Abstract:
بازارچههای مرزی به عنوان یکی از اهرمهای مهم در ایجاد اشتغال و توسعه فعالیتهای اقتصادی مطرح بوده و یکی از ویژگیهای تشکیل بازارچههای مرزی مسئله امنیت است. بازارچههای مرزی با توجه به ساختارشان توانستهاند مسئلۀ امنیت مرزها را تا حدودی برآورده نمایند و این مسئله روی شرایط اقتصادی مناطق مرزی تأثیر به سزایی داشته است. نوشتار حاضر حاصل پژوهشی میدانی از اثرات بازارچههای مرزی سردشت و پیرانشهر در استان آذربایجان غربی بر ارتقای امنیت مناطق مرزنشین است که با استفاده از روش تحقیق کمی صورت گرفته است. روش انجام آن در بخش نظری، کتابخانهای و اسنادی و در بخش عملی، پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه میباشد. در روش اسنادی از فیش، اسناد و گزارشهای اداری، مقالات مؤسسات و وزارتخانهها و سازمانهای ذیربط و در شیوه میدانی از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده همراه با مشارکت استفاده شده است. در این بررسی دو بازارچه «کیله» و «تمرچین» به عنوان نمونه انتخاب شدهاند تا بررسی دقیق روی آنها انجام بگیرد. مطالعات و بررسیهای صورت گرفته نشان داد که امنیت و توسعه در مناطق مورد بررسی با ضریب همبستگی بالا، دارای رابطهای مستقیم و دو سویه با یکدیگر بودند، به گونهای که طبق نظریات امنیت توسعه، مناطق دارای شاخصهای بالای توسعه اقتصادی، از ضریب امنیتی بالاتری نسبت به مناطق توسعه نیافته برخوردارند؛ بنابراین توجه به توسعه و امنیت مناطق مرزی و افزایش رفاه و درآمد اقتصادی مرزنشینان از طریق فعالیتهای سالم اقتصادی، با حمایت و سرمایهگذاری دولتها بر کارکرد امنیتی مرز و مرزنشینان تأثیر مثبت دارد.
One of the characteristics of forming border bazaars as one of the important levers in creating employment and developing economic activities is the security issue. Border bazaars with respect to their structure have managed the issue of border security to some extent; and have affected on the economic conditions of the border regions considerably. This field article aims to study the effects of Sardasht and Piranshahr border bazaars in West Azerbaijan province on promoting the security of the borderlands’ regions using a quantitative research method. Theoretically, library and documentary method containing note, administrative reports, articles of the institutions and ministries and the relevant organizations were used; and in practice, survey method containing questionnaire, interview, and observation were applied to collect data. Findings reveal that in “kileh” and “Tomarchin” as two sample bazaar there is a significant, direct and two-way relationship between the security and development. According to security- development theories, areas with high economic development indicators have higher security coefficient than undeveloped regions; Thus paying attention to the development and security of the border regions and increasing the welfare and economic income of the border residents through the legal economic activities and support and investment of governments, have a positive effect on the security functioning of the border and border residents
Machine summary:
مطالعات و بررسيهاي صورت گرفته نشان داد که امنيت و توسعه در منـاطق مـورد بررسـي بـا ضريب همبستگي بالا، داراي رابطه اي مستقيم و دو سويه با يکديگر بودند، به گونه اي که طبـق نظريـات امنيـت توسعه ، مناطق داراي شاخص هاي بالاي توسعه اقتصادي، از ضريب امنيتي بالاتري نسبت به مناطق توسعه نيافته برخوردارند؛ بنابراين توجه به توسعه و امنيت مناطق مرزي و افزايش رفاه و درآمد اقتصادي مرزنشينان از طريـق فعاليت هاي سالم اقتصادي، با حمايت و سرمايه گذاري دولت ها بر کارکرد امنيتي مرز و مرزنشـينان تـأثير مثبـت دارد.
حـال بـا توجه به آنچه گفته شد، اين سؤال مطرح مـيشـود: بازارچـه هـاي مشـترک مـرزي در دو شـهر سردشت و پيرانشهر چه نقشي در ارتقاي امنيت مردم مناطق مرزنشين ايفا نموده اند؟ يـا اينکـه آيا بازارچه هاي مشترک مرزي در کاهش تنش سياسي و ايجـاد امنيـت اجتمـاعي، اقتصـادي و سياسي مناطق مرزنشين تأثير مثبتي داشته اند؟ پژوهش حاضر با احساس ايـن ضـرورت انجـام گرفته و در آن سعي گرديده است تا ميزان اثرگـذاري ايـن بازارچـه هـا بـه عنـوان يـک پديـده اقتصادي بر متغيرهاي امنيتي (امنيت سياسي، اجتماعي و اقتصادي) ارزيابي گردد.
بر اين اساس استقرار بازارچه هاي مرزي بيشترين تأثير را بر افزايش درآمد مرزنشينان داشته است و در ادامه تأسيس بازارچه ها بر افزايش اشتغال غيرمستقيم ، امنيت اجتماعي منطقه ، امنيت اقتصادي منطقه ، کاهش حجم اقتصاد غير رسمي، جلوگيري از مهاجرت مرزنشينان و تأمين کالاهاي مورد نياز تأثير گذار بوده اند.