Abstract:
امام باقر(ع) امام پنجم شیعیان است که بیشترین حدیث در میان مجامع روائی شیعی
از آن امام همام و فرزند ش امام صادق(ع) به دست ما رسیده است. با توجه به شرایط
پیش آمده از نظر سیاسی و اجتماعی در عصر امام(ع) ، ایشان توانستند نهضت بزرگ
علمی را در جهان شیعه پایه گذاری کرده و در این مسیر به ثمرات ارزشمندی دست
یافتند که از آن جمله می توان به تحکیم بنیادهای تفکر شیعی اشاره کرد. بعد از رسول
خدا(ص)، وظیفه تبیین و تعلیم قرآن بنابر حدیث ثقلین بر عهده امامان(ع) است و
البته هریک از امامان(ع) در این مسیر از هیچ تلاشی دریغ نکردند. امام باقر(ع) نیز در
مسیر توضیح، تفسیر و تبیین آیات قرآن تلاش های زیادی را انجام داده اند که نوشتار
حاضر در صدد بیان این تلاش ها می باشد.
Machine summary:
حيـات فکـري شـيعه را بـا خطـر روبـه رو کـرده بـود کـه بـه راسـتي مرجعيـت علمـي شايسـته اي چـون امام باقر(ع)، تفکـرات خطرنـاک ايـن فرقه هـا را تـا حـد قابـل توجهـي منـزوي ســاخت کــه آراء و نظــرات آنهــا و نيــز موضع گيــري امــام ؟ در برابــر هــر يــک ، بــه گونــه اي گســترده تر بررســي خواهــد شــد..
٨ خـــدا و پـيامـبـــر بــا ايــن فراميــن وظيفــه امام باقر(ع) را تعييــن کردنــد و اوضــاع و شــرايط نيـز چنيـن وظيفـه اي را اقتضـا مـي کـرد و امـام باقـر ؟بـا توجـه بـه ايـن سفارشـها و اقتضـاي زمـان بــه بــيان معـارف ، تفسـير قـرآن ، حديـث و فقـه پرداخـت و ميراثـي غنـي و پربـار از خـود بـر جـاي نـهــاد.
امام خطاب بـه حسـن بصـري ، مفسـر قـرآن ، فرمود:«آيـه اي از کــتاب خـدا را بـر تـو عرضـه مـي کنـم کـه بـي گمـان آن را برغيـر وجـه صحيـح تفسـير کـرده اي و بـا آن تفسـير هـلاک شـده اي و هـلاک کـرده اي ، بعـد حضـرت آيـه هجـده سـوره سـباء را قرائـت فـرمــود و اضـافــه کـرد: بـه مـن خبـر رسـيده کــه تــو نظــر داده اي منظــور از «قريــه هــاي مبــارک » مکــه اســت .
». قتــادة بــن دعامــة بصــري از مفســران و محدثــان مشــهور عامــه بــر امــام ؟ وارد شــد و حضــرت از وي پرســيد:«به مــن خبــر رســيده کــه تــو تفســير قــرآن مــي گويــي ؟ آيــا تفســير را از روي علـم و دانـش مـي گويـي يـا از جهـل و نظـر و رأي خويـش ؟آيـا از تـو سـؤ الـي بپرسـم ؟قتاده : بپـرس !امـام: مـظن وراز ايـن کلام خــدا چيســت : امنين >(سبأ١٨/٣٤) قـتــاده : مـنـظــور کـســي اســت کــه بــا تـوشــه و کــرايه حــلال بــه قـصــد زيارت کـعـبــه از خـانــه خــارج شــده اسـت ، او تامدتـي کـه بـه نـزد خانـواده اش برگـردد در امـان اسـت .