Abstract:
زمینه و هدف
ایران به عنوان کشوری یکپارچه و گروه سرزمینی واحد، قومیت ها و اقوام مختلفی نظیر فارس،کرد، ترک، عرب، بلوچ،ترکمن، لر،گیلک، طبری و... را در خود سکنی داده است؛ اما تامل بر نوع مرز بندی و وجود تشابهات و پیوند فرهنگی میان ساکنین بخش های مرزی، از نظر زبان، مذهب، قومیت، فرهنگ وتاریخ مشترک، ایران را از نظر جغرافیای سیاسی در شرایط خاصی قرار داده است. لذا بر مبنای درک شرایط و موقعیت حساس منطقه ای و جهانی، این مقاله با هدف ارائه راهبردی موثر در امنیت ملی، الگوی«وفاق اجتماعی»را مطرح و مورد بررسی و تبیین قرار داده است.
روش
این تحقیق، بر مبنای ماهیت موضوع و اهداف مد نظر به روش «کتابخانه ای - تحلیلی» طراحی گردیده است. در گام اول پس از شناسایی منابع، با استفاده از ابزار «فیش برداری» اطلاعات گرد آوری، و در گام دوم بر حسب موضوعی طبقه بندی و در نهایت با بهره گیری از تکنیک های «کیفی» روابط و زوایای پنهان مسئله واکاوی و مورد «تحلیل» قرار گرفته است.
یافته ها و نتایج
جمع بندی یافته ها مبین آن است که ساخت اجتماعی باکاربست این الگو می تواند از طریق ایجاد رابطه «سیبرنتیک»به ارتقای سرمایه اجتماعی در مناطق مرزی دست یافته و در نتیجه با تقویت و ارتقای «هویت ملی» بستر مشارکت فعال، پویا و موثر تمامی گروه های مختلف قومی و مذهبی را در باز تولید امنیت ملی فراهم نماید.
Machine summary:
نظمي که حاصل فرآيند تصميم گيري و مشارکت گروه ها و خرده فرهنگ هاي مختلف باشد نسبت به سرنوشت خود احساس مسئوليت نموده و حساسيت بيشتري نشان مي دهند(يزدان پناه پور،١٣٧٨،ص ٦)؛ بنابراين ملاحظه مي شود که مقوله انسجام اجتماعي و فرهنگي در نهادينه شدن نظم و امنيت پايدار، ضرورتي اجتناب ناپذير بوده و توجه به گروه هاي مختلف قومي و پذيرش خرده فرهنگ ها و به بازي گرفتن آن ها در توسعه پايدار از اهميت شاياني برخوردار بوده که بي توجهي يا کم توجهي نظام سياسي به پتانسيل ها و امکانات گروه ه اي مختلف قومي و مذهبي در برنامه ها و فعاليت هاي مختلف جامعه و توزيع ناعادلانه امکانات کشور و نابرابري هاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي و به عبارتي تبعيض هاي دولتي ، منجر به ايجاد شکاف ميان گروه هاي کوچک جامعه گرديده و اتخاذ رفتارهاي آمرانه و يکسونگرانه فضاي جامع ه را ملتهب و زمينه را براي اعتراض و شورش هاي توده ها ، مستعد ميسازد.
لذا شرايط فوق محقق نخواهد شد مگر اينکه سياستگذاران ، برنامه ريزان و هدايت گران جامعه در قالب يک رويکرد سيستمي ضمن شناخت و بررسي علمي آسيب ها و چالش هاي متأثر از تعارض ها و تضادهاي « ماهاي محلي » در مقابله با « ماي ملي » و پرهيز از اتخاذ هرگونه سياست تبعيض آلود، ضمن افزايش آگاهي هاي عمومي و تحکيم و تقويت هويت ملي، بستر مطلوب و مطمئن براي استفاده بهينه از تمامي پتانسيل هاي مردمي را فراهم و به تبع آن ، نيل به اهداف توسعه متوازن را تسهيل نمود و دستيابي به اين مهم مستلزم وفاق و انسجام اجتماعي تمامي گروه هاي قومي، زباني، مذهبي و...