Abstract:
در حال حاضر با توجه به موقعیت خاص ژئواستراتژیکی کشور ایران به خصوص استان اردبیل به دلیل نزدیکی به مرزها ضروری است که مکانیابی مناسب برای استقرارگاههای نظامی از جمله مسائل مهم در آمایش دفاعی قرار بگیرد. لذا مکانگزینی مناسب این مراکز میتواند باعث بالا رفتن کارایی و اثربخشی این مراکز در مواقع بحران و تهدیدات نظامی باشد. معیارهای متعددی در مکانگزینی مراکز نظامی تأثیرگذار میباشند که بخش عمدهای از آنها ملاحظات دفاعی و امنیتی هستند. مؤلفهها و معیارهای دفاعی و امنیتی یکی از عوامل تعیینکنندۀ مکانهای مناسب برای دفاع و ساخت مواضع و مراکز نظامی هستند. لذا این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تحلیل جهات بهینه استقرارگاههای نظامی بر مبنای ملاحظات دفاعی و امنیتی در استان اردبیل انجام گرفته است. با توجه ملاحظات دفاعی و امنیتی، دادهها گردآوری و براساس نظر کارشناسان و منابع موجود با استفاده از مدل ANP در نرم افزار Super Decision در محدوده مورد مطالعه وزندهی؛ سپس با بهرهگیری از روش همپوشانی کلیۀ لایههای مؤثر در مکانیابی مراکز نظامی در محیط Arc Gis نقشهسازی شده و در نهایت جهات بهینه برای ایجاد استقرارگاههای نظامی شناسایی و پهنهبندی گردیده است. نتایج حاصل از این بررسیها نشان میدهدکه از مجموع 17953 کیلومتر مربع مساحت استان اردبیل، 07/26 درصد از کل مساحت استان از نظر مکانگزینی پادگانهای نظامی استقرار بسیار نامناسب؛ 50/30 درصد جزء مناطق با مکانگزینی استقرار نامناسب؛ 53/25 درصد جزء مناطق با مکانگزینی استقرار نسبتاً مناسب؛ 12/13 درصد جزء مناطق با مکانگزینی استقرار مناسب و در نهایت 76/4 درصد جزء مناطق با مکانگزینی استقرار بسیار مناسب در سطح کاربریهای استان اردبیل قرار دارند.
Selecting appropriate military site for deployment of a military unit is identified as determining factor in defense preparedness due to the special geographical and geostrategic situation of Iran, especially Ardabil province which is highly significant province in terms of its close proximity to the border of Iran. Moreover, selecting appropriate military sites for deployment of military units is capable of increasing the efficiency and effectiveness of military units for dealing with military threats and crisis. Defensive-security observations are among the most important factors affecting the appropriate selection of military sites. Additionally, security and defensive components and criteria are also taken as the most determining factor in selecting appropriate military sites as well as establishing military units. As an analytical- descriptive study, this research was an attempt to analyze the optimal site for military establishment in Ardabil province based on defensive–security observations. To collect the required data, the study was conducted through investigating the defensive and security observations as well as utilizing the current resources and expert consultation. Having collected the data and weighing them in super decision software through running ANP model, the appropriate military site of military units were selected on the map in ARC GIS environment through utilizing the overlapping method of effective layers of site selection. Having analyzed the data, the optimal sites for military establishment were identified and zoned in this study. The findings revealed that from among total area of 17953 km of Ardabil province, 26.07 percent of total area of this region is totally inappropriate and 30.50 % of this area is inappropriate in terms of military site selection for military establishment in Ardabil province. The findings also revealed that 25.53 percent of Ardabil province is pretty appropriate, 13.12% of this region is appropriate and finally 4.76 percent of this province is wholly appropriate for military establishment.
Machine summary:
با توجه ملاحظات دفاعي و امنيتي، داده ها گردآوري و براساس نظر کارشناسان و منـابع موجـود بـا استفاده از مدل ANP در نرم افزار Super Decision در محدوده مورد مطالعه وزن دهي؛ سپس بـا بهـره گيـري از روش هم پوشاني کليۀ لايه هاي مؤثر در مکان يابي مراکز نظامي در محيط Arc Gis نقشه سازي شـده و در نهايـت جهات بهينه براي ايجاد استقرارگاه هاي نظامي شناسايي و پهنه بندي گرديده است .
اميني ورکي و همکاران (١٣٩٢) ملاحظـات مکـان يـابي اسـتقرار گـاه هـاي نظـامي در مناطق مرزي به مطالعه پرداختند و به اين نتيجه رسيدند که پادگان ها به دليل اهميتـي کـه در موقع بحران به خصوص تهديدات نظامي پيدا مي کنند، مي توانند مورد هدف قرار گيرند، لـذا در مکان يابي آنها حفظ فاصله متعارف از بخش هاي مسکوني شهر و رعايت ملاحظات نظامي بسـيار بااهميت است .
تاکنون روش هاي متعددي در تعيين وزن اسـتفاده شـده اسـت ، روش (ANP) در تحقيـق حاضر به منظور وزن دهي و اعمال ضرايب اهميت معيارها در جهت تحليـل مکـان يـابي مناسـب مراکز نظامي با بهره گيري از ملاحظات دفاعي و امنيتي در استان اردبيـل در محـيط Arc GIS مورد استفاده قرار گرفته شده که نقشه ها متناسب با زيرمعيارها تهيه و در نهايت نقشه ترکيبـي از زيرمعيارها که نشان دهنده بهترين مکان استقرار و ساماندهي فضاهاي نظـامي منطقـه مـورد نظراست ، استخراج گرديده است .