جهانی شدن و حقوق زنان؛ فرصت‌ها و چالش‌ها Journal Article

جهانی شدن به درستی یک انقلاب است؛ انقلابی که گریزناپذیر و غیر قابل برگشت است. جهانی شدن، جغرافیای انسانی را دگرگون ساخته و اندیشه و نگرش آدمی را با گشودن دریچه‌‌های بدیع و خلاقانه، به نحو عمیقی غنی می‌‌گرداند. ابتدا با توجه به تبارشناسیِ تاریخی جهانی شدن، و تأمل بر بار معنایی واژه‌‌ی آن و از رهگذر تعاریف متعدد، به تبیین مفهوم جهانی شدن پرداخته می‌‌شود. از سوی دیگر، جهانی‌ شدن‌، پدیده‌ای‌ چند ُبعدی‌ است‌، و برهمان‌ اساس‌، ابعاد متعدد زندگی‌ بشری، همچون اقتصاد، سیاست و فرهنگ و حقوق را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. تأثیر جهانی شدن، بر مسائل زنان، از قبیل میزان مشارکت آنان در امور سیاسی و اقتصادی و سطح تحصیلات‌‌شان در تعامل یا تقابل آن‌‌ها با این فرآیند، ارتباط مستقیم دارد، از این رو، ارائه‌ی گزارشی جامع در این زمینه، امری ضروری است. در نهایت به نظر می‌‌رسد که جها‌نی‌شدن اجتماعی، سطح آزادی‌های مدنی ـ ‌آزادی بیان و اعتراض به فرصت‌‌‌‌‌‌های نابرابر ‌ـ را افزایش می‌دهد که فراهم کننده‌‌‌‌ی اصلاح اجتماعی است، و می‌تواند به بهبود حقوق زنان منجر گردد. در حالی که جها‌نی‌شدن اقتصادی هرچند بر فعالیت‌های اقتصادی ‌ـ سطح دستمزد، اشتغال و استقلال مالی‌ـ تأثیر مثبتی دارد، اما نقش عمده‌ای بر آزادی‌های مدنی زنان ندارد. واژگان کلیدی: جهانی شدن، حقوق زنان، عدالت جنسیتی

Globalization is indeed a revolution which is inevitable and irreversible. Globalization transforms human geography and strongly enriches thoughts and attitudes of people by opening exquisite and innovative windows. This paper first explains the concept of globalization considering its historical genealogy and reflecting on its lexical meanings and definitions. Globalization is a multidimensional phenomenon and accordingly, affects multiple dimensions of our lives including economics, politics, culture and rights. Globalization has direct relationship with women’s issues such as their rate of participation in political and economic affairs and their level of education and these issues determine their interaction or confrontation with the globalization process. Therefore, giving a comprehensive report in this regard is essential. At the end it seems that social globalization enhances levels of civil liberties such as freedom of speech and protesting unequal opportunities, and it paves the way for social reforms and leads to the improvements in women’s rights. While economic globalization has some positive economic impacts such as improved wages, employment and financial independence, it does not significantly improve women’s civil liberties.

اين ديدگاه در قطعنامه ي شـماره ي ١٩٩٩/٥٩ کميسيون حقوق بشر سازمان ملل متحد نيز مورد تصديق قرار گرفته اسـت : «جهاني شدن ، صرفا، فرآيندي اقتصادي نيست ، بلکه ابعاد اجتماعي و سياسي زيست محيطي ، فرهنگي و حقوقي دارد که بر بهره مندي کامل از تمامي حقوق بشر اثرگذار است » (Puvimanasinghe٢٠٠٧١٣٢(. بـا توجه به اين مسـائل ، در جهاني که ارزش هاي انسـاني و حقوق طبيعي و آزادي هـاي سياسـي ، اجتماعـي و فرهنگي اعتلا مي يابد و جـزء حقوق اوليه ي شـهروندان هرکشـور تلقي مي شـود، عـدول و ناديده گرفتن آن هـا از طرف حکومت هاي خودکامه ، تحت هر عنوان اعم از مقتضيات ايدئولوژيکي يا آداب و سـنن ملي ، بازتاب جهانـي مي يابد و وجدان عمومي جهان را متأثر مي سـازد، و جهـان بـا اراده ي قاطع تري به عملکرد دولت هايـي که به هر عنوان نتوانند و نخواهنـد تعهدات و الزامات بين المللي را رعايت و اجرا نمايند، برخورد مي کند (مرتضوي ١٣٨٩: ١١٣). com/2010/03/09/the-gender-wage-gap- around-the-world/ درصد بسـيار متفاوت اشتغال در سراسر جهان و شکاف هاي جنسيتي ، ممکن اسـت به باورها يا عوامل اجتماعي و فرهنگي برخي از کشـورها نسـبت داده شـود؛ مثلا اين که زنان نبايد کارکنند، و يا کنترل سياسـي شديدي که بر زنان در مکان هايي مانند عربستان سعودي وجود دارد. با اين نگرش ، جهاني شـدن اجتماعي مي تواند تحمل و پذيرش اجتماعي براي پيشرفت حقوق زنان و نقش هاي ديگر آنان را افزايش دهد.