Abstract:
شرکت های دانش بنیان فناور محرک توسعه اقتصادی در نیم قرن گذشته بودهاند و حمایت از آنها به یکی از
نقاط اصلی تمرکز در سیاستهای ملی فناوری و نوآوری تبدیل شده است. در ایران، تدوین یک بسته سیاستی منسجم برای حمایت از شرکتهای فناور خصوصی پس از حدود سه دهه تطور در نظام سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری کشور رخ داد. این پژوهش به مطالعه چرایی و چگونگی شکلگیری این بسته سیاستی با عنوان «قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوریها و اختراعات» میپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی و مبتنی بر نظریه چرخهسیاست انجام شده و گردآوری دادهها با مطالعات کتابخانه ای و روش تحلیل اسنادی صورت پذیرفته است. یافته های این مطالعه نشان میدهد که چگونه بسترها و زمینه های نهادی و تاریخی (مانند تغییر تدریجی تمرکز از سیاست علم به سمت سیاست فناوری و سیاست نوآوری، شکل گیری فهم نظاممند از نوآوری و درک نقش بنگاهها در نظام نوآوری) در تعامل با محرکهای سیاسی و حکمرانی کشور (نظیر تحریم های فناورانه، ایجاد نهادهای تخصصی حمایت از توسعه فناوری و نوآوری، بازتعریف نقشها و مسئولیت های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تاسیس معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور) موجب شکل گیری بسته ای از ابزارهای سیاستی برای حمایت از شرکتهای فناور در قالب یک قانون مستقل و منسجم شده که پس از تصویب نیز تکامل یافته است. نتایج پژوهش بر لزوم توجه به ابزارهای سیاستی طرف تقاضای نوآوری، اعتبار مالیاتی و حمایت از مالکیت فکری برای تکمیل حمایتهای این قانون دلالت دارد.
This will be more than two decades that knowledge development became focus attention of leaders and policy makers of the country. Editing, approval, and implementation of the corporate protection act and regulations and agendas related to them, are among the great steps towards this path. The policies are the biggest programs pursued in support of high-tech companies in order to increase knowledge-based activities in the national economy.To achieve the implementation stage, this support programs had a lot of ebb and flows on their way. Different approaches and perspectives in: how to support, method and level of support, division of responsibilities, and even activity domains and how to define knowledge-based companies, were amongst challenges faced this programs to be implement. Study and review of this path (policy process) has diverse range of learnings for enthusiasts, policy makers, and decision makers of science and technology policies. This article documents the experience of editing and approval of essential part of these support programs -implementation regulations of the law of supporting knowledge-based companies and explains that historical path along the way.