Abstract:
یکی از راههای مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی، مدل کردن تراز آب زیرزمینی دشتها به منظور شناسایی پتانسیل-های آبی و برنامهریزی بلندمدت براساس وضعیت آبخوانها میباشد. در این پژوهش جهت شبیهسازی جریان آب زیرزمینی آبخوان دشت میناب از کد MODFLOW که از کدهای موجود در نرم افزار GMS7.1 میباشد، استفاده شد. برای بررسی تراز مشاهدهای و محاسباتی آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از اطلاعات مربوط به سطح ایستابی 16 چاه مشاهداتی سطح دشت استفاده گردید. مدل ساخته شده در ابتدا با فرض ثابت بودن جریان واسنجی شد و پارامترهای تاثیرگذار بر مدل شامل هدایت هیدرولیکی و تغذیه بهینه شدند. سپس مدل با فرض ناپایدار بودن جریان در 12 گام زمانی (مهر 91 تا شهریور 92) واسنجی شد و پارامتر آبدهی ویژه نیز بهینه گردید. براساس بیلان محاسبه شده آبخوان، مجموع تغذیه آبخوان 433/1409 میلیون مترمکعب، و مجموع تخلیه از آبخوان 101/1640 میلیون متر مکعب میباشد که به دلیل بیشتر بودن میزان خروجی از آبخوان نسبت به ورودی، بیلان دشت منفی میباشد و موجب افت شدید تراز آب زیرزمینی در سالهای آینده خواهد شد
One of the ways of sustainable management of groundwater resources is to model the groundwater level of the plains in order to identify water potentials and long-term planning based on the status of aquifers. In this study, MODFLOW code, which is one of the codes in GMS7.1 software, was used to simulate the groundwater flow of Minab plain aquifer. To investigate the observational and computational level of groundwater in the study area, information about the water table of 16 observation wells in the plain was used. The constructed model was initially calibrated assuming the current was constant and the parameters affecting the model including hydraulic conductivity and feed were optimized. Then, the model was calibrated assuming that the flow is unstable in 12 time steps (October 1991 to September 1992) and the specific discharge parameter was optimized. According to the calculated balance of the aquifer, the total feeding of the aquifer is 1409.443 million cubic meters, and the total discharge from the aquifer is 1640.1011.1 million cubic meters, which is negative due to the higher output of the aquifer than the input, and the balance of the plain is negative. It will cause a sharp drop in the groundwater level in the coming years.
Machine summary:
در اين پژوهش جهت شبيه سازي جريان آب زيرزميني آبخوان دشت ميناب از کد MOD(LOW که از کدهاي موجود در نرم افزار GMS٧١ ميباشد، استفاده شد.
براساس بيلان محاسبه شده آبخوان ، مجموع تغذيه آبخوان ١٤٠٩/٤٣٣ ميليون مترمکعب ، و مجموع تخليه از آبخوان ١٦٤٠/١٠١ ميليون متر مکعب ميباشد که به دليل بيشتر بودن ميزان خروجي از آبخوان نسبت به ورودي، بيلان دشت منفي ميباشد و موجب افت شديد تراز آب زيرزميني در سال هاي آينده خواهد شد.
پناهي و همکاران (١٣٩٧)، شبيه سازي و تخمين نوسانات سطح آب زيرزميني را با استفاده از نرم افزار GMS براي دشت زنجان انجام دادند و دريافتند که با فرض مقدار تغذيه ثابت براي فاصله زماني ٢٠٠٧ تا ٢٠٢٢، تراز آب زيرزميني با افت شديد ناشي از برداشت بيرويه از آب هاي زيرزميني آبخوان زنجان مواجه ميشود.
(به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ١- موقعيت جغرافيايي دشت ميناب جهت شبيه سازي جريان آب زيرزميني آبخوان دشت ميناب از کد MOD(LOW که از کدهاي موجود در نرم افزار GMS٧١ ميباشد، استفاده شده است .
براي بررسي تراز مشاهده اي و محاسباتي آب زيرزميني منطقه مورد مطالعه از داده هاي دوره آماري ٢٥ ساله (١٩٩٠ تا ٢٠١٥) شرکت آب منطقه اي استان هرمزگان ، مربوط به سطح ايستابي ١٦ چاه مشاهداتي سطح دشت استفاده گرديد شکل (٢).
پاره اي از انواع تغذيه مانند جريان هاي زير بستري به آبخوان نيز به کمک اين بسته نرم افزاري شبيه سازي ميشود.
در اين بسته نرم افزاري مقادير تراز سطح زمين هر شبکه و تبخير پتانسيل منطقه در هرپله زماني به مدل داده ميشود.