Abstract:
اصولاً ضررهای ناشی از مجاورت از زندگی اجتماعی، تفکیکناپذیرند وتاحد عرفی قابلتحمل میباشند. حقوق اموال از راههای مختلفی (حق ارتفاق، تکالیف قانونی همسایهها) تلاش نموده است روابط همسایگی را تنظیم نماید؛ اما درصورتیکه مزاحمت همسایه زیانی به بار آورد مسئله جبران مطرح میشود. دربسیاری از موارد هیچگونه قصد منفی یا استفاده تقصیر آمیز در اجرای حق قابلاثبات نیست در این حال بر چه مبنایی باید زیان وارده به همسایه را جبران کرد؟ در حقوق اسلامی مبانی مختلفی جهت جبران زیان ابرازشده است. با بررسی موضوع به روش تحلیلی – توصیفی این نتیجه حاصلشده است در تمامی موارد با صدق عرفی انتساب اضرار به فاعل زیان بر مبنای قاعده لا ضرر باید زیان وارده را جبران نمود.
Machine summary:
با اين وجود در قانون مدني حکم صريحي در خصوص مبناي مسئوليت مدني ناشي از تصرفات ممنوعه و ضرري به شرح اصل ٤٠ قانون اساسي و ماده ١٣٢ قانون مدني وجود ندارد؛ که در صورت ورود زيان چگونه بايد از زيان ديده حمايت و خسارت وارده را بر چه مبنايي بايد جبران نمود؟ در قانون مدني و فقه مباني متعددي براي مسئوليت مدني ذکر شده است که هريک از مباني در برخي از موارد درست و در بعضي موارد ديگر نادرست است در حقوق ايران نص صريحي در خصوص مبناي مسئوليت مدني ناشي از مزاحمت خصوصي وجود ندارد و هيچ کدام از حقوقدانان داخلي در آثار خود به آن نپرداخته اند و رويه قضايي تثبيت شده اي نيز در اين خصوص وجود ندارد در حاليکه ساير نظام هاي حقوقي ضرورت هاي ناشي از روابط همسايگي و همجواري را پذيرفته اند و مسئوليت مدني ناشي از مزاحمت در حقوق مالي اشخاص را به عنوان مسئوليت مدني خاص 268 با مبنا و شرايط و ارکان خاص خود در قوانين داخلي خود آورده اند که به متضررين اين امکان را ميدهد که بر مبناي مقررات صريح قانون و يا بر مبناي رويه قضايي تثبيت شده جبران زيان هاي وارده به خود را مطالبه نمايند لذا در اين مقاله سعي شده است مبناي مسئوليت مدني ناشي از مزاحمت خصوصي در حقوق مالي اشخاص بررسي شود و با الهام از فقه غني اسلام مبناي صائب از ميان مباني ارائه شده جهت تنظيم بهتر روابط ناشي از همسايگي و ضرورت هاي ناشي از مجاورت و همزيستي مسالمت آميز اجتماعي توأم با ضمانت اجراي مؤثر و مفيد حقوقي با توجه به توسعه و گسترش شهرنشيني ارائه گردد.