Abstract:
در مبحث بررسی رابطه حقوقی انسان با اعضای بدن خود، سوال های ذیل مطرح است : آیا می توان به اعضای بدن انسان عنوان مال اطلاق کرد؟ آیا انسان نسبت به اعضای بدن خود حق مالکیت دارد و مجاز به انجام هرگونه تصرف و نقل و انتقال مالکانه در آن است ؟ در طی این مقاله ابتداء شرایط اساسی مال شرح داده شده است چون شرایط لازم مال قابل تطبیق بر اعضای بدن انسان است لذا نتیجه گرفته شده است عرفا و منطقا اعضای بدن انسان هم بدون هیچ مانعی می تواند جزء اموال قرار گیرد و در قسمت بعدی مقاله با استناد به مفاد آیات قرآن کریم و احادیث معصومین و همچنین با استناد به نظر فقها و حقوقدانان ارجمند و با استناد به قواعد سلطه و تصرف به این نتیجه رسیده ایم که انسان همچنانکه مالک اموال تحت اختیار خود اســت مالک ذاتی جســم و اعضای بدن خود نیز هست و می تواند نسبت به آن ها هرگونه دخل و تصرف مالکانه را انجام دهد و اینگونه حق مالکیت انسان بر خود هیچ منافاتی با مالکیت خداوند بر کل کائنات ندارد چرا که مالکیت انســان در طول مالکیت خداوند است و حق ١- جبرائیل فلح ملمحمود، دانشجوی دکترای حقوق خصوصی ، نویسنده مسئول ، دکتر سلطان احمدی عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، دکتر ابراهیم شعاریان عضو هیات علمی دانشگاه ملی تبریز 398 مقدمه : امروزه در اثر توسعه شیوه زندگی جوامع ، برای انسان حوائج جدیدی پیش آمده اســت و همچنین امور جدیدی هم به عنوان اسباب رفع این حوائج مطرح است . مثلا در اثر دست یافتن علم پزشکی به شیوه های متعدد پیوند اعضاء این امکان فراهم شده است افرادی که در اثر بیماری و یا در اثر سوانح ورزشــی ، کاری ، رانندگی و یا در میدان های جنگ عضوی از اعضای خود را از دســت داده اند برای مداوا و برای رفع این عارضه ، می توانند با دریافت عضــو از دیگر همنوعان و با پیوند آن ، بــه عضو معیوب خود، بقیه دوران زندگی خود را با آسایش و آرامش سپری نماید. لذا به تبع این امکانات فراهم شــده از نظر حقوقی این سوال مطرح است آیا انسان صرفا امانتدار اعضای بدن خود اســت و فقط حق انتفاع از آن را ادارد و اجازه دخل و تصرف و انجام اقدامات مالکانه در آن را ندارد؟ و یا اینکه انسان حق مالکیت نسبت به اعضای بدن خود را دارد همچنانکه اجازه نقل و انتقال و داد و ستد سایر اموال خود را دارد، اجازه دخل و تصرف و نقل و انتقال اعضای خود را هم دارد؟ لــذا در صورت تمایل می تواند عضوی از اعضای خود را به دیگران انتقال دهد. لذا به م وظنر ارائه جواب به این سوال مابنی حوققی مرتبط با این موضوع در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است و برای رفع موانع حقوقی و شرعی آن راهکارهای مناســب ارائه شده است . لازم به توضیح است داده های این مقاله به شــیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است و متن مقاله نیز به روش تحلیلی و توصیفی نگارش یافته است .
Machine summary:
مالکيت انسان بر اعضاي بدن خود از منظر قرآن ، عرف و قانون ١ مهدي فلاح چکيده : در مبحث بررسي رابطه حقوقي انسان با اعضاي بدن خود، سؤال هاي ذيل مطرح است : آيا مي توان به اعضاي بدن انسان عنوان مال اطلاق کرد؟ آيا انسان نسبت به اعضاي بدن خود حق مالکيت دارد و مجاز به انجام هرگونه تصرف و نقل و انتقال مالکانه در آن است ؟ در طي اين مقاله ابتداء شرايط اساسي مال شرح داده شده است چون شرايط لازم مال قابل تطبيق بر اعضاي بدن انسان است لذا نتيجه گرفته شده است عرفا و منطقا اعضاي بدن انسان هم بدون هيچ مانعي مي تواند جزء اموال قرار گيرد و در قسمت بعدي مقاله با استناد به مفاد آيات قرآن کريم و احاديث معصومين و همچنين با استناد به نظر فقها و حقوقدانان ارجمند و با استناد به قواعد سلطه و تصرف به اين نتيجه رسيده ايم که انسان همچنانکه مالک اموال تحت اختيار خود اســت مالک ذاتي جســم و اعضاي بدن خود نيز هست و مي تواند نسبت به آن ها هرگونه دخل و تصرف مالکانه را انجام دهد و اينگونه حق مالکيت انسان بر خود هيچ منافاتي با مالکيت خداوند بر کل کائنات ندارد چرا که مالکيت انســان در طول مالکيت خداوند است و حق ١- جبرائيل فلح ملمحمود، دانشجوي دکتراي حقوق خصوصي ، نويسنده مسئول ، دکتر سلطان احمدي عضو هيأت علمي دانشگاه پيام نور، دکتر ابراهيم شعاريان عضو هيأت علمي دانشگاه ملي تبريز 398 تفويضي از جانب خداوند اســت .