Abstract:
معدن کاری به فعالیت بشر مشتمل بر عمل استخراج کانیهای ارزشمند یا دیگر مواد از زمین و معمولاً از معادن گفته میشود. آنتروپوژئومورفولوژی به مطالعه نقش انسان در تغییر لندفرم ها میپردازد. تخریب و تغییر چشمانداز طبیعی، تودههای باطله، ایجاد گودالها و تغییرات شدید شکل اولیهی طبیعت، نشست زمین، تسریع فرآیند فرسایش، جاده سازی و تغییر لندفرم های طبیعی، تخریب و اضمحلال سفره آبهای زیرزمینی در اثر تخریب چینه ها و طبقات زمین، تخریب زمین و پوشش گیاهی، آزاد شدن مواد سمی، زهکشی اسیدی معادن، کارخانه های ذوب، سروصدا، گرد و غبار، کانیهای صنعتی، اثرهای زیستمحیطی از جمله پیامدهای ژئومورفولوژیکی و زیستمحیطی معدن کاری میباشند. در این مقاله اثرات زیستمحیطی معدن کاری بر روی چشمانداز و برآورد میزان تخریب و تهدید حاصل از بهره برداری معادن در قالب سه سناریو حفظ و مدیریت چشمانداز، حفظ و مدیریت پوشش گیاهی و معدن کاری مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و به صورت میدانی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی مبادرت به ارائه یک مدل مکانی تخریب چشماندازهای ژئومورفولوژی برای مناطقی که در آن بهره برداری معدنی صورت میگیرد پرداخته شده است. 8 معیار تخریب چشمانداز و 6 موقعیت معدن کاری در معادن لاشتر اصفهان شناسایی شد. در 3 سناریوی مختلف، معیارها با استفاده از تحلیل تصمیمگیری چند معیاره وزن دهی شد و رتبهبندی مناطق با اولویت های مختلف موقعیتهای معدن کاری به نمایش گذاشته شده است. در نهایت مناطق 6 گانه از نظر تخریب چشمانداز، تخریب پوشش گیاهی و موقعیت مناسب جهت معدن کاری اولویتبندی شده است.
Machine summary:
در اين مقاله سعي شده است که با استفاده از تحليل هاي ساختار سلسله مراتبي و تصميم گيري چند معياره به بررسي تأثير عمليات معدن کاري بر تخريب چشم انداز، تخريب منابع طبيعي و موقعيت مناسب معدن کاري پرداخته شود.
جدول شماره ٤ داده هاي اندازه گيري شده از ٦ موقعيت و خلاصه نتايج به دست آمده و رتبه بندي موقعيت ها از نظر تخريب چشم انداز توسط عمليات معدن کاري را نشان مي دهد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٣: نقشه رتبه نهايي مناطق از نظرتخريب چشم اندازهاي ژئومورفولوژي سناريو دوم در سناريوي دوم که از نظر زيست محيطي مدنظر مي باشد معيارها به ترتيب اهميت بدين گونه اولويت بندي مي شوند: تخريب پوشش گياهي ، سطح متأثر از جاده ، سطح برداشت ، معيار اقتصادي - اجتماعي ، تخريب چشم انداز موقعيت ، تخريب دامنه موافق ، شيب دامنه موافق ، شيب دامنه مخالف .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٤: نقشه رتبه نهايي مناطق از نظر تخريب محيط زيست و منابع طبيعي سناريو سوم ترتيب اهميت ٨ معيار محاسبه شده در سناريوي سوم که از نظر موقعيت معدن کاري مدنظر مي باشد به شرح زير مي باشد: سطح برداشت ، شيب موافق ، معيار اقتصادي - اجتماعي ، شيب دامنه مخالف ، سطح متأثر از جاده ، تخريب دامنه موافق ، تخريب چشم انداز، تخريب پوشش گياهي .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٥: نقشه رتبه نهايي مناطق از نظر موقعيت مناسب جهت معدن کاري بحث و نتيجه گيري نتايج به دست آمده از سناريوي اول که تخريب چشم انداز مدنظر بوده است نشان مي دهد که موقعيت ٦ از نظر ميزان تخريب بالا در اولويت قرار مي گيرد.