Abstract:
علم عروض همواره بهعنوان یکی از تخصصیترین و دشوارترین دروس علوم انسانی در دورة متوسطه مطرح
بودهاست؛ چه در شیوة آموزش تفطیعی د رکتب آموزشی قدیمیتر و چه در رو شآموزش شنیداری سالهای اخیر.
به همین منظورء مقالة حاضر با تحقیقی میدانی و با روش تحلیلی - توصیفی به بررسی میزان تاثیرگذاری آموزش
عروض و اعتبارسنجی میزان یادگیری این دافش د رکتابهای درسی دورة دوم متوسطه پرداختهاست. جامعة مورد
مطالعه این پژوهش, کلیة دانشآموزان دورة دوم متوسطة شهر نهران در رشتة ادبیات و علوم انسانی و معارف اسلامی
بودند که از بین جامعه تحقیق بهصورت تصادفی برای نمونة پژوهش, ۶۰ دانشآموز از مناطق مختلف در پایههای
دهم یازدهم و دوازدهم انتخابشدند و با آزمونهای طراحیشده ب راساساهداف آموزشی عروض در پایههای سدگانه.
مورد سنجش قرارگرفتند. پافتههای این پژوهش وآمار برآمده از نتایج ارزشیابی که بیالگر موققیتی بیش از %۷۰ در
پاسخهای ثبتشده در هر پایه بودء موید این مسئله است که موّلفان ای نکتابها در بهر هگیری از تحولات جدید علم
عروض, سادهسازی مطالب و افزایش طول زما نآن از یک سال به سه سال تحصیلی, نسبنا موفق بودهاند و علاوه بر
نعمیق یادگیری وکاربردی شدن مطالب, موجب جذابیت آموزش این علم نیز شدهند.
Prose science education has always been one of the most specialized and difficult
humanities courses in high school; both in the method of fragmentary education in
older textbooks and in the method of listening education in recent years .For this
purpose, the present study has investigated the effectiveness, validity and validation of
the learning of this knowledge in the textbooks of the second year of high school with
a field research and analytical-descriptive method .The study population of this study
was all secondary school students in Tehran in the field of literature, humanities and
Islamic education .Among the research population, 06 students from different regions
were randomly selected for the research sample .The tenth, eleventh and twelfth grades
were selected and assessed by tests designed based on the educational goals of prosody
in the three bases .Also, the findings of this study and the statistics from the evaluation
results, which showed a success of more than 06 %in the answers recorded in each
grade, confirm that the authors of these books in taking advantage of developments .
The new science of propositions, simplifying the content and increasing its duration
from one year to three academic years, have been relatively successful and in addition
to deepening the learning and application of the content, have also made the teaching
of this science attractive.
Machine summary:
جامعۀ مورد مطالعۀ اين پژوهش ، کليۀ دانش آموزان دورة دوم متوسطۀ شهر تهران در رشتۀ ادبيات و علوم انساني و معارف اسلامي بودند که از بين جامعۀ تحقيق به صورت تصادفي براي نمونۀ پژوهش ، ٦٠ دانش آموز از مناطق مختلف در پايه هاي دهم ، يازدهم و دوازدهم انتخاب شدند و با آزمون هاي طراحيشده بر اساس اهداف آموزشي عروض در پايه هاي سه گانه ، مورد سنجش قرارگرفتند.
هم چنين مقالات زيادي هم در مود عروض به چاپ رسيده که از آن جمله اند: «تأملات تاريخي در وزن و قافيۀ شعر فارسي» (١٣٨٧) از محمود فضيلت ، «نقد و مروري بر نظريۀ عروض ابوالحسن نجفي» (١٣٩٤) از اميد طبيب زاده ، مقالۀ «توصيفي از تدريس سماعي درس عروض ، خود مردم نگاري يک استاد دانشگاه » (١٣٩٩) از سيد احمد پارسا که به بررسي آموزش عروض به روش سماعي يا شنيداري پرداخته است ؛ هم چنين جوادي (١٣٨٥) در پايان نامه اي با عنوان «نقد و بررسي کتاب هاي درسي عروض مقطع دبيرستان » به تحليل کتب آموزشي مدارس در سال هاي ١٣٥٦ تا ١٣٨٥ پرداخته و با بررسي مباني عروض سنتي و جديد، نقاط قوت و ضعف آن ها را مشخص کرده است .
با اين حال ، در آموزش عروض بر مبناي تکرار و تمرين فعال با اســتفاده از گوش موســيقايي، درســت خواندن شعر و رعايت قواعد درست خواندن مانند حذف همزه و غيره اهميت بسياري دارد؛ بر اين اســاس ، ســؤال چهارم نيز تقريبا با همين مضــمون طرح شــده بود و دانش آموزان بايد با خواندن درسـت مصـراع اول بيت «طاعت آن نيست که بر خاک نهي پيشاني / صدق پيش آر که اخلاص به پيشاني نيست »، مشخص مي کردند اين مصراع چند هجا دارد و نوع هجاهاي (سوم )، (پنجم ) و (هشتم ) را نيز بيان ميکردند.