Abstract:
تحولات فضایی و کالبدی یکی از مهمترین مباحث کلانشهرها برای پایداری و ناپایداری سطوح مختلف در سطوح مختلف فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیستی، مدیریتی- حکمروایی است. تحولات کالبدی در واقع همان مساحت و توسعهای است که پیدا میکندو تحولات فضایی در واقع سرانهای فضایی که در درون آن قرار میگیرد تعریف میشود. این پژوهش به دنبال آن است تا با تحلیل تحولات فضایی -کالبدی وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران را با استفاده از رویکرد سناریو مورد بررسی قرار دهد. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به نظر ماهیت توصیفی -تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق مطالعات میدانی و اسنادی گردآوری شده است. در مطالعات میدانی از تکنیک دلفی در قالب گروه 35 نفره استفاده گردیده است. برای تحلیل داده از روش تحلیل اثرات متقابل در نرم افزار MIC MAC بکار گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی است که ابتدا 100 عامل بعنوان عوامل کلیدی در پنج بعد فضایی-کالبدی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیط زیست، مدیریتی-حکمروایی موثر به آینده پایدار منطقه شناسایی شد. سپس با نظر صاحب نظران 44 عامل کلیدی پیشران مشخص شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که وضعیت متغییرها حاکی از ناپایداری تحولات فضایی-کالبدی منطقه 22 کلانشهر تهران میباشد پنج دسته عوامل تاثیرپذیر، تاثیر گذار، دو وجهی، تنظیمی و مستقل شناسایی شدند. امتیازات نهایی و رتبه بندی عوامل کلیدی انجام شد و در نهایت سه سناریو برای وضعیت آینده پایدار منطقه 22 کلانشهر تهران ارایه گردید.
Spatial and physical developments are one of the most important issues in metropolises for stability and instability in various spatial sectors - physical, economic, socio-cultural, environmental, managerial - governance. Physical evolution is actually the area that develops, and spatial evolution is actually the per capita space that lies within it. This study seeks to analyze the sustainable future situation of the 22nd metropolitan area of Tehran by analyzing spatial-physical developments using a scenario approach. The research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature. The information required for this research has been collected through field and documentary studies. In field studies, the Delphi technique has been used in the form of a group of 35 people. For data analysis, the interaction analysis method was used in MICMAC software. The results indicate that first 100 factors were identified as key factors in five dimensions of spatial-physical, economic, socio-cultural, environmental, managerial-governance effective for the sustainable future of the region. Then, with the opinion of experts, 44 key drivers were identified. The status of the variables indicates the instability of spatial-physical changes in the 22nd metropolitan area of Tehran. Also, five groups of influential, influential, two-dimensional, regulatory and independent factors were identified. Final scores and rankings of key factors were performed and finally three scenarios for the sustainable future of District 22 of Tehran metropolis were presented.
Machine summary:
منطقه ٢٢ کلانشهر تهران بر اساس طرح هاي فرادست به عنوان يک محدوده اکولوژيک کلانشهر تهران شناخته شداما امروزه تحولات فضايي –کالبدي و تراکم سازي در آن سبب نا پايداري محيط شده و تحولات فضايي آن پايدار نيست و به نظر مي رسد بررسي مسائل مربوط به منطقه ٢٢ با روش هاي آينده پژوهي(سناريو نويسي ) مي تواند راه گشاي حل مسائل مطروحه در منطقه شود.
جدول ١-ميزان تاثيرپذيري و تاثير گذاري هريک از عوامل بصورت مستقيم و غير مستقيم منبع : يافته هاي تحقيق (خروجي نرم افزار MIC MAC ١٣٩٧ ) (به تصویر صفحه رجوع شود) ١٠ توسعه شبکه حمل و نقل 85 72 ١١ تاسيسات وتجهيزات شهري 80 87 ١٢ افزايش تعداد مگامال ها 87 83 ١٣ تغييرات کاربري اراضي 94 94 14 آلودگي هوا 75 73 (به تصویر صفحه رجوع شود) (به تصویر صفحه رجوع شود) شکل ٢-موقعيت قرار گيري هر کدام از عوامل در تاثير گذاري و تاثير پذيري به صورت مستقل منبع : يافته هاي تحقيق ( خروجي نرم افزار MICMAC ١٣٩٧ ) جدول ٢-مهم ترين عوامل کليدي و نيروهاي پيشران در رابطه با تحولات فضايي- کالبدي بر آينده پايدار منطقه ٢٢ ميني سناريو ها (به تصویر صفحه رجوع شود) (به تصویر صفحه رجوع شود) نتيجه مرحله طبقه بندي، محورهايي است که سناريو نهايي بر اساس آن ها متمايز مي شوند.
در حقيقت تحليل و تدوين سناريو ها در ابعاد پايداري فضايي- کالبدي، اقتصادي، اجتماعي- فرهنگي، مديريتي- حکمروايي، محيط زيست بيانگر اين مطلب است که برنامه اي صحيح براي آينده پايدار منطقه مي توان داشت از سويي ديگر هم طرح هاي تفصيلي منطقه ٢٢ و جامع کلانشهر تهران بايستي اصلاح گردد و اين طرح ها به طور کامل و بدون اعمال نظر شخصي و مديريتي منطقه ٢٢ اجرا گردد.