Abstract:
با توجه به بالا بودن سهم مصرف آب در بخش کشاورزی، لزوم استفادهی بهینه از منابع آب در این بخش اجتنابناپذیر است؛ لذا هدف از این تحقیق، بررسی راهکارهای آموزشی-ترویجی مدیریت مصرف بهینهی آب برای مقابله با خشکسالی در منطقهی مرزی درح شهرستان سربیشه در سال زراعی 1399-1398 بوده و جامعهی آماری تحقیق، کشاورزان فعال و پیشرو بخش درح شهرستان سربیشه است. در این تحقیق از آمار توصیفی جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات استفاده شد. به منظور بررسی تأثیر چهار متغیر اصلی پرسشنامه بر مدیریت مصرف بهینهی آب از مدلیابی معادلات ساختاری استفاده گردید. با بررسی مقدار بار عاملی اثر متغیرهای پرسشنامه بر مدیریت مصرف بهینهی آب نشان داد که در بین این متغیرها، متغیر ترویج در زمینهی مدیریت مصرف بهینهی آب با میانگین 96/3، بیشترین و اثربخشی مشارکت کشاورزان در زمینهی مدیریت مصرف بهینهی آب با میانگین 61/3، کمترین نقش را ایفا میکند. نتایج اولویتبندی متغیرهای تحقیق نشان میدهد از همکاری شمار بیشتری از محققان، مروجان و کارشناسان تخصصی در زمینهی شیوههای مدیریت آب کشاورزی، مشارکت بیشتر کشاورزان در برنامهریزی آب و مدیریت سیلاب در راستای سیراب کردن سفرههای زیرزمینی و تدارک آب برای مصارف کشاورزی و ذخیرهی آب سطحی خروجی از مرز مشترک با افغانستان استفاده گردد.
The Agricultural Sector has the highest share in creating the water crisis in Iran; therefore managing optimal use of water resources is inevitable. The purpose of this study is to investigate educational- extension strategies for optimal water consumption management to deal with drought in Dorroh section. This research was conducted by survey method and the data were collected using a questionnaire. The statistical population of the study was one of the progressive farmers in Doroh area. In this study, two methods of descriptive and inferential statistics were used to analyze the data. In order to evaluate the effect of the four main components of the questionnaire on optimal water consumption management, structural equations modeling was used. Examination of the factor loading effect of the components of the questionnaire on optimal consumption management showed that among these components, the extension component in the field of optimal water consumption management with an average of 3.96 and the effectiveness of farmerschr(chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))39chr(chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39')))39chr(chr(chr('39')39chr('39'))39chr(chr('39')39chr('39'))))) participation in the field of optimal water consumption management with an average of 3.61 Plays the least role. By prioritizing the research items by farmers, it is suggested that more researchers, promoters and experts in the field of agricultural water management methods cooperate, more farmers participate in water planning and flood management in order to irrigate the table. Groundwater and water supply to be used for agriculture and surface water storage from the common border with Afghanistan.
Machine summary:
ازجمله مطالعاتی که در زمینه ی بررسی راهکارهای مؤثر در مدیریت مصرف بهینه ی آب صورت گرفته است ، میتوان به تحقیق عزیزی در سال (١٣٨٠) اشاره نمود که در مطالعه ی خود تحت عنوان «پایداری آب کشاورزی»، عوامل مدیریتی مؤثر بر استفاده ی پایدار از منابع آب را شامل سن ، سابقه ، میزان تحصیلات ، تعداد دفعات شرکت در کلاس های ترویجی میداند و نتیجه میگیرد افزایش آگاهی و مهارت کشاورزان از طریق برنامه های مختلف آموزشی-ترویجی صورت میگیرد که یکی از اقدامات مهمی است که در ارتقاء کارایی مصرف آب باید مدنظر گرفته شود.
عواملی از قبیل سن سرپرست خانوار و اطلاعات اقلیمی به طور معنیداری باعث افزایش استفاده از راهبردهای سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیمی میشوند؛ 1- Desalegn 2- Boelense 3- Yu 4- Azhoni 5- Mango 6- Kpadonou 7- Atchikpa 8- Gichangi & Gatheru درحالیکه اندازه ی مزرعه اثر منفی و معنیداری در اجرای راهبردهای سازگاری با تغییرات اقلیمی دارد.
جامعه ی آماری این تحقیق را کشاورزان پیشرو منطقه ی درح شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی تشکیل میدهند، کل افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند و دیدگاه های آن ها نسبت به راهکارهای آموزشی-ترویجی مدیریت مصرف بهینه ی آب برای مقابله با خشک سالی موردبررسی قرار گرفته است .
فرضیه ی دوم : به منظور بررسی رابطه ی بین شرکت در کلاس های آموزشی-ترویجی و مشارکت کشاورزان در مدیریت مصرف بهینه ی آب از آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد و نتایج در جدول (٤) ارائه گردید.