Abstract:
خصوصیسازی در نظام سلامت از اهمیت خاصی برخوردار است؛ ولی در عین حال با چالشها و موانع عمدهای روبرو میباشد که نظام سلامت ایران نیز از این امر مستثنی نیست. بهداشت و درمان در ایران مخصوصا در بعد درمان، سابقهای بس طولانی در واگذاری به بخش خصوصی دارد. ارائه خدمات پزشکی و پاراکلینیکی از ادوار گذشته مسبوق به سابقه بوده و هم اکنون بسیاری از پزشکان، خدمات خود را در کنار خدمات دولت و یا جدای از آن از طریق تاسیس مطلب و کلینیک ارائه میدهند. در موضوع بهداشت چون دولت نوعی اعمال حاکمیت را در این باب ترجیح میدهد، توسعه چندانی دیده نمیشود. این تحقیق ابتدا به تعریف و بررسی مفهوم خصوصیسازی و اهداف و روشهای آن اشاره دارد، سپس به بحث در مورد خصوصیسازی در نظام سلامت ایران پرداخته و ضمن مقایسه آن با برخی کشورها، به بررسی چالشها و موانع خصوصیسازی در نظام سلامت ایران میپردازد. تحقیق مذکور در پایان به این نتیجه دست مییابد که خصوصیسازی در همه مصادیق آن از جمله نظام سلامت هدف نبوده، بلکه وسیلهای برای افزایش رفاه و پیشرفت میباشد که در صورت استفاده از سازوکارهای غیرمناسب بخش اعظمی از اهداف آن تحقق نخواهد گرفت و صرفا به عنوان یک بنگاه اقتصادی در معرض نگاه جامعه قرار میگیرد.
Machine summary:
از بعد بیرونی، سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی به منظور کاهش تصدیگری دولت در امور اقتصادی و ارائه خدمات، به نوبه خود، دستاندرکاران حوزه سلامت را با مشکلات زیادی مواجه ساخته است بدینصورت که هنوز هم ارائه خدمات درمانی و دسته اول توسط مراکز دولتی صورت میگیرد که بخش قابل توجهی از بودجه عمومی را مورد استفاده قرار میدهند.
در این خصوص میتوان مهمترین هدفهای خصوصیسازی در نظام سلامت را در موارد ذیل خلاصه نمود: - برطرف کردن محدودیت در منابع مالی با توجه به افزایش بار مالی در این خصوص - تغییر نقش دولت به عنوان یک موسسه سرمایهگذار به یک نهاد سیاستگذار و کنترل بر کیفیت و کمیت در ارائه خدمات سلامتمحور - افزایش عملکرد مطلوب بخش خصوصی با کاهش بهای تمام شده و صرفهجویی در منابع با حفظ کیفیت خدمات - به وجود آوردن خلاقیت و نوآوری در مراحل مختلف بهداشت و درمان اعم از مطالعه، اجرا و بهرهبرداری - توسعه پایدار در ارائه خدمات از طریق مسئولیتپذیری و پاسخگویی - تلاش در جهت افزایش عدالت اجتماعی و استفاده از منابع مناطق توسعهیافته به سوی مناطق توسعهنیافته موانع خصوصیسازی در نظام سلامت یکی از زمینههای واگذاری بخش دولتی به بخش خصوصی، افزایش رقابت به منظور به حداکثر رساندن آزادی انتخاب مصرفکنندگان و استقلال آنها در انتخاب است.
همچنین یکی دیگر از موارد خصوصیسازی در نظام سلامت Gardener Maarse آمریکا واگذاری مدیریت روزانه مراکز درمانی به بخش خصوصی است که در این صورت مالکیت مرکز در دست دولت باقی مانده و صرفاً مدیریت آن به بخش خصوصی واگذار میگردد (مانگا 1 ، 1978، ص24).