Abstract:
در این پژوهش با بررسی روندهای اصلی تحولات آموزش عالی و کلان پیشرانهای اثرگذار بر تضمین کیفیت آموزش عالی از رهگذر بازخوانی و دریچه نگاه صاحبنظران و اندیشههای صورت گرفته، به سنخشناسی نیروهای شکلدهنده تضمین کیفیت در آموزش عالی اقدام شده است. پژوهش حاضر به شیوه کیفی با رویکرد فنومولوژی و به روش نمونهگیری هدفمند اجرا شد. با 17 نفر از اعضای هیئت علمی، مصاحبههای نیمه ساختاریافته صورت گرفت. دادهها به روش استرابرت و کارپنتر (2003) تجزیهوتحلیل شد. یافتههای به دست آمده در خصوص شکلدهندههای تضمین کیفیت در هفت مضمون اصلی شامل عوامل درونزا، محیطی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، بینالمللی، زیرساختی و زیستمحیطی و 17 مضمون فرعی خلاصه شد. یافتههای این پژوهش میتواند افقهای جدیدی را در خصوص اندیشه در زمینه خلق آینده مطلوب و معیاری برای اصلاح سیاستها و برنامههای بلندمدت در حوزه مسائل مرتبط با کیفیت آموزش عالی بگشاید.
The era of globalization and log in to knowledge-based economy along with the increasing rate of change, actors’ sensitivity to quality issues in order to harmonize with the demands of stakeholders by the system of higher education has become more prominent. This study with review of main trends of higher education developments and major drivers affects the quality assurance of higher education by the point of views, outlooks, and ideas of experts, the typology of forces, shaping quality assurance of higher education. This study was conducted by qualitative method of phenomenological approach with purposive sampling and semi-structured in-depth interviews with 17 faculty members, and was analyzed by Streubert and Carpenter (2003). The results of the shaping quality assurance in 7 main themes including endogenous factors, environmental political, economic, social, international, infrastructure and environmental factors and 17 sub-thematic were summarized. The results of this study can open new horizons of thoughts in relation with creating a desirable future and normative for correct of policies and long-term plans in domain of issues related with higher education quality.
Machine summary:
توجه به اين مطالب و نظر به تأکيد برخي از اسناد بالادستي ازجمله نقشه جامع علمي کشور و ازآنجاکه در دهه گذشته ، گسترش دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي در کشور بدون توجه به کارکردها، چالش هاي موجود و توجه به مسئله ارتقاي کيفيت عوامل دانشگاهي و تعالي آنها صورت گرفته است اين مسئله مهم مطرح ميشود که با توجه به پيچيدگيهاي نظام دانشگاهي و توسعه آن و نياز مبرمي که جهت استقرار نظام تضمين کيفيت در آموزش عالي احساس ميشود، کيفيت آموزش عالي و اعتبارسنجي آن تحت تأثير کدام کلان پيشران ها قرار مي گيرد؟ مباني نظري پژوهش تحولات عصر اطلاعات و ظهور جامعه دانش بنياد و توده گير شدن آموزش عالي با توجه به ماهيت مشتريگرايي آن به همراه بين المللي شدن ، حساسيت ذينفعان را در سطح جهاني به پذيرش کيفيت آموزش عالي در محيط پويا افزايش داده است .
يافته ها پس از عملياتي کردن مجموع ١٧ مصاحبه با خبرگان و مطالعه چندين باره آنها هفت مقوله و عامل اصلي و ١٧ زيرمضمون شامل برنامه ريزي مشارکتي، سيستم مديريت و رهبري، مسئله گشايي، توسعه دانشگاهي، تغييرات در نهادهاي حکومتي، مديريت حرفه اي دانشگاه و شايسته گرايي، قوانين و مقررات آموزش عالي، اعتبارات و منابع مالي دولتي، کارآفريني دانشگاهي، افزايش نقش اقتصادي آموزش عالي، روند تغيير جمعيت ، روند مشارکت دانشجويان زن در آموزش عالي، تعامل آزاد نهادهاي علمي در عرصه بين المللي و گسترش همکاري علمي با کشورهاي ديگر، ساختار فيزيکي، زيرساخت اداري براي توسعه دانشگاهي، توسعه نظام هاي پشتيباني فناوري اطلاعات و ارتباطات ، طراحي سبز در محتواي طرح هاي درسي و ايجاد رشته هاي جديد و ميان رشته ها با مضمون توسعه پايدار در آموزش عالي استخراج شد.