Abstract:
موضوع این نوشتار، تحلیل دو رأی در زمینهی مطالبه زیان معنوی است. ماجرای این دو رای، از این قرار است که متعهد به انجام فیلمبرداری از مراسم عروسی به تعهد خویش عمل نکرده و نسبت به تحویل فیلمهای عروسی اقدام نمیکند، متعهدله نیز، اقامه دعوا کرده و خواستار جبران زیانهای وارده به خویش شده است. طبیعتا، یکی از مصادیق زیانهای وارده، خسارت معنوی است که به متعهدله، به دلیل نداشتن خاطره تصویری ماندگار از مراسم عروسی وارد شده است. حال، باید دید که با چه شرایطی این نوع از زیان در نظام حقوقی ایران، قابل مطالبه است. در این مقاله، با تاکید بر اینکه خسارت معنوی مطالبه شده، مستقیما از تقصیر متعهد ناشی شده و نوعا نیز، قابلپیشبینی است، بر قابلیت مطالبه آن تاکید شد. مسئله دیگر، روش جبران زیان وارده است. در این دو رای، از دو روش برای جبران زیان معنوی استفاده شده است: یکی، الزام خوانده به «پرداخت معادل اجرت دریافتی» و دیگری، الزام وی به «پرداخت معادل هزینههای برگزاری مراسم». در این نوشتار، با تاکید بر اینکه قاضی باید به روشی بیندیشد که با «اوضاع و احوال قضیه» سازگار باشد، تلاش میشود درستی استفاده از روشهای یاد شده بررسی شود.
The subject of this article is the analysis of two judgments in the field of claiming moral damages. The subject of these two judgments is that the obligor did not fulfill his obligation to film a wedding ceremony and did not deliver the wedding videos. The obligee has also filed a lawsuit and demanded compensation for the damages incurred by her. Naturally, one of the examples of damages is the moral damage that has been inflicted on the obligee due to not having a lasting visual record of the wedding ceremony. Now, it remains to be seen under what circumstances this type of damage can be claimed in the Iranian legal system. In this article, considering the fact that moral damages sought are directly caused by the obligor and are basically predictable, the ability to claim such damages is emphasized. Another issue is the method of compensation. In these two judgments, two methods have been used to compensate for the moral damage: one, the obligation to "pay the equivalent of the salary received" and the other, the obligation to "pay the equivalent of the costs of the wedding ceremony." In this article, emphasizing the fact that the judge should think in a way that is compatible with the "circumstances of the case", an attempt is made to examine the appropriateness of the abovementioned methods.
Machine summary:
جدای از این تردید، باید دید که آیا شرایط لازم برای تحقق مسئولیت مدنی خوانده فراهم است یا خیر؟ آیا او مرتکب تقصیر شدهاست یا خیر؟ به علاوه، آیا میان رفتار خوانده و زیانهای مورد ادعای خواهان، رابطه سببیت برقرار است یا خیر؟ مهمتر از همهی اینها، آیا زیان مورد مطالبه، برای خوانده قابل پیشبینی بودهاست یا خیر؟ در فرضی که پاسخ به این پرسشها مثبت باشد، باید دید که با چه روشی میتوان زیان وارده به خواهان را جبران نمود؟ آیا الزام خوانده به پرداخت هزینههای عروسی روش مناسبی است یا آنکه باید به روش دیگری فکر کرد؟ بههرروی، با توجه به اینکه به تازگی دو پرونده، دقیقا در راستای فرض مذکور در ابتدای این نوشتار، مطرح شده، تصمیم گرفتهشد به بررسی رویکرد دادگاهها در مواجهه با این پروندهها پرداختهشود.
عدم انجام صحیح تعهد منجر به ورود خسارت مادی و معنوی به خواهان شدهاست، اما باید توجه نمود که بر اساس اصول جبران خسارات در مسئولیت مدنی، تنها خساراتی قابل جبران میباشند که رابطه مستقیم با عدم انجام تعهد از ناحیه متعهد دارند، لذا دادگاه این ادعای خواهان را که چون عکسبرداری به طور صحیح به انجام نرسیده پس عکسبردار میبایست هزینه عروسی را پرداخت کند چون اصلا انجام عروسی صرفا به قصد فیلم گرفتن بوده است را وارد نمیداند، چون آنچه مستقیماَ به عنوان خسارت مادی در اثر عدم انجام تعهد عکسبردار مطرح میشود هزینهای است که شخص برای فیلمبرداری متحمل شده است و مازاد بر آن علاوه بر اینکه متعهد از قصد و نیت خواهان اطلاع نداشته به عنوان خسارت نمیتوان مطالبه کرد.