Abstract:
اشارات اجتماعي در شعر يک شاعر از بابت اطلاعات ارزشمندی که از شيوهی زندگي مردمانِ ارائه ميدهند، حائز اهميت است. اما به نظر میرسد بازتاب اين معلومات در شعر، صرفاً جنبة جامعه شناختي نداشته و شاعر براي آفرينش ادبي خود، ناگزير از طرح اين موضوعات است. سؤال اصلي اين پژوهش آن است که آيا يک شاعر، بدون پرداختن به مسائل اجتماعي عصر خويش ميتواند در تصويرسازي و مضمون پردازي ادبي مؤفق باشد؟ وحشي بافقي يکي از شاعران پر آوازۀ قرن دهم هجري است که از اين ظرفيت، بهرهی وافري برده و بسياري از مضامين و تصاوير ادبي خود را با استفاده از اين معلومات سروده است. نتيجهی بررسي نشان ميدهد وحشي به واسطهی آشنايي کافي که با خصوصيات و عادات و باورهاي عمومي و آييني در مورد کبوتر داشته، توانسته مضامين بکر و تصاوير پويايي در شعر خود بيآفريند. نتیجهی تحقیق نشان میدهد که اصطلاحات و کنایات مرتبط با کبوتربازی جایگاه بزرگی در شعر وحشی دارد و علاوه بر آن وی نام برخی حیوانات مربوط به این سرگرمی عامیانه را نیز در شعر خود به کار برده است.
The social remarks reflected in poetry of a poet are potentially important because they entail some valuable information and first hand understanding of the lifestyle of the poet and those living in the society during the era. But it seems that the reflection of such information in poetry does not solely contain the sociology aspect and the poet is forced to reflect such issues in his poems to be creative in literature. Accordingly, the major question in the present research is whether a poet can succeed in imaging and conceptualization of the literary ideas without dealing with social issues and topics in his era or not? Vahshi-e-Bafghi was one of the mostly well-known and famous poets in 10th Hejri century (991-939) who has been one of the most talented poets and he could compose many poems using the literary concepts and images. In the present study we have analyzed the images and concept proposed by him based on the remarks he has made on the issues such as pigeon and keeping pigeons. The results showed that Vahshi could create genuine and dynamic images due to his knowledge of the characteristics and habits and general beliefs of the common people and their beliefs about pigeons.
Machine summary:
معلومات ارائه شده در مورد کبوتر در ديوان وحشي بافقي نشان مي دهد که وي نه تنها با اين حيوان آشنايي داشته ؛ بلکه در اشعار خويش از عادات ، خصوصيات و باورهاي مرتبط با اين پرنده و سرگرمي کبوتربازي براي آفرينش تصاوير ادبي و بيان مضامين بکر استفاده کرده است .
١-٢- پيشينه ي تحقيق شکرالله پورخالص و عمران صادقي (١٣٩٢) در چکيدة مقاله اي با عنوان جلوه هاي فرهنگ عامه در ديوان وحشي بافقي ، به بخشي از معتقدات فکري چون خرافات و اعتقاد به ديو و موجودات موهوم و باورهاي عاميانه چون شومي جغد و چشم زخم ، طلسم و جادو و کيميا و بخت و اقبال و طالع بيني و طبابت سنتي اشاره شده کرده اند.
روح الله خادمي (١٣٩٢)، در مقاله اي با عنوان بازتاب طب قديم در ديوان وحشي بافقي ، به بيماري هايي چون : آماس ، امتلاء، تب و تب خال ، تب لرزه ، جوع الکلب ، خفقان ، خناق ، دوبيني ، زخم ناسور، سر درد و سودا، صفرا، کچلي ، کوري و مرگ ناگهاني ، مزاج و انواع آن ، و درمان پاره اي از اين بيماري ها اشاره کرده است .
جهانگير صفري و صديقه کافتري (١٣٩٢)، در مقاله اي با عنوان عناصر فرهنگ عامه در شعر وحشي بافقي ، به بررسي موضوعاتي چون : تأثير فلک و اجرام آسماني بر سرنوشت انسان ، بخت و اقبال ، جادو و سحر و افسون و چشم زخم و حيوانات موهوم و طلسم و فال و رنگ ها در شعر وحشي بافقي پرداخته است .