Abstract:
تحلیل چرایی و چگونگی ورود و جلوه‌ی بافتار سپاهیانه در غزل سده‌ی ششم هجری (با تکیه بر اوصاف معشوق) چکیده نظر به بازتاب سیمای معشوق، بر مبنای اوصاف سپاهیانه در شعر پارسی، این پرسش اساسی پیش می‌آید که ویژگی‌های یادشده، چگونه و متأثر از چه عواملی موردتوجه شاعران قرار گرفته است؟ بنابراین، در پژوهش حاضر بر آن هستیم تا با واکاوی دقیق و همه‌جانبه‌ی این تصاویر در غزل سده‌ی ششم هجری و نیز با بهره‌گیری از دو شیوه‌ی تحلیلی و آماری، ضمن ارائه‌ی فهرست جامعی از این تصاویر، چرایی ورود آن‌ها به حوزه‌ی شعر و ادب و دلایل ماندگاریشان در ادوار بعد را بررسی کنیم. بدیهی است مقارن با ورود ترکان به ایران و به‌دنبال تکامل تدریجی قالب غزل، به‌لحاظ ساختار و درون‌مایه، معیارهای زیبایی نیز تغییر می‌یابند. ازآنجایی‌که این ترکان غالباً به حسن و جنگاوری شهرت داشتند، شاعران تحت‌تأثیر تحولات سیاسی‌اجتماعی و نیز باتوجه‌به سلیقه‌ی شخصی و ذائقه‌ی معمول عصر، نوعی ژانر حماسی را در بستر نرم و لطیف غزل وارد کردند که بعدها غزل حماسی نام گرفت. ازاین‌رو در این مقاله، ضمن بررسی دقیق علل و عوامل مؤثّر، صبغه‌ی سپاهیانه‌ی معشوق بر مبنای رویکردهای ادبی و جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، در سه سطح تحلیل شده است: 1. سازوبرگ سپاهیانه؛ 2. تعابیر عیّارانه؛ 3. رفتار سپاهیانه.
With respect to the reflection of the beloved's visage based on legionary feathers in Persian poetry, the fundamental question arises as to how and under the impact of what sorts of factors these features become appealing to poets? Therefore, the present research tries to have a careful and thorough investigation of the attributes in the sixth century sonnet and by using two analytical and statistical methods besides providing a comprehensive list of these images, the reason why they entered into the literature and poetry and their durability during the following eras are studied. At the same time of the invasion of Turks into Iran and following the gradual perfection of sonnet's format in terms of the structure and theme, the aesthetical criteria take a new color. Since these Turks are known for their goodness and belligerence, influenced by the social and political events as well as personal and conventional tastes of that time, poets inserted a kind of epic genre into the smooth and delicate aspect of sonnet which later was called epic sonnet. So, in this article, while investigation of effective causes and reasons, the legionary aspect of beloved, based on literary, sociological, and psychological approaches, is analyzed in three levels: 1- legionary equipment; 2- knighthood interpretations; 3- legionary behavior.
Machine summary:
تحليل چرايي و چگونگي ورود و جلوه ي بافتار سپاهيانه در غزل سده ي ششم هجري (با تکيه بر اوصاف معشوق ) قدرت قاسميپور ** نصراله امامي محمدرضا صالحي مازندراني *** **** ليلي عباسي منتظري چکيده نظر به بازتاب سيماي معشوق ، بر مبناي اوصاف سپاهيانه در شعر پارسي ، اين پرسش اساسي پيش مي آيد که ويژگي هاي يادشده ، چگونه و متأثر از چه عواملي موردتوجه شاعران قرار گرفته است ؟ بنابراين ، در پژوهش حاضر بر آن هستيم تا با واکاوي دقيق و همه جانبه ي اين تصاوير در غزل سده ي ششم هجري و نيز با بهره گيري از دو شيوه ي تحليلي و آماري ، ضمن ارائه ي فهرست جامعي از اين تصاوير، چرايي ورود آن ها به حوزه ي شعر و ادب و دلايل ماندگاريشان در ادوار بعد را بررسي کنيم .
٢. اهداف و ضرورت تحقيق (نوآوري موضوع ) پژوهش حاضر با هدف ارائه ي سيمايي جامع از اوصاف سپاهيانه ي معشوق در غزل سده ي ششم هجري و کشف علل ورود آن ها به ادب فارسي صورت گرفته است ؛ به عبارت ديگر، هدف اوليه از پرداختن به اين موضوع ، هويت شناسي معشوق بر پايه ي دگرديسيهاي اجتماعيادبي ايران و نقش آن ها در نگرگاه هاي گويندگان است .
درنهايت ، زهرا آقابابايي (١٣٨٩) در مقاله ي «اقليم هاي زيباخيز شعر فارسي»؛ جليل اکرمي و همکاران (١٣٩٦) در مقاله ي «تحليل کارکردهاي ابداعي ابزارآلات جنگي از منظر تصويرسازي در غزليات شمس »؛ حسين ايمانيان (١٣٩٢) در مقاله ي «تصاوير سپاهي گري در عاشقانه هاي عنتره بن شداد» و عبداله زاده و همکاران (١٣٩٣) در مقاله ي «تأثير ادبيات سلطاني بر توصيفات معشوق در غزل سبک عراقي»، مواردي درخصوص اوصاف سپاهيانه در شعر عرب و عجم بيان کرده اند.
(
, 
, 
)
