مضمون درخت در آثار «جای زخمهایِ آفتاب» و «دعای فرد غائب» اثر «طاهر بن جلون» Journal Article

L’arbre est thème récurrent dans les textes sacrés, dans l’antiquité, dans la littérature et la peinture. Il est doté d’une part cruciale qui l’inscrit dans une dimension universelle, laquelle dimension en fait un archétype cher à l’écrivain francographe Tahar Ben Jelloun. Soit dans ses poèmes, soit dans ses romans, l’arbre est fortement présent en tant que donné géographique, naturelle, euphorique et en tant que donnée fictive. Il peut même aller jusqu’à devenir un déclic, un personnage, un porte-parole qui nourrit l’action par son dynamisme et par sa vitalité. Mieux, il en va de même pour devenir un lieu propice au fantastique et à l’étrange. L’olivier, le palmier, l’arganier le figuier corroborent, chez Tahar ben Jelloun, la quête initiatique, l’attachement à la terre et la quête de l’identité dans un monde problématique ; d’où donc la valeur symbolique de l’arbre qui, de par sa verticalité, mime l’action humaine et résume la cyclicité et le mouvement cosmique. Chez Tahar Ben Jelloun, l’arbre est perçu comme un père et une mère nourriciers, comme un mythe, comme un témoin oculaire de la tyrannie et de la supercherie, de la splendeur et de la misère et du simulacre social.

«درخت»، مضمون تکراری در متون مقدس، عهد باستان، ادبیات و نقاشی است. همین مضمون دارای سهم اساسی است که ان را در بعد جهانی قرار می‌دهد. بعدی که ان را تبدیل به کهن‌الگوی ارزشمند برای طاهر بن جلون، نویسنده فرانسوی‌زبان اهل مراکش کرده است. در اشعار او، خواه در بطن رمانهایش، درخت همچون داده‌ی جغرافیایی، طبیعی، نشاط‌اور و خیالی عمیقا حضور دارد. همین درخت تا حد یک شخصیت و سخنگویی پیش می‌رود که به واسطه پویایی و سرزندگی خود اعمال را تغذیه می‌کنند. همچنین به مکانی مساعد برای نمود خیالی و باور‌نکردنی تبدیل می‌شود. بنابراین ارزش سمبلیک ان نیز از این زاویه است. در نزد طاهر بن جلون، درخت همچون پدر و مادر، همچون اسطوره، همچون شاهد عینی ظلم و فریب، جلال و فقر نمود می‌یابد.