Abstract:
طرح «ایده رؤیاهای رسولانه» توسط عبدالکریم سروش موجب مناقشاتی در جامعه علمی شده است. این ایده آثار و تبعاتی در حوزههای مطالعاتی مختلف ازجمله مطالعات بیداری اسلامی دارد. نوشتار حاضر به پیامدهای آن بر حوزه مطالعات بیداری اسلامی می پردازد. (مسئله) مقاله حاضر با روش تحلیلی انتقادی مبتنی بر آیات قرآن کریم به بررسی این ایده مطرحشده میپردازد (روش). ازآنجاییکه اندیشه سروش در پی نفی اعجاز بیانی قرآن و قداستزدایی از این کتاب مقدس است، مقدمات و فرضیات اندیشه وی با دلالتهای معتبر و مستدل قرآنی قابل نقد است. یافتهها حاکی از آن است که اگرچه ممکن است نظریات سروش اثراتی مانند عرفیسازی دینی و نشر عقلانیت مدرن در جهت تقدسزدایی از دین و کتاب مقدس را داشته باشد، ولی قرآن بهعنوان منادی حقیقی بیداری اسلامی همواره مسلمانان را در جهت صحیح هدایت کرده و از انحراف مصون میدارد (یافتهها)
Abdul Karim Soroush's "Ideas of Apostolic Dreams" project has caused controversy in the scientific community. This idea has implications for various fields of study, including Islamic awakening studies. The present article deals with its implications for the field of Islamic awakening studies. (Problem) The present article examines this idea with a critical analytical method based on the verses of the Holy Quran (Method). Since Soroush's thought seeks to deny the expressive miracle of the Qur'an and desecrate this holy book, the premises and hypotheses of his thought can be criticized with valid and reasoned Qur'anic implications. The findings suggest that although Soroush's theories may have effects such as religious secularization and the spread of modern rationality in order to desecrate religion and the Qur'an as a true harbinger of the Islamic awakening, has always guided Muslims in the right direction and protected them from deviation. (Results)
Machine summary:
یافته ها حاکی از آن است که اگرچه ممکن است نظریات سروش اثراتی مانند عرفی سازی دینی و نشر عقلانیت مدرن در جهت تقدس زدایی از دین و کتاب مقدس را داشــته باشد، ولی قرآن به عنوان منادی حقیقی بیداری اســلامی همواره مســلمانان را در جهت صحیح هدایت کرده و از انحراف مصون می دارد (یافته ها) واژگان کلیدی: قرآن کریم ، نظریه رؤیاانگاری وحی ؛ عبدالکریم ســروش ؛ مطالعات بیداری اسلامی ، نقد رؤیای رسولانه ۱.
برای وی مسئله این بوده است که آیا قرآن با همین الفاظ ، ســاختار و ترکیبات کلامی و محتوایش از ســوی خداوند بر پیامبر نازل گردیده ، یا آنکه قرآن محصول نوعی مواجه روحانی اســت که در بیداری و یا در عالم رؤیا برای شــخص پیامبر پدید آمده و طی آن حقایقی بر آن حضرت مکشوف گردیده و آنگاه توسط ایشان در قالب الفاظ و ســاختار عربی موجود درآمده و بر مردمان عرضه گردیده است ؟ سروش معتقد است پیامبر معنا را از عالم ماورایی دریافت کرده ، اما وحی محصول مکاشــفات پیامبر بوده و جنبه رؤیایی دارد.
به منظور بررسی انتقادی این نظریه ، ســؤال این است که مهم ترین وجوه نقد نظریه رؤیاانگاری وحی سروش چه می باشــند؟ اهمیت این مسئله ازآن روســت که حل وفصل و ارائه پاسخ نهایی به آن ، آثار و نتایج گســترده ای در چگونگی بیداری و مواجهه مسلمانان با قرآن و عرضه مسائل معرفتی ، معیشتی و رفتاری خود بر آیات قرآن و دریافت پاســخ های مناسب و راهگشا برای حرکت مطمئن در مسیر کمال ، در پی خواهد داشــت .