for measuring the socio-cultural diversity, but assess and analyze socio-cultural diversity in the provinces of Iran. The Shannon Diversity Index has been used for measuring socio-cultural diversity, and for spatial analysis the Spatial Autocorrelation, Moran’s I, Anselin Local Moran I and Hot Spot Analysis have been used in GIS. The finding showed that Iran’s provinces in terms of socio-cultural diversity are in five categories: very diverse, diverse, relatively diverse, low diversity and unmixed, so that provinces of Qom, Alborz and Tehran are in very diverse range, and provinces of Kurdistan, East Azerbaijan, Ardabil, and Zanjan are in the unmixed range, and the rest of the provinces are in the other ranges. Also, the result of the spatial analysis of Moran’s I showed that the phenomenon of socio-cultural diversity is scattered across clusters that represent sub areas with high socio-cultural diversity. Furthermore, the results of Anslein Local Moran I indicated that the Alborz, Tehran, Qom and Isfahan provinces together form a high cluster (HH) in terms of socio-cultural diversity, that expresses in addition to their highest level of socio-cultural diversity, their neighbors are also in the same place as a high socio-cultural diversity. In contrast, East Azerbaijan, Ardabil and Kurdistan form a low cluster (LL).
Machine summary:
يافته ها نشان مي دهد که استانهاي ايران در شاخص ترکيبي تنوع فرهنگي -اجتماعي در ٥ طيف بسيار متنوع، متنوع، نسبتا متنوع، تنوع پايين و همگن قرار مي گيرند به طوريکه استانهاي قم ، البرز و تهران در طيف بسيار متنوع و استانهاي کردستان، آذربايجان شرقي ، اردبيل و زنجان در طيف همگن قرار مي گيرند و بقيه استانها در ساير طيف ها پراکنده مي شوند.
به علاوه يافته هاي تحليل موران محلي انسلين مؤيد اين مطلب است که در زمينه شاخص ترکيبي تنوع فرهنگي - اجتماعي ٤ استان البرز، تهران، قم و اصفهان باهم يک خوشه بالا (HH) را مي دهند که علاوه بر اينکه خود داراي بالاترين مقدار تنوع فرهنگي -اجتماعي در بستر ايران هستند بلکه همسايگان آنها نيز از تنوع فرهنگي -اجتماعي بالايي برخوردارند.
به علاوه طيف وسيعي از مطالعات همچون شهر خلاق و طبقه خلاق بر نقش تنوع فرهنگي در رشد شهري-منطقه اي به خصوص رشد اقتصادي و افزايش خلاقيت و نوآوري تأکيددارند Bellini, 2013; Florida, 2002; Glaeser, 2001; Jacobs, 1961; Manacorda, 2006; Sassen, 2001; Siebel, ) ٢٠٠٧ ,Van Winden ,٢٠١١).
جدول ٩- قبقه بندي استانهاي ايران بر اساق برخورداري از تنوع فرهنگي -اجتمازي ميزان تنوع , استان بسيار متنوع , قم ، البرز، تهران متنوع , يزد، اصفهان، فارس ، بوشهر، سمنان، خراسان رضوي، کرمان، خوزستان، مرکزي نسبتا متنوع , گلستان، قزوين ، سيستان بلوچستان، هرمزگان، خراسان شمالي تنوع پايين , همدان، چهارمحال بختياري، آذربايجان ةربي ، مازندران، ايلام، خراسان جنوبي ، کهکيلويه و بويراحمد، لرستان، گيلان، کرمانشاه همگن , کردستان، آذربايجان شرقي ، اردبيل ، زنجان )به تصویرصفحه مراجعه شود)شکل ک" توزيع شاخص هاي تنوع قومي زباني ، تنوع اديان، در.