Abstract:

شواهد و قرائن برای توجیه لزوم بهکارگیری سیاست صنعتی به اندازه کافی قوی و محکم است. اما چالش اصلی، تدوین و پیاده سازی سیاست صنعتی توسط دولتها به خصوص دولتهای نه چندان کارآمد در کشورهای درحال توسعه است. تجربه های متعدد شکست سیاست صنعتی در کشورهای مختلف و همچنین در ایران، اهمیت پرداختن به مسئله چگونگی تدوین سیاست صنعتی کارآمد را دوچندان میکند. در این گزارش، از دیدگاه چند اندیشمند مطرح این حوزه، بایسته های تدوین و پیاده سازی سیاست صنعتی بررسی شده است، به طور خلاصه این بایسته ها را میتوان به صورت زیر برشمرد:  شناسایی مهمترین موانع کسب و ارتقای رقابت پذیری اقتصادی و شیوه رفع آن،  ارتباط مداوم با بخش خصوصی برای گردش بهتر اطلاعات و برخورداری از اطلاعات بهتر و دقیقتر در تصمیم گیریها و سیاستگذاری ها،  بررسی امکان رفع موانع شناسایی شده باتوجه به تواناییهای دولت،  تدوین سیاست صنعتی متناسب که هم آغاز و هم انجام و هم نحوه اقدامات در آن مشخص شده باشد )این یکی از اجزای کلیدی موفقیت سیاست صنعتی است(،  بهره گیری مناسب از امکانات سیاست صنعتی که شامل ترکیبی از ابزارهای تشویقی و تنبیهی )چماق و هویج( است. به ویژه برخورداری از ابزارهای تنبیهی برای تضمین پایبندی بخش خصوصی به اجرای سیاست صنعتی بسیار اهمیت دارد،  برخورداری از استراتژی خروج؛ اتخاذ تدابیری برای زمانبندی و نحوه پایان بخشی به حمایت و خروج از دام تسخیرشدگی به وسیله بخش خصوصی حمایت شده،  در نظر گرفتن درج های از انعطاف در تدوین سیاست صنعتی برای امکانپذیر ساختن اصلاح سیاست صنعتی )سازوکار اصلاح و بازخورد( در پی بروز مشکلات یا تحولات در حوزه اجرا،  ارزیابی مداوم نتایج سیاستها با فرآیند تعامل و گردش اطلاعات و ایجاد سازوکارهای اصلاح و یادگیری مداوم،درنهایت، فراهم سازی محیط سیاسی مناسب در راس ساختار سیاسی )کسب حمایت سیاستمداران ارشد( برای پایبندی به سیاست صنعتی و جلوگیری از ایجاد اختلال در سیاست صنعتی در اثر مقاومت گروه های ذینفع.باتوجه به نکات بالا میتوان گفت راهبرد مناسب برای اتخاذ سیاست صنعتی در ایران، تمرکز بر چگونگی اتخاذ سیاست صنعتی )و نه چرایی آن( و تلاش برای تحقق موارد 9گانه توصیه شده در تدوین سیاست صنعتی و در نظر گرفتن موازین آن در هنگام طراحی و اجرای سیاست صنعتی است.