بررسی علل شکایت از متخصصین بیهوشی در سازمان نظام پزشکی تهران از سال 1372 تا 1382 Journal Article

زمینه و هدف: متخصصین بیهوشی مانند سایر متخصصین، در خلال انجام کارهای پزشکی در معرض شکایات و برخوردهای قضایی کشور متبوع خود هستند. هدف از انجام این مطالعه بررسی علل شکایت از متخصصین بیهوشی می باشد. روش بررسی: در این مطالعه به صورت گذشته نگر، علل شکایت از متخصصین بیهوشی، با استفاده از 70 پرونده پزشکی، در سازمان نظام پزشکی مربوط به سال های 1382-1372 تعیین و بررسی شدند. پرونده های بررسی شدند که رای هیات عالی انتظامی در مورد آنها صادر شده بود. یافته ها: میانگین سن بیماران (شاکیان/متوفیان)، 31.94±20.58 سال بود (حداقل 1.5 سال و حداکثر 87 سال). بیشتر مشکلات/ فوت ها در گروه سنی 0 تا 40 سال رخ داده است (فراوانی مطلق 42 مورد و فراوانی نسبی %75.36) گروه سنی اطفال (کمتر از 15 سال) فراوانی مطلق 14 مورد و فراوانی نسبی %20.3 داشت. اکثر مواردی که به شکایت منجر گردیده بود خطاهای منجر به فوت بودند. در 56 مورد (80%) به علت فوت شکایت انجام شده بود و پس از آن آسیب های عصبی و از جمله فلج (5 مورد %7.14) بیشترین علت شکایت بود. بیشترین محل بروز خطا، بیمارستان ها با فراوانی مطلق 64 مورد (%91.43) بود و پس از آن مراکز جراحی محدود قرار داشتند (%4.29). در بیش از 90% موارد اتفاقات در حین بیهوشی عمومی و پس از آن در حدود 5% در حین بیهوشی از نوع MAC رخ داده بود. %71.64 از حوادث در خلال عمل های جراحی الکتیو رخ داده بود. اگرچه در اکثر موارد بیهوشی دهنده، متخصص بوده است (94%)، ولی در 4 مورد (%5.97 موارد) نیز افراد غیرمتخصص (تکنسین یا فوق لیسانس بیهوشی) بودند. بر اساس رای بدوی در %66.18 موارد، متخصص بیهوشی مسوول شناخته شده که در %66.67 موارد، این رای تایید شده بود. بر همین اساس در 43 مورد متخصص بیهوشی محکوم (با تعیین درصد) شده و در دو مورد نیز به توبیخ کتبی و درج در پرونده محکوم شده بود. میانگین قصور متخصص بیهوشی %43.95±25.4 بود (کمینه 5% و بیشینه 100%). نتیجه گیری: مخاطرات و مسوولیت ها، همیشه در انجام بیهوشی های روزمره و در شرایط عادی رخ می دهند. اکثر پرونده های شکایت از متخصص بیهوشی مربوط به کسانی است که جوان و سالم بوده اند. بر همین اساس به کارگیری این وسایل به خصوص در ریکاوری که یکی از مهم ترین و حادثه خیزترین نقاط محسوب می شود، توصیه می گردد.

"روش بررسی برای اجرای این طرح در ابتدا ضمن هماهنگی‌های لازم با مسؤولین وقت نظام پزشکی تهران و پس از تائید طرح توسط معاونت‌ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تهران و کمیته اخلاق پزشکی،به‌ صورت گذشته‌نگر پرونده‌های مربوط به شکایت از متخصصین بیهوشی‌ در سازمان نظام پزشکی تهران از سال 1372 تا 1382 مورد بررسی‌ قرار گرفتند وعلل شکایت‌ها تعیین و بررسی شوند. در بیش از 90%موارد اتفاقات در حین بیهوشی‌ عمومی و پس از آن در حدود 5%در حین بیهوشی از نوع مانیتورینگ‌ جدول 1-توزیع فراوانی مطلق ونسبی موارد بررسی به‌ تفکیک متغیرهای مطالعه‌شده (به تصویر صفحه مراجعه شود) ( MAC )رخ داده بود. جدول 2-میانگین و انحراف معیار میزان اشتراک در قصور تعیین‌شده برای هریک از عوامل بروز خطا (به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث براساس یافته‌های این مطالعه بیشتر مشکلات در گروه سنی‌ صفر تا 40 سال رخ داده است(42 مورد معادل 36/75%)که بیشترین‌ آن مربوط به گروه سنی 30-21 سال با 17 مورد(64/24%)بود. براساس‌ نتایج بدست آمده از بانک اطلاعات دعاوی مختومه در آمریکا نیز اکثر پرونده‌های شکایت از متخصص بیهوشی مربوط به کسانی بوده است. براساس یافته‌های این مطالعه بیشترین محل درمانی بروز خطا، بیمارستان‌ها بوده‌اند با 64 مورد(43/91%)و پس از آن دی‌کلینیک‌ها قرار گرفته‌اند(29/4%)براساس مطالعه Howie 4نیز بیشتر شکایت از بیمارستان‌های عمومی بوده است(73%)و پس از آن مراکز آموزشی قرار داشتند(23%)بقیه موارد مربوط به بیمارستان‌های‌ نظامی،مطب‌ها و دی‌کلینیک‌ها بودند. اگرچه در اکثر موارد بیهوشی‌دهنده متخصص بود(94%)،ولی‌ در 4 مورد نیز افراد غیرمتخصص(تکنسین یا فوق‌لیسانس بیهوشی) بودند."