Abstract:
در خصوصیسازی اهداف مهمی در حوزههای مالی و اقتصادی دنبال میشود. از این رو، لازم است که دستیابی به این اهداف و نتایج همواره ارزیابی شود، در این صورت دولتها میتوانند با آگاهی بیشتری سیاست واگذاری مالکیت و مدیریت بنگاههای اقتصادی دولتی به بخش خصوصی را تعقیب کنند. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی تاثیر خصوصیسازی در عملکرد مالی و اقتصادی شرکتهای واگذارشده در ایران است. بدین منظور، در این پژوهش نخست دو شاخص سودآوری و بهرهوری نیروی کار مشخصههای عملکرد مالی و اقتصادی شرکتهای واگذارشده معرفی شدند. آنگاه، با بررسی صورتهای مالی سالیانۀ شرکتهایی که حداقل 51 درصد از سهام آنها از طریق عرضۀ عمومی در بورس یا مزایده در بازۀ زمانی 1379- 1389 به بخش خصوصی واگذار شدهاند، 22 شرکت، که دادههای موجود برای آنها قابلحصولتر و فرایند خصوصیسازی در آنها بهنحو مطلوبی انجام شده، نمونۀ آماری این تحقیق برگزیده و بررسی شدهاند. یافتههای این مقاله، که با دو روش ناپارامتری استنتاج آماری (از جمله آزمون رتبۀ علامتدار ویلکاکسون) و مدل اقتصادسنجی دادههای پانل بهدست آمده، نشان میدهد که میان عملکرد شرکتها از لحاظ سودآوری و بهرهوری در دورههای قبل و بعد از خصوصیسازی تفاوت معناداری وجود دارد و خصوصیسازی عملکرد شرکتهای یادشده را بهبود داده است.
Privatization aims to improve productivity and profitability of firms in different sectors of the economy. However, studies show that the impacts of privatization on productivity is mixed. The main objective of this study is examine the effects of privatization on the financial and economic performance of privatized companies in Iran. We consider two variables of labor productivity and profitability in privatized companies as the performance indicators. Findings from a Panel data model including 22 selected privatized companies during 2000 to 2010 show a positive and significant impact of privatization on labor productivity and profitability in privatized companies. Also, using the Wilcoxon signed-rank test we find a significant difference before and after privatization in the mentioned variables.
Machine summary:
بدین منظور، در این پژوهش نخست دو شاخص سودآوری و بهره وری نیروی کار به منزلة مشخصه های عملکرد مالی و اقتصادی شرکت های واگذارشده معرفی شدند؛ آن گاه ، با بررسی صورت های مالی سالیانة شرکت هایی که حداقل ٥١ درصد از سهام آن ها ازطریق عرضة عمومی در بورس یا مزایده در بازة زمانی ١٣٧٩- ١٣٨٩ به بخش خصوصی واگذار شده اند، ٢٢ شرکت ، که داده های دردسترس برای آن ها قابل حصول تر بود و فرایند خصوصی سازی در آن ها به نحو مطلوبی انجام شده بود، به منزلة نمونة آماری این تحقیق برگزیده و بررسی شده اند.
برای آزمون فرضیة یادشده سعی شد تا از حداکثر اطلاعاتی که دردسترس اسـت بهـره گرفته شود و بدین منظور، باتوجـه بـه اطلاعـات فعلـی در بخـش هـای گونـاگون سـازمان خصوصی سازی و سازمان بورس اوراق بهادار تهران ، همة آمارهای واگذاری و صورت های مالی حساب رسی شدة شرکت ها تا پایان سال ١٣٨٩ مطالعه و بررسی شدند و درنهایـت ٢٢ شرکت ، که حداقل ٥١ درصد از سهام آن ها به بخش غیردولتی واگذار شده بـود، در تـواتر سالیانه و در بازة زمانی ١٣٧٩-١٣٨٩ به منزلة نمونة آماری این تحقیق انتخاب شدند.
سجادی و دیگران (١٣٩٢: ٤٩-٦٤) بهره وری سرمایه و نیروی کار در فرایند خصوصی سازی را بررسی کرده اند که جامعة آماری این تحقیق ٤٢ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های ١٣٨٢-١٣٨٩ بوده است .