Abstract:
تجزیه و تحلیل الگوی مصرف خانوار و عکس العمل مصرف کنندگان نسبت به عوامل متفاوت قیمتی و غیر قیمتی برای سیاستگذاران و فعالان بازار محصولات غذایی از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این راستا انتخاب بهترین فرم تابعی و برآورد تقاضا بوسیله آن میتواند به عنوان ابزاری قابل اطمینان در تحلیل رفتار مصرف-کنندگان بکار گرفته شود. در این مطالعه با لحاظ اثر عادات مصرفی، سه الگوی متداول در تخمین تقاضای پویا شامل مدل آسارسون، ری و رتردام تعمیم یافته استفاده شد. سپس تقاضای اقلام پر مصرف لبنی شامل شیر، ماست، پنیر و کره پاستوریزه برای خانوارهای شهری در ایران براورد گردید و مدل ری بعنوان الگوی مناسب انتخاب شد. نتایج آزمون والد در مدل ری، وجود اثر عادات مصرفی برای هر چهار کالای لبنی را قویاً تأیید کرد. بنابراین نادیده گرفتن آثر عادات مصرفی میتواند منجر به ایجاد اریب در برآورد تابع تقاضا و در نتیجه تحلیل نادرست الگوی مصرفی خانوار گردد. از این رو پیشنهاد میشود در مطالعات تحلیل تقاضا، بخصوص تقاضای محصولات غذایی، اثر عادات مصرفی مورد آزمون قرار گیرد.
The analysis of household consumption pattern and consumers reaction to the price and non-price factors are very important for policymakers and agri-food market participants. In this regard, selecting and estimating demand by the best functional form could be a reliable tool for analyzing consumers’ behavior. In this study was applied three dynamic demand models includes Assarsson, Rey and generalized Rotterdom. Hereafter, dairy products demand include milk, yogurt, cheese and butter was estimated for urban households in Iran by mentioned functional forms and Rey’s model was chosen as the best model. Also Wald test results strongly confirmed habit formation in the four dairy products demand. Also disregarding the habits effects can lead to a bias in the estimated parameters and analysis of household consumption pattern. Therefore the test of existence of habits is recommended, especially in analyzing food products demand. kkkkkkkk k k k k kk kk kk k k k kk
Machine summary:
وجود عادات مصرفی و تحلیل تجربی تقاضا: مطالعه موردی تقاضای محصولات لبنی خانوارهای شهری در ایران امیرحسین چیذری، زینب شکوهی، حبیب اله سلامی و سیدصفدر حسینی ١ تاریخ دریافت : ١٣٩٣/٠٨/٠٤ تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠١/٢٣ چکیده تجزیه و تحلیل الگوی مصرف خانوار و واکنش مصرف کنندگان نسبت به عامل های متفاوت قیمتی و غیر قیمتی برای سیاستگذاران و فعالان بازار محصولات غذایی دارای اهمیت ویژه ای است .
در این پژوهش با لحاظ کردن تأثیر عادات مصرفی، سه الگوی متداول در برآورد تقاضای پویا شامل مدل آسارسون ، ری و رتردام تعمیم یافته استفاده شد و تقاضای اقلام پر مصرف لبنی شامل شیر، ماست ، پنیر و کره پاستوریزه برای خانوارهای شهری در ایران برآورد شد.
مروری بر منابع علمی موضوع نشان میدهد، اگرچه پژوهش های گسترده ای در داخل کشور در زمینه برآورد تقاضای محصولات غذایی از جمله لبنیات (حسینی و عرفانیان ، ١٣٨٧؛ شهبازی و همکاران ، ١٣٨٨؛ جعفری و کهنسال ، ١٣٨٦؛ آقاپور و کوپاهی ، ١٣٨٤؛ صمدی، ١٣٨٦؛ بخشوده ، ١٣٧٥) صورت گرفته اما در همه این بررسیها به جز تعداد بسیار معدودی (باریکانی و همکاران ، ١٣٨٦؛ رنجبر و همکاران ، ١٣٨٨) شکل گیری عادات مصرفی لحاظ نشده است .
بنابراین تحقیق پیش رو از دو جهت با پژوهش های داخلی صورت گرفته در این موضوع متفاوت است ، نخست ، به کارگیری مدل های پویا در تحلیل رفتار مصرفی اقلام لبنی در خانوارهای شهری و پس از آن انتخاب بهترین فرم تابعی تقاضا از میان سه الگوی متداول در برآورد تقاضای پویا.