Abstract:
نظم و عدالت از مهم ترین مفاهیم اندیشه ای است که ریشه در جهان بینی و ایدیولوژی هر کشور و ملت دارد. بر همین اساس اندیشه تنسر، موبد زرتشتی زمان ساسانیان، متاثر از دین زرتشت و دیدگاه اساطیری وی به کیهان است. از منظر وی، اساطیر، دیدگاه انسان دین دار را به خود و طبیعت جهت می دهند و نظم می بخشند. نظمی کیهانی که در آن همه چیز غایتمند است و هر کسی به وظیفه خاص خود تحت نظر اهورامزدا در نبرد خیر و شر فعالیت می کند. آیینه این دیدگاه خیمه ای و قایم محور در زمین، سیستم رییس محوری می شود که در آن شاه آرمانی، دین رسمی همه گیر و سلسله مراتب اجتماعی، بر اساس قانون ازلی به نام اشه، نظم را می سازند و عدالت را برقرار می کنند. عدالتی که از فرد به اجتماع منتقل می شود و همه جزییات آن دقیقا منطبق بر دین و نظم کیهانی است. نامه تنسر از جمله متون کلاسیکی است که در آن خطوط کلی اندیشه سیاسی ایران باستان ترسیم شده است. اندیشه سیاسی منعکس شده در این متن، بازتاب دهنده هنجارهای محیط سیاسی و اجتماعی دوران است و نویسنده در فضای فکری مذهبی حاکم یعنی جهان بینی زرتشتی، نظریه-پردازیکرده است. روشی که در این مقاله با استناد بر «نامه تنسر» از آن استفاده شده، روش هرمنوتیک ترکیبی متن- زمینه محور اسکینر است. در این نوشته تلاش شد تا با بهره گیری از روش هرمنوتیک اسکینری، نقش اساطیر در شکل گیری نظم کیهانی در نامه تنسر بازنمایی شود.
Order and justice are the most important concepts of thought that are rooted in the worldview and ideology of each nation. Accordingly, the idea of Tensor, the Zoroastrian priest of the Sassanid era, is influenced by the religion of Zoroaster and his mythological view of the universe. In his view, myths direct and regulate the view of the pious and religious man towards himself and nature. A cosmic order in which everything has an end and everyone acts in his own duty under the supervision of Ahura Mazda in the battle of good and evil. The mirror of this upright view on earth becomes the chief-centered system in which the three elements of the ideal king, the universal religion, and the social hierarchy, establish order and justice according to the eternity law called Ashe. Justice is transmitted from the individual to society, and all its details correspond exactly to religion and the cosmic order. The Tensor Letter is one of the classic texts in which the outlines of the political thought of ancient Iran are drawn. Political thought reflected in this text reflects the norms of the political and social environment of this period and the author has theorized in the prevailing religious intellectual space, namely the Zoroastrian worldview. The method used in this article, based on Tensor's letter, is Skinner's text-context-based method. In this article, an attempt was made to represent the role of mythology in the formation of the cosmic order in Tensor's letter.
Machine summary:
در این مقاله پرسش این است که نظم کیهانی در «نامـه تنسـر» بـه چـه معناسـت و نقش اساطیر بـر ایـن اندیشـه چیسـت ؟ فرضـیه مقالـه هـم ایـن اسـت کـه در بررسـی هستیشناسانۀ «نامه تنسر» با توجه به اندیشۀ اسطوره ای ایرانیان ، مؤّلفه هایی چـون شـاه فره مند، دین رسمی تحت نظر شاه ، اندیشه طبقاتی و قانونَ ازلی موجـد نظـم هسـتند و جهانی میسازند که در آن هر کس و هر چیز بـر اسـاس اسـتعدادش در جـای خـود بـا وظیفه ای خاص در کمال خرسندی برای محقق شدن غایت دنیا یعنی پیـروزی خیـر بـر شر فعالیت میکنند.
در بخش ایران که مربوط به این مقاله است ، به زمینه های فکری و اجتماعی دولت - فَرهی میپردازد و زمینه هایی مثل هم ترازی دیـن و سیاست و تمایل به یکتاپرستی را بررسی مـیکنـد و سـپس از دل ایـن زمینـه ، اندیشـۀ سیاسی پادشاهی و تأثیرات زرتشت بر آن را بررسی میکند و به شاه آرمانی مـیرسـد و بیان مشخصات ، ویژگیها و محـدودیت هـای سیاسـی، اجتمـاعی و فکـری سـاختارهای جامعه ، چالش های نظریه شاهی میپردازد.
frasorarti با این گفته ها در بالا مشخص شد که جهان و هستی از نظر دین زرتشت کـه اسـاس حکومت ساسانیان و اندیشه تنسر بود، جهانی هدفمند و سامان منـد اسـت کـه حرکتـی تکامل گرا در جهت نظم مطلق دارد.