Abstract:
پیچیدگی هندسه برخی تصویرها، به‌ویژه تصویرهای سبک هندی، که در ساحت دانش بیان سنتی دیده نمی‌شود و دانشمندان این حوزه در سنت تاریخی به آن اشاره‌ای نکرده‌اند، به‌اندازه‌ای است که برای تجزیه و تحلیل آنها باید از ابزاری متناسب و درخور استفاده کرد. در مطالعه حاضر، که با روش کمی‌ـ‌آماری انجام شده است، نخست با بسامدگیری به بررسی و مقایسه شمار شگردهای منفرد و آمیغی در 500 بیت از غزلیات بیدل (که به‌صورت تصادفی از سراسر دیوان او انتخاب شده) پرداخته شده و در ادامه، سه شگرد آمیغیِ «استعاره کنایه»، «استعاره ایهامی کنایه» و «استعاره ایهامی کنایه تشبیهی» در سازه تصویرهای بیدل بررسی شده است. نتایج این جستار نشان می‌دهد که در هر دو بیت از اشعار بیدل، تقریباً، یک صناعت آمیغی وجود دارد؛ نیز یک‌سوم تصویرهای بیدل به دست‌یاری همین شگردها خلق شده است و این یعنی با بسنده‌کردن به عناصر چهارگانه بیان سنتی (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) و نادیده‌گرفتن ابزارهای ادبی آمیغی، تحلیل و تفسیر سازه‌های بیدل ناقص و نارسا خواهد بود.
The geometrical complexity of some images, especially Indian-style images, which are not found in the field of traditional expression and which have not been mentioned by scholars in the historical tradition, is such that one must use a suitable tool to analyze them. In the present study, conducted by quantitative statistical analysis, first, frequency was usedto examine and compare the number of single and compound techniques in 500 verses of Bidel’s sonnets (which were randomly selected from all over his divan).Then, the three compound techniques of “irony metaphor”, “metaphorical amphibology metaphor” and “metaphorical amphibology irony simile” were examined in the structure of images of Bidel.The results of this study show that in both verses of Bidel’s poems, there is almost onecompound technique; additionally, onethird of Bidel’s images are created with the help of these techniques, and this means that by contenting ourselves with the four elements of traditional expression (simile, metaphor, irony, and metonymy) and ignoring the literary tools of compounding, the analysis and interpretation of Bidel’spoems will be incomplete.
(
, 
, 
)
