Abstract:
خلیجفارس منطقهای است راهبردی که اجزای تشکیلدهنده آن بهطور لاینفک به یکدیگر وابستهاند و هر حرکتی که در یکی از واحدهای آن پدید آید در نقطهی دیگری از منطقه منعکس میگردد. بهمنظور حفظ وحدت منطقه الزامی است که یک همکاری همهجانبه و منسجم توسط اعضای تشکیلدهنده آن صورت پذیرد و این مهم در سایه همکاری و همیاری میسر است. در چارچوب همگرایی است که کشورهای منطقه قادر خواهند بود منافع خود را آنطور که مشخص کردهاند، دنبال نمایند بدون اینکه ارزشهای دولتهای دیگر منطقه مورد تهدید قرار دهند و یا از اهمیت آن بکاهند. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل ژئوپلیتیک همگرای مؤثر بر امنیت جمعی منطقه خلیجفارس بوده و روش تحقیق با استفاده از روش دلفی کلاسیک و در قالب رویکرد نظریههای همگرایی میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 35 نفر کارشناس و خبره در حوزه ژئوپلیتیک، امنیت و روابط بینالملل بوده که در ابتدا برای به دست آوردن اجماع در مورد مؤلفههای ژئوپلیتیکی همگرا، طی سه مرحله مؤلفهها موردبررسی و نهایتاً 34 مؤلفه مورد اجماع قرار گرفت. طبق یافتههای تحقیق مهمترین مؤلفههای ژئوپلیتیکی که مؤثر بر همگرایی امنیت جمعی در منطقه خلیجفارس بوده و بالاترین تأثیر را دارد عبارتاند از: پیروی اکثریت مردم منطقه از دین مبین اسلام بهعنوان عامل پایدار و انسجام بخش، همجواری و پیوستگی جغرافیایی کشورهای منطقه، وجود ذخایر مناسب فسیلی و معدنی در کشورهای منطقه و وابستگی اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی، تشکیل و تقویت کمیته مشترک کشورهای ساحلی برای امور زیستمحیطی، ارتباط کشورهای منطقه خلیجفارس با حوزههای ژئوپلیتیکی مهم منطقه غرب آسیا، عضویت اغلب کشورها در شورای همکاری خلیجفارس.
The Persian Gulf is a strategic region whose components are inextricably linked to each other. And every movement that occurs in one of its units is reflected in another part of the region. In order to maintain the unity of the region, it is necessary that a comprehensive and coherent cooperation be made by its constituent members And this is possible in the shadow of cooperation and collaboration. It is in the context of convergence that the countries of the region will be able to pursue their interests as they have defined Without threatening or diminishing the values of the governments of other regions. The purpose of this study is to identify convergent geopolitical factors affecting the collective security of the Persian Gulf region. The research method is using the classical Delphi method and in the form of convergence theories approach. The statistical population of this study includes 35 experts in the field of geopolitics, security and international relations Initially to reach a consensus on convergent geopolitical components During three stages, the components were examined and finally 34 components were agreed upon as follows The majority of the people of the region follow the religion of Islam as a stable and unifying factor, Proximity and geographical continuity of countries in the region, Existence of suitable fossil and mineral reserves in the countries of the region and the dependence of their economies on oil revenues, Establish and strengthen the Joint Committee of Coastal Countries for Environmental Affairs, The relationship between the countries of the Persian Gulf region and the important geopolitical areas of the West Asian region, Membership of most countries in the Gulf Cooperation Council.
Machine summary:
طبق يافته هاي تحقيق مهم ترين مؤلفه هاي ژئوپليتيکي که مؤثر بر همگرايي امنيت جمعي در منطقه خليج فارس بوده و بالاترين تأثير را دارد عبارت انـد از: پيـروي اکثريـت مردم منطقه از دين مبين اسلام به عنوان عامل پايدار و انسـجام بخـش ، هـم جـواري و پيوسـتگي جغرافيـايي کشورهاي منطقه ، وجود ذخاير مناسب فسيلي و معدني در کشورهاي منطقه و وابستگي اقتصاد اين کشورها به درآمدهاي نفتي، تشکيل و تقويت کميته مشترک کشورهاي ساحلي براي امور زيست محيطي، ارتباط کشـورهاي منطقـه خليج فارس با حوزه هاي ژئوپليتيکي مهم منطقه غرب آسيا، عضويت اغلـب کشـورها در شـوراي همکـاري خليج فارس .
(شاملو، ١٣٩٩: ٢٦) با توجه به اينکه منطقه ژئوپليتيکي خليج فارس دربرگيرنده هشـت کشور با وزن هاي ژئوپليتيکي متفاوت است و بر اساس قاعده مرسوم در مناطق ژئوپليتيکي جهـان ، کشورهاي هر منطقه معمولاً به دنبال تأمين امنيت خود هستند، اما در منطقه خليج فـارس بـه دليـل اهميت جهاني آن و اينکه به عنوان هارتلند انرژي جهان شناخته شده است ، کشورهاي منطقـه تحـت تأثير عوامل ديگري نيز قرار دارند؛ بنابراين يکي از مباحث اساسي در ارتباط با منطقه خلـيج فـارس مسئله امنيت اين منطقه حساس براي کشورهاي منطقه و جامعه جهاني بوده اسـت .