Abstract:
هدف از پژوهش حاضر تدوین الگوی مفهومی عوامل موثر بر کیفیت آموزش مجازی در دوران همه گیری ویروس کرونا و ارزیابی کیفیت آموزش مجازی بر پایه آن میباشد. رویکرد پژوهش آمیخته و روش پژوهش در بخش کیفی، تحلیل محتوا و در بخش کمّی توصیفی-پیمایشی بوده است. ابزار مورد استفاده در بخش کیفی، مصاحبه ساختاریافته و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای الگوی نظری پژوهش بوده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (76/0=α) و روایی محتوایی آن با نظر اساتید مورد تایید قرار گرفته است. جامعهی پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی و دکتری تخصصی دانشکدهی روانشناسی و علوم تربیتی در دانشگاه تهران می باشد که در اولین دوره از فرآیند آموزش های مجازی این دانشکده در دوران شیوع ویروس کرونا کاملاً درگیر بودهاند. بر اساس یافتههای بخش کیفی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش مجازی در چهار مقوله عوامل زمینه ای (فرهنگ آموزش مجازی)، دروندادی (زیرساختهای آموزش مجازی، محتوای مناسب و توانمندی اساتید و دانشجویان در بهرهگیری از آموزش مجازی)، فرآیندی (تدریس، ارزشیابی، نظارت، پشتیبانی و تعامل بین استاد و دانشجو) و بروندادی (برنامهریزی برای بهبود) قابل ارائه است و هر یک از مؤلفهها نیز از زیرمؤلفههای مجزایی تشکیل شده است. علاوه براین، نتایج آزمون آمار استنباطی t تک نمونهای در ارزیابی کیفیت دورههای مجازی حاکی از آن است وضعیت آموزش مجازی در این دانشکده در سطح میانگین نظری قرار دارد.
The purpose of this research is to develop a conceptual model for factors affecting the quality of virtual education in the coronavirus pandemic and evaluate the quality of virtual education based on it. . The study follows Mixed approach. The research method in the qualitative and quantitative parts is based on the content analysis and the descriptive-survey respectively. The instrument in the qualitative part is a structured interview and in the quantitative part is a researcher-made questionnaire with the aim of evaluating the effectiveness of virtual education by the CIPP model. The reliability of the questionnaire was confirmed by Cronbach's alpha coefficient (α = 0.76) and its content validity was confirmed by professors. The research population is undergraduate and PhD students of the Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran, who have been engaged in the virtual education process of this faculty during the COVID-19 pandemic (first period). The findings of the qualitative part demonstrated that the factors affecting the quality of virtual education included the following factors: contextual factor (virtual education culture), inputs (infrastructure of virtual education, appropriate content, the ability of professors and students to use virtual education), a process (teaching, evaluation, supervision, support, and interaction between teacher and students), and output (planning for improvement) with some subcomponent. In addition, the results of the one-sample t-test in evaluating the quality of virtual courses indicated that the situation of virtual education in this college was at the theoretical average level.
Machine summary:
علاوه بر این، در ابتدا بسیاری از کشورها فقط بر انتقال محتوا به یک محیط برخط و نه لزوماً بر روی آموزشهای مجازی متمرکز بودند؛ ولیکن در ادامه، پاسخ فراگیر دانشگاهها حتی کشورهایی با محدودیت منابع و دسترسی محدود به اینترنت در جایگزینی آموزشها به آموزش مجازی، باعث شد تا بسیاری از محققان سؤالهایی را مطرح سازند که آیا اساساً آموزش عالی برای ورود به دورهی دیجیتالی یادگیری آماده شده است؟ 4 d"/>d"/>،2020) آیا نهادهای آموزش عالی که فاقد تجربه یادگیری الکترونیکی بوده و یا تجربه بسیار کمی در این زمینه داشتهاند، میتوانند در مقابل چالشهای جدیدی مانند شیوههای جدید سرقت علمی، مشکلات مربوط به اتصال اینترنت و دستگاههای مورداستفاده (عرف WHO Adedoyin & Soykan Sahu Crawford همکاران، 2020) تدابیری بیندیشند؟ و یا آیا به اعتقاد برخی از اندیشمندان، با توجه به گسترش آموزشهای بر خط و ادامۀ آموزش از این طریق، ممکن است آموزشها به یادگیری عمیق منجر نشود؟ (بازرگان و بازرگان، 1399).
نکته حائز اهمیت آن است که اگر چه این سیستمهای متنوع و همواره در حال تحول و CIPP) Context, Input, Process, Product) Warju Stufflebeam and Shinkfield Tokman Virtual or Electronic Education Online Learning پیشرفت، تأثیری مثبت و مفید در عرصهی آموزش داشتهاند و میتوانند جایگزین کلاسهای حضوری باشند، ولیکن مدلی جایگزین برای تضمین پایداری فعالیتهای آموزشی نیستند (ادِدیین و سویکان،2020).
بر همین اساس، در پژوهش حاضر تلاش شد تا با اتخاذ مدل ارزشیابی اثربخشی سیپ به دلیل جامعیت آن در ارزیابی فرایند برنامهها، نظر دانشجویان کارشناسی و دکتری تخصصی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور، پیرامون کیفیت اولین دوره از آموزشهای مجازی ارائه شده در دوران کرونا مورد توجه و بررسی قرار گیرد و عوامل مؤثر بر کیفیت این دورهها در قالب الگوی مفهومی پژوهش تدوین شود.