Abstract:
در طول تاریخ معاصر تحولات بنیادی در زمینه معماری و شهرسازی در کشورمان شکل گرفته بهطوریکه در شهرهای تاریخی ما تعامل نهچندان مطلوبی میان بافت تاریخی و اجزای جدید در آن دیده میشود. در گذشتهای نهچندان دور، ساختمانها درکمال احترام به بناهای پیرامونی، در زمینه جای میگرفتند این در حالی است که معماری امروز، نشان از بیتوجهی و سهلانگاری دوران معاصر ما به این موضوع دارد. ساختوسازهای جدید در بافت تاریخی قبل از آنکه صرفأ یک بنای معماری باشد، در بافت تاریخی بهعنوان بخشی از شهر معرفی میشود که باید برای حفظ انسجام و تداوم با بخشهای تاریخی پیرامون از قواعد و ضوابط خاصی پیروی کند. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات کیفی است. دادهها مبتنی بر اسناد مختلف از جمله گزارشها، نقشهها و تصاویر و مشاهدههای میدانی پژوهشگر است. نتایج نشان میدهد که بافت تاریخی میتواند به بهبود توسعه شهر بهویژه در بحث امنیت فرهنگی مؤثر باشد و بسیاری از محدودیتها را میتوان با توجه به ظرفیتهای موجود مرتفع کرد. لازم بهذکر است که جویباره بهعنوان هسته اولیّه شکلگیری شهر اصفهان نیز همچون بافتهای تاریخی باارزش دیگر در کشور با وجود طرحهای بهسازی و.... مشکلات کالبدی، فرهنگی-اجتماعی بسیاری داراست که در این پژوهش تلاش شد تا دراین محله مکانی برای سیاستگذاری، مدیریت و همچنین حفظ و نگهداری از بافت تاریخی تمهیداتی اندیشیده که علاوهبر بازتعریف ارزشها و مورد توجّه قرار دادن ویژگیهای بافتتاریخی، بهعنوان پیشنهاد به لزوم وجود مجموعهای اشاره کند تا بتواند به فعالیّت شناسایی و حفاظت و باززندهسازی بافتهای تاریخی بپردازد. واژههای کلیدی: توسعه درونزا ـ بافت تاریخی ـ جویباره اصفهان ـ ظرفیت توسعه-مجموعه پژوهشی
Machine summary:
بررسی ظرفیت توسعه درونزا در محلات بافت تاریخی شهرها با رویکرد توسعه امنیت فرهنگی-اجتماعی (مورد مطالعه: جویباره اصفهان) مائده پسندی 1 از صفحه 19 تا 34 چكيده در طول تاریخ معاصر تحولات بنیادی در زمینه معماری و شهرسازی در کشورمان شکل گرفته بهطوریکه در شهرهای تاریخی ما تعامل نهچندان مطلوبی میان بافت تاریخی و اجزای جدید در آن دیده میشود.
مشکلات کالبدی، فرهنگی-اجتماعی بسیاری داراست که در این پژوهش تلاش شد تا دراین محله مکانی برای سیاستگذاری، مدیریت و همچنین حفظ و نگهداری از بافت تاریخی تمهیداتی اندیشیده که علاوهبر بازتعریف ارزشها و مورد توجّه قرار دادن ویژگیهای بافتتاریخی، بهعنوان پیشنهاد به لزوم وجود مجموعهای اشاره کند تا بتواند به فعالیّت شناسایی و حفاظت و باززندهسازی بافتهای تاریخی بپردازد.
این محله از ۱۲ محله کوچکتر تشکیل شده که با ساخت ۲ خیابان هاتف و ولیعصر قسمتی از محلههای کوچک یا در مسیر خیابان یا در سمت دیگر خیابان واقع شدهاند و به هر جهت از بدنه اصلی جویباره جدا شدهاند و بهدلیل نقش و اهمیت عملکردی آن در حیات شهر و تمایز چشمگیر بافت کالبدی آن که دارای میراث فرهنگی ـ تاریخی و ارزشهای معماری است، بهعنوان یک واحد کالبدی ویژه، «منطقه ویژه» معرفی شده است.
با ظهور اسلام تغییرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در جوامع مختلف گسترش یافت و محلهها بر اساس معیارهای فکری، قومی- قبیلهای، مذهبی، شغلی و غیره ساکنان شکل گرفتند، طوریکه این روش محلهبندی موجب معنادارشدن و هویت بخشی اجزای مختلف شهر همچون محله، راه، خانه، فضاهای عمومی و غیره برای ساکنین و حتی بیگانگان شد (نقیزاده، 1387: 138) محله در شهرهای اسلامی همان مکانهای تشکیل شبکههای اجتماعی هستند و چنین ساختاری بیش از آن که تنها یک فضا باشند، یک تجربه هستند.