Abstract:
انسجام مفهوم معنایی است که به روابط معنایی موجود در متن اشاره دارد و آن را به عنوان یک متن از غیر متن متمایز و مشخص می‌کند. انسجام به سه دستۀ دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم می‌شود. این پژوهش به بررسی عناصر انسجامی متن بر اساس نظریۀ مایکل هالیدی و رقیه حسن در خطبه غدیریۀ امام رضا (علیه السلام) می‌پردازد. بر اساس این نظریه آنچه متن را منسجم و یکپارچه و از نوشته‌های پراکنده و از هم گسیخته متمایز می‌سازد، عامل انسجام است. در این گفتار بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با ترسیم نمودار، عوامل واژگانی انسجام‌بخش متن، چون (هم‌آیی، تضاد، انسجام دستوری و مراعات‌النظیر) و تکرار (واژه و عبارت( از متن خطبۀ غدیریه استخراج و با آوردن مثال‌هایی تحلیل شد. نتیجه اینکه عوامل انسجام در متن خطبه رعایت و باعث منسجم و پیوسته‌تر شدن آن شده است. آنچه متن خطبه را منسجم کرده است صرفا رعایت اصل انسجام نیست؛ بلکه ناشی از تناسب درونی موجود بین لایه‌های متن خطبه است که برخاسته از فهم عمیق صاحب کلام و درک ماورای روابط بین واژگان و نیز قدرت خلق و آفرینش ادبی و دمیدن روح به کالبد کلمات است؛ امری که چون به درستی صورت پذیرفته به رستاخیر کلمات انجامیده است.
Coherence is a semantic concept that refers to semantic relations in the text and distinguishes it as a text from non-text. Coherence is divided into three categories: grammatical, lexical, and translated. The present research studies the elements of the coherence of the text based on the ideas of Michael Halliday and Rokhayeh Hassan in the sermon of Ghadiriyeh Imam Reza (AS). It is based on the idea that what constitutes a coherent, distinct, and fragmented text is coherence. Among the lexical elements of the coherence of the text part, such as syntax (contradiction, grammar, and reciprocity) and repetition (word and phrase), in this speech, based on the analytical-descriptive method and by plotting the lexical factor diagram, which is one of the factors of the coherence of the text., Was extracted from Ghadiriyeh's sermon, and analyzed with examples and examples, and it was determined that the factors of cohesion in the text of the sermon were observed and made more coherent and more consistent.
Machine summary:
مقاله پژوهشي نقد عوامل انسجام واژگاني در خطبۀ غديريۀ امام رضا دريافت : ۱۳۹۷/۱۰/۲۸ پذيرش : ۱۳۹۸/۱/۲۰ علي اکبرنورسيده ۱،مسعودسلماني حقيقي ۲ چکيده انسـجام مفهـوم معنايـي اسـت کـه بـه روابـط معنايـي موجـود در متـن اشـاره دارد و آن را بـه عنـوان يـک متــن از غيــر متــن متمايــز و مشــخص ميکنــد.
سـخن کاوي و تحليـل گفتمـان ، اصطلاحاتـي در علـم زبـان شناسـي هسـتند کـه بـه توصيـف کلام مرتبـط و پيوسـتۀ معنـي دار بزرگ تـر از جملـه ، شـناخت پيوندهـاي درون متنـي و ارتبـاط داخلـي بيـن بخش هـاي گوناگـون و اجـزاي متـن مي پردازنـد و رابطـۀ يـک گفتـه را بـا گفتـۀ قبـل نشـان مي دهنـد.
اســاس کار ايــن پژوهــش بررســي عناصـر انسـجامي و پيوسـتگي از ميـان هفـت ويژگـي فـوق اسـت ؛ چـرا کـه تنهـا ايـن دو عنصـر متن محـور هسـتند و پنـج ويژگـي ديگـر رويکـرد کاربـردي بـه متـن دارنـد و دربـارٔە نحـؤە ارتبـاط و تعامـل متـن و خواننـده بـا يکديگرنـد.
در اين بررسـي ، آن هـا روابـط بيـن جملـه اي متـن را انسـجام ناميـده ، آن را ايـن گونـه تعريـف کرده انـد: «انسـجام ، يـک مفهـوم معنايـي اسـت کـه بـه روابـط معنـاي موجـود در متـن اشـاره دارد و آن را بـه عنـوان يـک متـن از غيـر متـن متمايـز و مشـخص مي نمايـد» )١٩٧٦:٤ ,Halliday and Hassan(.
بــا بررســي مــوارد مذکــور کــه بخشــي از پژوهش هــاي انجــام گرفتــه در ايــن زمينــه اســت بــه لـزوم انجـام تحقيق هـاي بيشـتر در حـوزٔە ادب اهـل بيـت و ضـرورت تحليـل آن بـر اسـاس جديدتريـن نظريه هـاي زبان شناسـي بـه منظـور اثبـات غنـاي بـالاي ايـن ادبيـات پـي مي بريـم .
(
, 
, 
)
